Maciej Grabowski, wiceminister finansów (Fot. MF)
Obserwator Finansowy: W jakim obszarze będą skupiać się prace nad podatkami w 2013 roku?
Maciej Grabowski: Finalizujemy prace nad założeniami do zmiany Ordynacji podatkowej. Planujemy kompleksowe uregulowanie pełnomocnictw, w tym wprowadzenie instytucji pełnomocnictwa ogólnego i to nie tylko dla przedsiębiorców, co proponuje Ministerstwo Gospodarki w pakiecie deregulacyjnym, ale dla wszystkich podatników. Unowocześnienia wymagają też zasady doręczania pism.
Ponadto planujemy szersze wykorzystanie technik informatycznych do kontroli podatkowych. Podążając za mobilnością podatników rozważamy bardziej elastyczne podejście do zagadnienia rozliczeń. Chodzi o stworzenie procedur bardziej przyjaznych i np. możliwości załatwiania sprawy w dowolnym urzędzie skarbowym.
Czy to prawda, że Ministerstwo Finansów w celu lepszej walki z unikaniem opodatkowania pracuje nad wprowadzeniem m.in. klauzuli obejścia prawa (pozwoli ona określić katalog działań podatników, zmierzających do uchylania się od płacenia podatków – przyp. autorki)?
Korzystając z bogatych doświadczeń międzynarodowych w zwalczaniu unikania opodatkowania wydaje się, że należy powrócić do koncepcji wprowadzenia klauzuli przeciwko obejściu prawa podatkowego.
Obecnie fiskus, aby przerwać bieg terminu przedawnienia podatku rozpoczyna w danej sprawie postępowanie karne skarbowe, najczęściej tuż przed końcem okresu przedawnienia. Nie zawiadamia o tym podatnika. Ten, myśląc, że podatek za dany rok już się przedawnił jest zdziwiony, gdy dostaje ze skarbówki dokument np. o podatku do zapłaty. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował w ubiegłym roku te praktyki fiskusa (wyrok z 17 lipca 2012 r., sygn. akt P 30/11, przyp. red.). Czy przepisy w tym zakresie zostaną zmienione i podatnicy dowiedzą się, że podatek za dany rok jednak się nie przedawnił?
Rzeczywiście, do Ordynacji podatkowej muszą być wprowadzone przepisy uwzględniające tezy z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Senat przygotowuje inicjatywę legislacyjną w tym zakresie i mamy nadzieję na szybkie wprowadzenie zmian.
W ubiegłym roku wysiłki Ministerstwa Finansów skupiały się w dużej części na uszczelnianiu podatkowych umów międzynarodowych, m.in. w wymianie informacji o podatnikach między administracjami z różnych państw. Czy prace w tym zakresie będą kontynuowane?
Wkrótce zostanie skierowany do Sejmu projekt noweli Ordynacji podatkowej wdrażający nową dyrektywę o współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania. Projekt dotyczyć będzie wymiany informacji podatkowych, współpracy w ramach UE w zakresie doręczania pism i koordynowania kontroli.
Ministerstwo Finansów w 2012 r. prowadziło prace nad zmianami w ustawie o PIT i CIT w części dotyczącej rozliczeń spółek komandytowo-akcyjnych. Jednak w trakcie prac legislacyjnych zostało zgłoszonych sporo uwag do projektu tych zmian. Co dalej z tymi ministerialnymi propozycjami?
Prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw będą kontynuowane. Zachowana zostanie – zaprezentowana w projekcie ustawy zmieniającej – koncepcja dwupoziomowego opodatkowania zysków spółek komandytowo-akcyjnych, według reguł obowiązujących w spółkach kapitałowych, przy uwzględnieniu jednak szczególnej roli jaką pełnią komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej.
Projekt, do którego zgłoszono uwagi zakładał, że spółki komandytowo-akcyjne rozliczałyby CIT, a ich opodatkowanie następowałoby zarówno na poziomie samej spółki, jak i akcjonariusza, np. w sytuacji wypłaty akcjonariuszowi dywidendy (tzw. podwójne opodatkowanie). Obecnie dochody takich spółek są opodatkowane na poziomie wspólników, przy czym ich zróżnicowany status może być wykorzystany do odroczenia opodatkowania podatkiem dochodowym.
