Niepewność co do kryzysu z podwójnym dnem

Co do tego, czy niebezpieczeństwo jest już realne, dyskutują Marc Faber, Macroadvisors blog, Andy Harless z Atlantic Asset i ekonomiści Banku Światowego (na blogu i w najnowszym raporcie). Carl Weinberg z High Frequency Economics przestrzega przed bankructwem słabnącej w oczach Grecji w najbliższych tygodniach. A na temat siły gospodarki chińskiej China Stakes i Roger Wiegand z Gold Report. China Stakes opowiada się nawet za dalszą aprecjacją RMB. A profesorowie Phelps i Galbraith spierają się, czy gospodarka ruszy po utworzeniu państwowych instytucji kredytowych, czy przeciwnie, gdy zawróci się ją na tory anglosaksońskiego kapitalizmu.

Rośnie liczba inwestorów, którzy nie wierzą, że Rezerwa Federalna, a jej wzorem inne banki centralne powściągną politykę fiskalną, mówił wczoraj jeden z najbardziej prominentnych ekonomistów Marc Faber w telewizji Fox Business. „Rezerwy Federalnej nie stać na deflację w warunkach gospodarki chorobliwie uzależnionej od kredytu  i dlatego nie zacieśni swojej polityki monetarnej” – mówił. „Dlatego będzie drukować, drukować i drukować… Oczywiście nie zawsze odniesie to skutek, ale Fed nie ma innego wyjścia” – dodał. Jest oczywiste, że spowoduje to obniżenie wartości zasobów różnych klas, a następnie walut, w tym amerykańskiego dolara. Gdy więc Fed utrzyma stopy procentowe na poziomie zero, to dwiema najgorszymi inwestycjami będą  gotówka i rządowe papiery dłużne. (Prognoza Marca Fabera na temat rezultatu dotychczasowej polityki monetarnej w USA na  końcu tego tekstu). Faber  uważa, że gospodarka globalna przeradza się z amerykocentrycznej w chińskocentryczną (choć jego zdaniem krach gospodarki chińskiej w ciągu ok. 9 mies. jest nieunikniony). I doradza inwestorom, by conajmniej 50 proc. swoich zasobów umieścili poza rynkami gospodarek rozwiniętych. Ciekawe, że na zakończonym w ub. tygodniu w Moskwie Islamskim Forum Gospodarczym biznes bliskowschodni dostrzegł szansę inwestycji we Wspólnocie Państw Niepodległych, w tym przede wszystkim w Rosji (z 20 mln muzułmanów) i Kazachstanie. A wartość portfela inwestycji muzułmańskich zgodnych z prawem Szariatu w blisko 560 funduszach na całym świecie wynosi 37 mld USD.

In an effort to grow the Islamic Finance industry, the world-renowned Shariah scholar Dr Mohammed Daud Bakar has urged industry professionals to expand into untapped geographical markets such as Russia and other CIS countries.

Ekspercki blog na temat Chin twierdzi , że niespodziewany wzrost eksportu Chin przemawia za aprecjacją renminbi. Natomiast ekonomista Roger Wiegand z Gold Report uważa, że choć chiński rząd sterował dobrze gospodarką, to jednak trochę przedobrzył. I obecnie utrudnił dostęp do kredytu na kupno trzeciej nieruchomości oraz zwiększył wymagania wkładu kapitału własnego jako warunku pożyczki na pierwszy i drugi dom. To jednak nie uchroni Chin przed dużą korektą.

(…) making it difficult for the Chinese economy is the fact that the United States has broken down to the extent that it has. American consumers are no longer using homes as ATMs for the purchase of Chinese products. Not so long ago, 25% of all exports leaving China went to the U.S. A good portion of that is gone now.

Many have said that organic growth within China could sustain its increasing GDP, because 100 Chinese cities each have populations of more than a million people. That’s true, but how high is high? Trees don’t grow to the sky.

Bardzo pesymistyczny jest wydźwięk najnowszego raportu Banku Światowego „Global Economic Prospects 2010”, którego autorzy przestrzegają przed, ich zdaniem bardzo realną, recesją o podwójnym dnie.

If markets lose confidence in the credibility of efforts to put policy on a sustainable path, global growth could be significantly impaired and a  double-dip recession could not be excluded

Jeszcze mocniej to ostrzeżenie zabrzmiało na blogu World Bank. Autor zwraca uwagę na niebezpieczeństwo podwójnego dna w krajach peryferyjnych: w tym przypadku PIIGS (Portugalii, Italii, Irlandii, Grecji i Hiszpanii). Gdyby więc rynki europejskie ponownie się załamały, konieczność korekty wystąpiłaby w USA i innych rynkach krajów rozwiniętych. Fakt ten, zdaniem autora, spowodowałby wzrost sentymentu protekcjonistycznego. Co może doprowadzić do pogłębienia się załamania handlu.

Ponadto autor wskazuje na zagrożenie inflacją cen na rynku nieruchomości w Chinach.

