Opóźnienia we wdrażaniu inwestycji kolejowych za środki z UE sięgają dwóch lat (CC BY-ND Dariusz Sieczkowski)
Spadek inwestycji w gospodarce, który wymusza rewizje w dół prognoz PKB siłą rzeczy widać także w sektorze przedsiębiorstw. Drugi już kwartał ujemnej dynamiki inwestycji firm spowodowany jest zwiększoną niepewnością oraz niezadowalającym tempem poprawy wdrażania funduszy unijnych z nowej perspektywy. To zaś ogranicza pulę pieniędzy dla finansowania inwestycji w przedsiębiorstwach oraz zmniejsza podaż przetargów ze strony sektora publicznego.
„W połowie trzeciego roku nowej perspektywy finansowej Polska wykorzystała zaledwie 2 proc. przyznanych przez KE środków. Opóźnienia we wdrażaniu funduszy w większości programów operacyjnych sięgają roku, a w przypadku inwestycji kolejowych dwóch lat” – czytamy w raporcie.
Zapaść najbardziej dotknęła przedsiębiorstwa samorządowe i prywatne krajowe. Przedsiębiorstwa zagraniczne dla odmiany w drugim kwartale odnotowały przyspieszenie tempa wzrostu inwestycji, podnosząc dynamikę inwestycji w całym sektorze przedsiębiorstw aż o 5,9 punktów procentowych.
„Należy jednak oceniać, że opisane powyżej trudności odnośnie finansowania z UE generują przejściowe bariery dla inwestycji i ich usunięcie powinno przełożyć się na przyspieszenie transferów z UE i wzrost inwestycji” – przewidują ekonomiści NBP.
Jednocześnie jednak ostrzegają, że kolejne opóźnienia mogą zwiększać ryzyko nadmiernej kumulacji inwestycji w niektórych sektorach w kolejnych latach perspektywy, co przy ograniczonych możliwościach wykonawczych, może przełożyć się na mniejszą efektywność procesów inwestycyjnych.
Ożywienie sprzedaży i dobre wyniki finansowe polskich firm przyczyniają się za to do wzrostu zatrudnienia. Oczywiście nie wszędzie. Etatów przybywa w usługach oraz przetwórstwie przemysłowym (zwłaszcza u eksporterów), ubywa zaś w energetyce, górnictwie i budownictwie.
Przedsiębiorstwom w drugim kwartale udało się ograniczyć wzrost kosztów do poziomu nie przekraczającego tempa wzrostu przychodów. Sprzyjały temu utrzymujące się niskie ceny surowców, w tym paliw. Z drugiej strony udział kosztów pracy (również z uwzględnieniem usług obcych) w kosztach sprzedaży osiągnął najwyższy poziom od czasu przystąpienia Polski do UE.
„Dalsze podwyżki płac w kolejnych kwartałach mogą stanowić czynnik skłaniający przedsiębiorców do przerzucenia rosnących kosztów w ceny” – przewidują autorzy raportu.
Raport na stronie NBP
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
