Dramat na giełdach w Moskwie trwał cały wtorek. Giełda obsunęła się o ponad 12 procent, rubel o 15 proc., w ciągu dnia spadki były nawet wyższe, mimo poniedziałkowej nocnej interwencji banku centralnego i podwyżki stóp procentowych. Tymczasem zaraza dociera do europejskich banków eksponowanych w Rosji. Akcje Raiffeissena spadły o ponad 10 procent, Societe Generale o ponad 7 proc. Komentarz zapewne cudzoziemca z anglojęzycznego, ale prokremlowskiego portalu Russia Today: Nie mamy do was nic osobistego. To jest tylko sposób w jaki postępujemy z naszymi wrogami. Efektywnie i bezwzględnie.
Zerohedge com. cytuje Wall Street Journal, że banki amerykańskie stopniowo zaczynają odcinać płynność od koncernów i banków rosyjskich (dostęp do WSJ jest płatny).
Wczoraj Kaletsky pisał, że Rosja się zmienia gospodarczo, dziś Jadwiga Rogoża z Ośrodka Studiów Wschodnich, twierdzi, że wprost przeciwnie. Fragment: „Z orędzia prezydenta wyłania się strategia polityczna Kremla, która będzie polegała na intensyfikacji działań, podejmowanych od momentu powrotu Putina na urząd prezydenta w 2012 roku: dalszej personalizacji władzy, wzmocnieniu regulacji gospodarki przez państwo, nasileniu represji, ideologizacji reżimu i agresywności wobec świata zachodniego. Jednocześnie Kreml nie proponuje systemowych rozwiązań, pozwalających na odejście od surowcowego modelu gospodarki, którego wyczerpywanie się sprawia, iż rosyjska gospodarka zaczęła notować spowolnienie jeszcze przed wprowadzeniem sankcji i spadkiem cen ropy. Skazuje to Rosję na stagnację i rosnące zacofanie gospodarcze. Ponadto strategia konserwacji obecnego modelu jest sprzeczna z oczekiwaniami formułowanymi w dużej części elit biznesowych, w klasie średniej, a nawet w części administracji. Ferment w zamożnych grupach powoduje, że Kreml odwołuje się do biedniejszych warstw społecznych, popierających dotychczasowy model państwa, które są w retoryce prezydenta przeciwstawiane „niepatriotycznej elicie”. Te niezamożne grupy także zaczynają odczuwać wzrost cen i pogorszenie poziomu życia, jednak nie wpływa to jak dotąd na ich poparcie dla władzy”.
George Friedman (Stratfor) po podróży do Moskwy formułuje dwa wnioski: Po pierwsze, relatywny spokój w czasie narastającego kryzysu wynika z tego, że Rosjanie przyzwyczajeni są do chaosu, który jest stanem naturalnym, a wszyscy oczekują, że sytuacja po okresie prosperity powróci do stanu bałaganu. Druga obserwacja od rozmówców – Rosjanie nie planują nowej agresji. I to martwi Friedmana o tyle, że społeczeństwa często nie wiedzą co się ma wydarzyć i są zaskakiwane przez wydarzenia. To może być najbardziej niebezpieczne w sytuacji Rosji.
I jeszcze prof. Stanisław Gomułka (bez linku): Utrata wiarygodności władz i rubla jest w Rosji być może tak duża, że utrzymanie pełnej wymienialności nie będzie możliwe. Reakcją władz FR w tej sytuacji będzie, sądzę, ograniczenie wymienialności po stałym kursie tylko do obsługi handlu zagranicznego. Taka decyzja może zostać podjęta w najbliższych dniach. Chodzi teraz głównie o to, aby zatrzymać duży i narastający proces zamiany oszczędności rublowych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na oszczędności dolarowe. Rezerwy walutowe są dużo za małe na sfinansowanie takiej zamiany, ale są jeszcze dostatecznie duże do utrzymania obsługi zadłużenia zagranicznego w sporym zakresie, chociaż niekoniecznie w pełnym zakresie. W roku 1998 sytuacja była dużo, dużo gorsza. Wtedy oznaczało to bankructwo państwa. Teraz to może oznaczać tylko bankructwo niektórych banków i niektórych firm rosyjskich.
Satyajit Das o przedwczesnych pogłoskach na temat śmierci potęgi Ameryki. Obok twardych przewag (siła ekonomiczna, globalne finanse, siła militarna), autor zwraca uwaga na miękką siłę – wzorce kultury, dobrą demografię i zdolność absorpcji imigrantów. Otto von Bismarck powiedział kiedyś: „Jestem głęboko przekonany, że Hiszpania musi być najsilniejszym krajem świata, skoro wiek za wiekiem próbuje się zniszczyć sama, i ciągle bez powodzenia”. To powiedzenie można zastosować do USA – konkluduje Das.
„Washington Post” pisze o upadku klasy średniej w USA. W ciągu ostatnich 25 lat gospodarka urosła o 83 procent, ale przeciętny dochód w rodzinie nie wzrósł. W tym czasie zyski korporacji podwoiły się, a robotnicy wytwarzają niemal dwa razy więcej produktów i usług na godzinę pracy niż w 1989 roku, ale jako grupa maja mniejszy udział w ekonomicznym torcie narodowym. W 81 procent hrabstw mediana dochodów jest niższa niż 15 lat temu.
Holenderscy bankierzy od przyszłego roku będą przysięgali Bogu etyczne postępowanie – donosi w obszernym tekście Liz Alderman w New York Times: „Przysięgam, że będę starał się podtrzymać i promować zaufanie do sektora finansowego. (…) Tak mi dopomóż Bóg.” (ewentualnie „Obiecuję” ). Przysięga 8 ma akapitów, także o dbaniu o interes udziałowców i stawianiu interesów klientów na pierwszym miejscu.
Ekonomiści zdrowia z Duke University zajęli się pijanymi kierowcami. Z ich analizy wynika, że od wysokich kar ważniejsze jest stworzenie wrażenie nieuchronności wykrycia pijanego za kierownicą. Druga korzystna metoda – uświadomić jak wzrasta prawdopodobieństwo spowodowania wypadku. Natomiast jeśli szansa na złapanie jest niewielka, nie pomoże zaostrzanie kar.
Nieoficjalne szacunki, do których dotarł Piotr Apanowicz z portalu wnp.pl, przewidują, że aby polskie górnictwo mogło być rentowne, stan zatrudnienia w tym sektorze powinien się zmniejszyć nawet o 30-40 tys. pracowników. To minimum jedna trzecia, a maksymalnie ponad 42 proc. zatrudnionych w tej części branży, która nie została sprywatyzowana. W tekście m.in. porównanie wydajności teraz i przed wojną, z którego wynika, choć autor nie pisze, że prawdopodobnie w części kopalni Kompanii Węglowej wydajność jest dziś niższa niż 80 lat temu.
Na deser informacja, że mija właśnie 130 lat od uruchomienia (16 grudnia 1884 roku), po dwóch latach budowy, 555-kilometrowej kolei galicyjskiej, która biegła po północnych stokach Karpat z Czadcy na Słowacji przez Zwardoń, Żywiec, Suchą, Chabówkę, Nowy Sącz, Zagórz, Sambor, Stanisławów do Husiatynia nad ówczesną granicą rosyjską. Przy jej wytyczaniu wykorzystano już istniejące trasy kolejowe i zbudowano nowe (większość), z licznymi drogami dojazdowymi, stacjami wraz z budynkami mieszkalnymi dla kolejarzy, mostami i wiaduktami.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
