Elastyczność w miejscu pracy ojców poprawia zdrowie matek

Gdy możliwa jest większa elastyczność w miejscu pracy, ojcowie z niej korzystają, co pośrednio pozytywnie wpływa na zdrowie matek – takie są wyniki badań przy których wykorzystano szwedzką reformę ubezpieczeń społecznych.
Elastyczność w miejscu pracy ojców poprawia zdrowie matek

Elastyczność w miejscu pracy dostępna dla młodych ojców pomaga matkom (fot. Envato)

Elastyczność w miejscu pracy jest uważana za kluczowy czynnik poprawy wyników osiąganych przez kobiety na rynku pracy. Sprzyja także zmniejszeniu różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Mniej jednak wiadomo na temat innych aspektów elastyczności, np. czy ojcowie cenią sobie takie rozwiązanie lub czy inni członkowie rodziny również na nim korzystają.

W wielu krajach na świecie większość matek i ojców małych dzieci pracuje poza domem, co zmusza ich do pogodzenia obowiązków i sprzecznych często wymagań ze strony miejsca pracy i domu. Polityka, która promuje elastyczność czasu pracy pomaga rodzinie w sytuacjach nagłej potrzeby. Przykładami są choroba dziecka lub duże opady śniegu, które wymuszają zamknięcie szkoły.

Pomóc kobietom

Ponieważ matki, częściej niż ojcowie, muszą być dyspozycyjne w przypadku nieprzewidzianych potrzeb rodzinnych (Weeden i in.,2016), w coraz większej liczbie publikacji autorzy twierdzą, że elastyczność w miejscu pracy jest kluczowym czynnikiem poprawy wyników osiąganych przez kobiety na rynku pracy i dalszego zmniejszenia różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn (Bertrand i in., 2010; Goldin, 2014; Goldin i Katz, 2016).

Należy zadać jednak pytania czy ojcowie korzystają z elastyczności czasu pracy, czy taka organizacja pracy chroni przed stresem wszystkich członków rodziny.

Celem ostatnio opublikowanego badania (Persson i Rossin-Slater, 2019) jest udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania. Analiza dotyczy reakcji ojców na większe możliwości skorzystania z elastyczności w miejscu pracy oraz wpływu pośrednich tego efektów na samopoczucie matek. Koncentrujemy się na krytycznym okresie w życiu rodziny, tzn. miesiącach bezpośrednio następujących po narodzinach dziecka. W okresie tym dla kobiety najważniejsze jest (np. Kleven i in., 2018) odzyskiwanie zdrowia po porodzie, a nie kariera zawodowa.

Badamy zatem, czy elastyczność w miejscu pracy dostępna dla młodych ojców przynosi efekty pośrednie w postaci poprawy zdrowia matek w okresie poporodowym.

Szwedzkim gospodarstwom domowym przyznano 16-miesięczny płatny urlop dla obojga rodziców.

W tym celu wykorzystujemy szwedzką reformę ubezpieczeń społecznych, która skutecznie przyczyniła się do zwiększenia elastyczności w miejscu pracy dostępnej dla młodych ojców. W czasie przeprowadzania reformy szwedzkim gospodarstwom domowym przyznano 16-miesięczny płatny urlop z zagwarantowaniem pracy, przeznaczony dla obojga rodziców.

Korzyść dla dwojga

Rodzicom jednak na ogół nie pozwalano na korzystanie z tego urlopu w tym samym czasie. W rzeczywistości jednoczesne korzystanie z urlopu było dozwolone jedynie w okresie 10 dni przed i po porodzie (w dalszej części nazywamy ten urlop „urlopem początkowym”).

W związku z tym, że praktycznie wszystkie szwedzkie matki wykorzystują pełen wymiar urlopu w miesiącach poporodowych, skutecznie ograniczyło to zdolność ojców do skorzystania z płatnego urlopu jednocześnie z matką. W rzeczywistości w typowym gospodarstwie domowym matka sama przebywałaby na urlopie przez pierwsze 14 miesięcy życia dziecka, podczas gdy ojciec wziąłby urlop dopiero po powrocie matki do pracy.

Reforma „Urlop dla obojga rodziców”, wprowadzona w życie 1 stycznia 2012 r., złagodziła ograniczenie korzystania z równoczesnego urlopu. Pozwoliła obojgu rodzicom na korzystanie w tym samym czasie z pełnopłatnego świadczenia maksymalnie przez dodatkowe 30 dni w pierwszym roku życia dziecka. Co ważne, ten „Urlop dla obojga rodziców” może być wykorzystywany okresowo. W ten sposób zapewniono ojcom większą elastyczność wyboru by pozostać w domu z matką i dzieckiem.

