Na początek co nie co na temat budżetu brytyjskiego na cztery lata naprzód. George Osborne, brytyjski minister finansów, w jesiennym oświadczeniu zapowiedział osiągnięcie w roku fiskalnym 2019-2020 pierwszej nadwyżki budżetowej od 20 lat. Peter Spence z Telegraph na kilku wykresach pokazuje jak cel zostanie osiągnięty.
Zrównoważenie budżetu w praktyce odbędzie się przez obniżenie wydatków (wydatki w jednej pozycji będą wyż w relacji do PKB – wyższe będzie oprocentowanie długu). Obniżone zostaną głównie wydatki na świadczenia społeczne (o 1,5 PKB do 2019/2020 roku) i usługi publiczne (o 2 proc. PKB do roku 2019-2020). Jeśli chodzi o świadczenia społeczne obniżone zostaną przede wszystkim ulgi podatkowe z nimi związane, emerytury państwowe, wydatki na beneficja mieszkaniowe i inne świadczenia, w sumie warte ok. 1,3 proc. PKB.
Wydatki na usługi publiczne zostaną obniżone m.in. na edukację i służbę zdrowia (po 0,2 proc. PKB), obronę (0,1 proc. PKB ) i inne – aż 1,5 proc. W innych są wydatki administrację, agencje rządowe etc. – wydatki w poszczególnych departamentach w sumie mają być obniżane po 0,8 proc. rok w rok. Wyższe mają być ograniczenia wydatków w departamentach energii i ochrony środowiska. Wydatki na policję mają być realnie chronione. Wydatki nominalne na armię wzrosną, ale zmaleją w relacji do PKB. Kanclerz Osborne zapowiedział też zwiększenie podatku od płac, by sfinansować szkolenia i naukę zawodu 3 mln młodych pracowników
Nowa baza danych na temat wolności gospodarczej od 1850 do 2007 roku jest już dostępna. Przedstawia ją bliżej Leandro Prados de la Escosury z Uniwersytetu Carlosa III w Madrycie.
Baza dotyczy głównie 21 krajów dziś należących do grupy OECD (Polski nie ma). W II połowie XIX wieku do I wojny światowej, wolność gospodarcza cały czas się zwiększała, potem oczywiście dramatycznie zmniejszyła się, a próby odbudowy załamały się w okresie wielkiej recesji na przełomie lat 20. i 30. Wzrost gospodarczej wolności po II wojnie światowej doprowadził do jej najwyższego poziomu w historii na początku XXI wieku. W sumie we wzroście gospodarczej wolności największy udział miały struktury prawne i wzrost poszanowania prawa własności.
Bezrobocie rejestrowane w październiku zmniejszyło się w Polsce do 9,6 proc. z 9,7 proc. miesiąc wcześniej. Łukasz Tarnawa z Boś Banku wyjaśnia: „Według naszych szacunków październikowy spadek stopy bezrobocia nie wynikał już (tak jak w miesiącach minionych) z wpływu czynników sezonowych; w październiku stopa bezrobocia po wyeliminowaniu wpływu efektów sezonowych obniżyła się do 10,1 proc. z 10,2 proc. we wrześniu.”
Stopa bezrobocia w III kwartale według sondażu BAEL, wyniosła 7,1 proc. wobec 7,4 proc. w II kwartale. Wiktor Wojciechowski z PLusBanku pisze : Dane BAEL o tempie wzrostu liczby pracujących i spadku stopy bezrobocia w II i III kw. br. sugerują, że potencjał do dalszej dynamicznej poprawy sytuacji na rynku pracy powoli się wyczerpuje”.
Natomiast Rafał Sadoch z Go Markets komentuje : „Optymizm płynący z dzisiejszych danych o bezrobociu studzi nieco spadek ilości nowych zamówień w październiku, które obniżyły się o 6,6 proc. r/r wobec spadku o 2,2 proc. r/r przed miesiącem. Z kolei zamówienia eksportowe spadły o 3,1 proc. r/r wobec spadku o -0,1 proc. r/r we wrześniu. Dane te stoją w sprzeczności ze wskaźnikami koniunktury PMI, w związku z czym trudno jednoznacznie wskazywać trend na kolejne miesiące”.
Grażyna Kulczyk sprzedała niemieckiemu funduszowi inwestycyjnemu za 290 mln euro Stary Browar w Poznaniu.
Andres Velasco, były minister finansów Chile, komentuje wybór nowego prezydenta Argentyny: w kategoriach ekonomicznych oznacza stopniowe usuwanie ścisłej kontroli cen i kapitału. Mauricio Macri jest liberałem w europejskim znaczeniu tego słowa, zatem będzie dbał o instytucje demokratyczne i rządy wolnego rynku. Macri dziedziczy zwijającą się gospodarkę z inflacją ponad 20-proc. (ile dokładnie nie wiadomo), spadającymi rezerwami walutowymi i z deficytem budżetu sięgającym 7 proc. PKB. Wynik wyborów w Argentynie może mieć istotny wpływ na sytuację polityczną w Wenezueli i Brazylii.
Patric Michaels z Cato Institute pisze, że w czasie nadchodzącej Konferencji Klimatycznej w Paryżu zostanie osiągnięte porozumienie w sprawie dobrowolnych redukcji emisji, które jednak niewiele zmieni w warunkach globalnych. Chińska oferta piku emisji w 2030 roku (do tego czasu emisja CO2 wzrośnie o 50 do 100 proc.) to niewielkie osiągniecie. Indie zredukują emisję per capita o jedna trzecią. Stany Zjednoczone o 30 proc. do 2030 roku w stosunku do 2005 r. Kraje rozwijające się nie dostaną 100 mld dolarów rocznie na zwalczanie zagrożeń klimatycznych, na które liczyły przed konferencją. Interesujące, że autor nie pisze nic o zobowiązaniach Europy – z punktu widzenia globalnej emisji nie są istotne.
Wielka Brytania niedawno wprowadziła opłatę 5 pensów za użycie torby plastikowej. Amerykanie zużywają rocznie 100 milionów toreb rozkładających się 10- 20 lat. Koszt kontroli śmieci wynosi tam od 3 do 7 miliardów dolarów rocznie. Różne kraje próbują na różne sposoby z nimi walczyć – nakładając ma właścicieli sklepów opłaty, wprowadzając podatki od zużycia toreb, albo powszechne zakazy, ale i z drugiej strony bonusy za nieużywanie (sieci handlowe).
W badaniach Tatiany Homonoff z Cornell University potwierdza się teza, że ludzie są bardziej wrażliwi na systemy karzące niż nagradzające. Dlatego wprowadzenie podatku od toreb plastikowych spowodowało wyraźne zmniejszenie ich użytkowania, natomiast wprowadzenie bonusu od stosowania toreb wielokrotnego użycia i możliwych do recyclingu miało minimalny wpływ na zachowania konsumentów.
Ciąg dalszy afery Petrobras. Znany bankier z banku BTG Andres Esteves i wysoki rangą polityk Partii Pracy Delcidio Almaral zostali aresztowani w związku z aferą łapówkarską koncernu Petrobras. Akcje banku spadły o ponad 30 procent, real stracił dwa procent wartości. Ekspert think – tanku Eurasia uważa, że istnieje 40 procentowe prawdopodobieństwo impeachment prezydent Dilmy Roussef.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
