Systematycznie publikowane przez Eurostat informacje o cenie ziemi rolnej w krajach Unii Europejskiej wskazują na ogromne jej zróżnicowanie w skali naszego kontynentu. Z najnowszych danych wynika, że przeciętnie jest ona najwyższa w Holandii, gdzie za hektar ziemi do wykorzystania na cele rolnicze, w tym i na różne rodzaje specjalistycznej produkcji nie tylko rolnej, ale także ogrodniczej, trzeba było płacić w 2019 r. ponad 69,6 tysięcy euro.
Bardzo droga ziemia rolna jest także w pozostałych krajach Beneluksu. W Luksemburgu w tym samym czasie była o blisko połowę (37,3 tys. euro za hektar) tańsza. W sąsiedniej Belgii jest ona o ponad 40 proc. tańsza niż w Holandii, ale można tak jedynie szacować, gdyż Eurostat ostatnie dane na temat cen ziemi w tym kraju posiada z 2014 r. Kilka innych krajów unijnych, m.in. Niemcy, Austria i Portugalia nie podaje oficjalnych informacji na ten temat.
Z danych udostępnianych przez Eurostat wynika, że wśród krajów unijnych najtańsza jest ziemia rolna w Chorwacji. W 2020 r. jej cena wynosiła tam przeciętnie 3440 euro za hektar. Nieco tylko więcej – 3772 euro za hektar – trzeba było za nią zapłacić w Estonii. Do krajów z niskimi cenami ziemi – co wcale nie jest równoznaczne z możliwością jej nabycia przez każdego chętnego, wszystkie w praktyce kraje unijne mają w tej dziedzinie różne ograniczenia – zaliczyć można także Słowację (3984 euro za hektar w 2020 r.), Litwę (4127 euro za ha) i Łotwę (4182 euro).
W Polsce – jak wynika z danych Eurostatu – cena ziemi rolnej wynosiła w 2020 r. przeciętnie blisko 47,6 tys. złotych za hektar, a licząc we wspólnej walucie, co umożliwia porównania z innymi krajami unijnymi, 10 711 euro. To wyższa cena niż np. w Szwecji, Czechach, Finlandii a nawet we Francji.
Średnia cena nie obrazuje ogromnego zróżnicowania kosztów jej nabycia w poszczególnych krajach unijnych. W Grecji stosunek ceny ziemi pomiędzy najgorzej a najlepiej rozwiniętymi rolniczo obszarami kraju wynosi 1 do 10, w Hiszpanii różnice te sięgają dwudziestokrotności. Hiszpańskim (i europejskim jednocześnie) regionem o najwyższej cenie ziemi są należące do tego kraju Wyspy Kanaryjskie, gdzie w 2020 r. nabycie hektara ziemi wymagało wyasygnowania blisko 120,5 tys. euro. W Aragonii kosztowała ona w tym samym czasie niewiele ponad 6,3 tys. euro za hektar.
Różnice te są jeszcze większe w porównaniu z innymi regionami europejskimi. W całej Europie najtańsza ziemia rolna jest w szwedzkiej północnej prowincji Ovre Norrland (czyli Laponii), gdzie w 2020 r. jej hektar kosztował – w przeliczeniu – zaledwie 1822 euro. Na Wyspach Kanaryjskich za równowartość można nabyć jedynie półtora arową działkę rolną o rozmiarach 10 na 15 metrów kwadratowych.
Wśród europejskich regionów niewiele droższa niż w Laponii jest ziemia rolna w graniczącym z Macedonią Północną i Serbią południowo-zachodnim regionie Bułgarii (2051 euro za ha), czy w położonym przy granicy ze Szwajcarią francuskim regionie Franche-Comte (2480 euro za ha). Poniżej 3 tys. euro za hektar kosztowała w 2020 r. ziemia rolna w kilku innych jeszcze regionach Francji, Szwecji i Bułgarii, a także Słowacji i Litwy.
Cena ziemi rolnej w Wielkopolsce jest jedynie nieznacznie niższa niż w Katalonii.
Na tym szerokim europejskim tle cena ziemi rolnej w Polsce jest znacznie wyższa (10,7 tys. euro za hektar), a jednocześnie znacznie mniej regionalnie zróżnicowana. Według danych Eurostatu zróżnicowanie cen hektara ziemi kształtowała się u nas w 2020 r. w relacji mniejszej niż 1 do 3, od 6503 euro w województwie zachodniopomorskim po 14 271 euro za ha w sąsiadującym z nim województwie wielkopolskim. Porównując z innymi regionami europejskimi, cena ziemi rolnej w Wielkopolsce jest jedynie nieznacznie niższa niż w Katalonii (14 827 euro w 2020 r.).
Warto zwrócić uwagę, na panujące na tym rynku trendy. W ostatnich trzech latach (pomiędzy rokiem 2017 a 2020 r.) ziemia rolna najsilniej zdrożała (niemal dwuipółkrotnie – z 2085 euro do 7163 euro za hektar) w Rumunii. Niemal o połowę zdrożała w tym samym czasie ziemia rolna w Czechach (z 6448 euro do 9477 euro za hektar), o ponad 40 proc. w Łotwie, o ponad 32 proc. w Słowacji. Miejscem, w którym najsilniej zdrożała ziemia rolna w ostatnich trzech latach jest podbukareszteński region Bucureszt-Ilfov (z 1858 euro w 2017 r. do 11 615 euro za hektar w 2020 r.).
Nie wszędzie jednak ziemia rolna drożeje, w Finlandii nastąpił w tym czasie spadek ceny ziemi o 2,2 proc. O wiele większe zniżki zanotowano w poszczególnych regionach europejskich. Najbardziej od 2017 r. do 2020 r. – o ponad 20 proc. – obniżyła się cena ziemi w trzech włoskich prowincjach: w Kalabrii, Emillii-Romanii oraz w Kampanii (aż o 25,8 proc.).
W skali całego kraju ziemia rolna zdrożała w Polsce od 2017 do 2020 r. o 10,4 proc.
W Polsce – według Eurostatu, licząc w euro – najsilniej zdrożała w ostatnich trzech latach ziemia rolna w województwie podlaskim (o 22,4 proc.) oraz podkarpackim (o 16,3 proc.). W skali całego kraju ziemia rolna zdrożała w Polsce od 2017 do 2020 r. o 10,4 proc. W dwóch województwach cena ziemi rolnej obniżyła się: w zachodniopomorskim o 3,5 proc., a w kujawsko-pomorskim o 4,3 proc.
>>> Eurostat o cenach ziemi rolnej
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