With developed markets in a period of extended slow growth—and in some cases imploding—it is useful to consider emerging medium-term risks for emerging markets (pardon the pun). With global economies still experiencing a fragile recovery—especially in the private sector—small shocks carry the potential to be amplified by jittery financial markets, leading to a  fresh crisis. We are already seeing a small spillover begin to present itself in Eastern Europe.

O recesji z podwójnym dnem pisze też ekonomista Atlantic Asset Andy Harless. Przedstawia 6 powodów nie przemawiających za tym oraz 8 wskazujących, że może do niej dojść. Wymienia wśród nich:

  • wstrzymanie polityki jakościowego łagodzenia przez Fed
  • spadek popytu generowany brakiem pakietu stymulacyjnego
  • koniec okresu uzupełniania stanów magazynowych (ze względu na słabnący popyt)
  • wzmocnienie dolara zmniejszy eksport
  • spadek wzrostu produkcji powstrzyma wzrost zatrudnienia
  • utrudnienia w dostępie do kredytu

Jednak blog Macroadvisors ocenia, że prawdopodobieństwo takiego kryzysu, mimo że nastąpiły zawirowania w gospodarkach krajów Unii, jest bliskie zeru. Ekonomiści z Macroeconomic Advisors LLC stworzyli model prawdopodobieństwa recesji.

(…) the probability of experiencing a  recession month within the coming year is a weighted sum of the probability that the economy already is in recession and the probability that a recession will begin within a year. The former probability is estimated as a function of the term slope of interest rates, stock prices, payroll employment, personal income, and industrial production. The latter is estimated as a function of the term slope, stock prices, credit spreads, bank lending conditions, oil prices, and the unemployment rate.

I z tego modelu wynika, że w oparciu o notowania z maja prawdopodobieństwo wystąpienia takiej  recesji w ciągu roku równa się zero.

doubledip

Część ekonomistów nie kryje jednak pesymizmu, co do losów Grecji. Carl Weinberg, główny ekonomista High Frequency Economics, przewiduje bankructwo Grecji w sierpniu. Wtedy, według niego, najprawdopodobniej dojdzie do gwałtownej restrukturyzacji jej długu.

Dwaj profesorowie, Paul Krugman i Brad DeLong, debatują, czy cięcia budżetowe zapowiadane przez Irlandię i do których jest namawiana Hiszpania są właściwe w tym momencie także w USA. DeLong twierdzi, że bardzo ostrożnie:

(…) we really should be taking steps now to significantly improve the long-term deficit picture: standby tax increases and spending caps and entenched via procedures in such a way that it would be very, very difficult to undo them. This congress could pass a VAT to be implemented in five years if the budget deficit then still exceeds some trigger value. That would do much more to actually improve the long-term budget position and in all likelihood do more to give markets confidence than pointless exercises in unemployment-creating austerity today.

Natomiast, podobnie jak DeLong zwolennik Keynesa, Krugman z przekąsem pisze na temat doniesień, że Irlandia zgodziła się na restrykcje wydatków. I przytacza wskaźnik m.in. spreadów CDS dla Irlandii i Hiszpanii.

Ireland quickly embraced harsh austerity; Spain has had to be dragged into austerity, and still faces major political unrest. (…) if by „markets impressed” you mean a CDS spread of 226 basis points, compared with 206 points for Spain; (….) So, I’m glad to hear that Ireland’s stoic acceptance of austerity is reassuring markets; it must be true, because that’s what everyone says. Because if I didn’t know that, I might look at the data and conclude that markets actually have less confidence in Ireland than they do in Spain, and that austerity in the face of a deeply depressed economy doesn’t actually reassure markets at all.

Profesor James Galbraith odpowiada prof. Edmundowi Phelpsowi (The Slump, The Recovery and The New Normal), który jako podstawowy model wzrostu uważa anglosaksoński kapitalizm

the very system that has been saddled in recent decades with many perverse institutions and many failures on the regulatory side. In the meantime, the west must seek to avert a „lost decade” by taking measures soon – but not hastily – to reverse the decline in its economic dynamism and in its economic inclusion

Galbraith – przeciwnie. Powrót do gospodarki stymulowanej przez państwoz za pomocą swoich  instytucji kredytowych (jak np. Freddie Mac i Fannie Mae).

And I now see the need for a return to policy lending institutions of the kind that used to be found in developmental states generally, including the U.S. in the 1940s and 1950s (…) , precisely to provide the institutional framework and profit incentives to deal with energy, climate change, and other issues, and to create the private sector demand that would generate the jobs that would replace those that we have lost, and effectively to replace the functions which the large private banks are no longer competent to perform.

Natomiast poglądy na inflację prof. Galbraitha („nie stanowi już dziś problemu”) ostro krytykuje Marc Faber w wyjątkowym wykładzie, w którym prognozuje przyszłość gospodarki globalnej.

doubledip
doubledip

Tagi