Dodatkowo projekt ten zostanie uzupełniony m.in. o przepisy mające na celu wsparcie innowacyjnej gospodarki przez wprowadzenie mechanizmu dobrowolnego przekazywania 1 proc. CIT na rzecz jednostek naukowych i uczelni, a także przesunięcie opodatkowania CIT i PIT dochodu z tytułu wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w postaci własności intelektualnej przez uczelnie wyższe, instytuty badawcze, a także osoby fizyczne (twórcy innowacyjni).
Co z podatkiem dochodowym rolników?
W przyszłym roku kontynuowane będą prace nad wprowadzeniem podatku dochodowego w działalności rolniczej. Prace te nie zostały dotychczas zakończone ze względu na złożoność materii, która pozostawała dotychczas poza systemem podatku dochodowego.
Czy uzyskanie zgody na ograniczenia w odliczaniu VAT od aut i paliwa będzie wystarczającą modyfikacją i minister finansów nie będzie chciał dalszych zmian w tym zakresie?
Rozwiązania zawarte we wniosku o zgodę Unii Europejskiej mimo wskazania określonego czasu ich obowiązywania, tj. do 31 grudnia 2018 r., mają charakter docelowy, uwzględniając oczywiście konieczność dokonywania okresowych ocen stosowanych rozwiązań dla możliwości ich przedłużenia na kolejne okresy.
Wskazać jednak należy, że w przypadku określenia w przepisach unijnych rodzaju wydatków związanych z pojazdami silnikowymi, od których odliczenie VAT podlega ograniczeniom mogłoby wówczas dojść do wcześniejszego wygaśnięcia przyznanej Polsce derogacji.
Czy podatników czekają kolejne zmiany w VAT?
Jeśli9 uzyskamy zgodę Unii nastąpi zmiana przepisów dotyczących odliczania VAT od aut i paliwa. Analizujemy także sytuację na rynku sprzedaży złomu i stali pod kątem konieczności ewentualnego wprowadzenia rozwiązań zapobiegających nadużyciom. Nie można wykluczyć, że efektem tych prac będzie propozycja zmian legislacyjnych.
Minister gospodarki w ramach czwartej ustawy deregulacyjnej chce zwolnić z VAT usługi prawne pro publico bono. Ministerstwo Finansów zgodzi się?
Minister finansów przedstawił już swoją opinię do projektu założeń projektu ustawy o ułatwieniu warunków wykonywania działalności gospodarczej. Nie widzimy potrzeby zmian w tym zakresie.
Dlaczego?
Świadczenie pomocy prawnej na zasadzie pro publico bono, a zatem w sposób dobrowolny i nieodpłatny, w interesie publicznym – w szczególności na rzecz osób, których na te usługi nie stać, jest publicznie odbierane jako bezinteresowna działalność prospołeczna. Działalność taka kreuje pozytywny wizerunek przedsiębiorcy wśród obecnych i potencjalnych jego klientów. Zatem należy uznać, że tak określona działalność pro bono wpisuje się w zakres prowadzonej działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu VAT.
Minister finansów w sprawach kontrowersyjnych, sprawiających kłopoty interpretacyjne może wydać interpretację ogólną. Jest ona wtedy wykładnią przepisów wiążącą dla wszystkich organów podatkowych i skarbowych. W 2012 r. zostało wydanych 14 takich interpretacji. Czy minister finansów pracuje nad następnymi?
Aktualnie prowadzone są prace nad wydaniem interpretacji ogólnej dotyczącej opodatkowania VAT świadczeń finansowanych w całości lub w części ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Analizowana jest również kwestia wydania interpretacji ogólnej w przedmiocie podatku od towarów i usług dotyczącej usług turystyki po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Kozak (sygnatura C-557/11, przyp. red.).
Rozmawiała Ewa Matyszewska
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