Aby przeprowadzić kompleksową, empiryczną analizę wpływu reformy „Urlop dla obojga rodziców” na wykorzystanie urlopu ojcowskiego i zdrowie matek, łączymy wiele szwedzkich danych administracyjnych, w tym: akty urodzenia, wnioski o urlop rodzicielski, raporty dotyczące pacjentów w placówkach lecznictwa zamkniętego i pacjentów ambulatoryjnych, którym udzielono specjalistycznej pomocy, oraz raporty w sprawie leków wydawanych na receptę. Korzystamy z danych na temat rodziców, których pierwsze dziecko niepochodzące z ciąży mnogiej urodziło się w latach 2008–2012, i wdrażamy projekt badawczy. Porównujemy w nim wyniki obejmujące rodziców dzieci, które urodziły się w ciągu 3 miesięcy przed wprowadzeniem i po wprowadzeniu reformy, z wynikami w 3 poprzedzających latach.

Dla zdrowia

W pierwszym rzędzie pokazujemy, że gdy możliwa jest większa elastyczność w miejscu pracy, ojcowie z niej korzystają. Reforma „Urlop dla obojga rodziców” zwiększa prawdopodobieństwo, że ojcowie wykorzystają więcej niż 10 dni urlopu początkowego (zwanego dalej „urlopem dodatkowym”) w ciągu pierwszych 60 i 180 dni od narodzin dziecka.

Elastyczność w miejscu pracy ojców wywiera pozytywny, pośredni wpływ na zdrowie matek.

Nasze badanie wykazało także, że elastyczność w miejscu pracy ojców wywiera pozytywny, pośredni wpływ na zdrowie matek. Stwierdzamy, że reforma prowadzi do spadku o 1,5 punktu procentowego (14 proc.) prawdopodobieństwa skorzystania przez matkę z pomocy medycznej w ramach opieki szpitalnej i specjalistycznej opieki ambulatoryjnej z powodu powikłań związanych z porodem oraz spadku o 1,9 punktu procentowego (11 proc.) prawdopodobieństwa przepisania jej antybiotyku na receptę w ciągu pierwszych sześciu miesięcy po porodzie. Ponadto stwierdzamy poprawę zdrowia psychicznego matki po porodzie – obserwujemy nieznaczny spadek o 0,3 punktu procentowego (26 proc.) prawdopodobieństwa przepisania jakiegokolwiek leku uspokajającego na receptę w ciągu pierwszych sześciu miesięcy po porodzie. Po zbadaniu czasu występowania tych skutków stwierdzamy, że spadek przepisywania leków uspokajających jest szczególnie silny (oraz statystycznie istotny według przyjętych poziomów) w pierwszych trzech miesiącach po porodzie.

Wykazujemy, że w rodzinach, w których matki miały problemy zdrowotne przed porodem, reforma zwiększa prawdopodobieństwo, że ojciec weźmie urlop w tym samym dniu, w którym matka korzysta z opieki lekarskiej. W ten sposób większa elastyczność w miejscu pracy dla ojców pozwala im zostać w domu i zaopiekować się dziećmi, podczas gdy matki korzystają z opieki lekarskiej, a jednocześnie zapobiega powikłaniom zdrowotnym wymagającym przede wszystkim interwencji medycznej.

Urlop opłacalny i pożyteczny

Uzyskane przez nas wyniki mają istotne konsekwencje dla krajów o ograniczonej elastyczności w miejscu pracy (takich jak Stany Zjednoczone, jedyny kraj o wysokich dochodach, który nie posiada państwowego programu płatnych urlopów rodzicielskich). Matki ponoszą większość kosztów braku elastyczności w miejscu pracy – nie tylko bezpośrednio z powodu wyższych kosztów zawodowych wynikających z założenia rodziny (jak wykazano we wcześniejszych publikacjach), lecz również pośrednio, bowiem niemożność zareagowania przez ojców na nieprzewidziane potrzeby w rodzinie pogłębia koszty zdrowotne macierzyństwa ponoszone przez matki.

Polityka elastyczności w miejscu pracy może być wysoce opłacalna, jako że wykorzystuje prywatne informacje rodzin na temat czasu, w którym urlop jest wyjątkowo pożyteczny oraz oddaje rodzinom możliwość wyboru terminu i sposobu wykorzystania przyznanego im czasu wolnego od pracy.

Petra Persson, Maya Rossin-Slater. Autorki artykułu pracują na Uniwersytecie Stanforda w Kaliforni w USA.

Elastyczność w miejscu pracy dostępna dla młodych ojców pomaga matkom (fot. Envato)

Tagi


Artykuły powiązane

Tydzień w gospodarce

Kategoria: Trendy gospodarcze
Przegląd wydarzeń gospodarczych ubiegłego tygodnia (30.05–03.06.2022) – źródło: dignitynews.eu
Tydzień w gospodarce