Chińczycy lubią złote precjoza. Każda chińska galeria handlowa ma niedaleko od wejścia okazałe stoisko ze złotymi wyrobami i nie chodzi wyłącznie o biżuterię, lecz również o okazałe, ważące nawet kilka kilogramów, rzeźby. Czy to tłumaczy ponad 41-proc. wzrost konsumpcji złota?
(infografika D. Gąszczyk/CC-by-digitalmoneyworld)
Wraz z rozwojem klasy średniej w Chinach mnożą się kolejne centra ze złotem, a w handlowych częściach miast powstają całe ulice, przy których mieszczą się prawie wyłącznie sklepy złotnicze. Złoto jest w Chinach modne i popularne a popytem – oprócz biżuterii – cieszą się także figurki z tego kruszcu, wręczane w charakterze prezentów. Obecnie furorę robią te przedstawiające konia, bo pod takim znakiem upływa w Państwie Środka obecny rok.
Indie zostały w tyle
Konsumpcja złota wyniosła w Chinach w 2013 roku 1176,4 t i zanotowała roczny wzrost o 41,4 proc. Pierwszy raz krajowa konsumpcja tego kruszcu przekroczyła 1 tys. ton i Chiny przegoniły pod tym względem dotychczasowego lidera – Indie, które z powodu problemów z bilansem płatniczym podniosły cło na import złota.
Wzrost chińskiego popytu na złoto generuje głównie rynek biżuterii (43,5 proc.) i prywatni inwestorzy (56,6 proc.). Na wzrost konsumpcji wpłynął także duży spadek cen złota na świecie, który sprawił, iż stało się ono bardziej przystępne dla jego amatorów, choć dodajmy, że globalny popyt na złoto w 2013 roku mocno spadł.
Chińskie rezerwy złota są wg. World Gold Council szóstymi na świecie po rezerwach Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Włoch oraz Francji i stanowią (zaledwie) 1,1 proc. łącznych rezerw walutowych kraju.
Złoto za dolara?
Pojawiły się ciekawe teorie, iż tak duży wzrost importu złota przez Chiny to przygotowania do zmiany punktu odniesienia dla chińskiego juana. Chińczycy mieliby uczynić nim złoto w zamian za amerykańskiego dolara. Spekulacje te wzięły się także stąd, że podobne sugestie (choć w formie teoretycznych rozważań) pojawiły się w chińskich publikacjach specjalistycznych. Ich autorzy twierdzą, że taki ruch pozwoliłby chińskiej gospodarce lepiej zabezpieczyć się przed cyklami koniunkturalnymi, zwłaszcza w dłuższej perspektywie. Nie brakuje także opinii, że te przypuszczenia nie mają żadnych podstaw, zaś przypuszczenia, jakoby Pekin potajemnie gromadził wielkie zapasy złota na przyszłość, trzeba zaliczyć do teorii spiskowych, choć niewykluczone, że Chiny wykorzystują zniżkę cen złota (na koniec 2013 roku jego cena spadła do 1200 dol. za uncję), by powiększyć swe zapasy.
– Próba uruchomienia przez Pekin nowego globalnego systemu monetarnego przez połączenie juana ze złotem to mrzonki, jeśli w ogóle coś takiego mogłoby nastąpić – twierdzi na łamach „South China Morning Post” dobrze zorientowany w sprawach chińskich finansów i gospodarki Tom Holland.
Wylicza on, że aby uruchomić taki system monetarny, Chiny potrzebowałyby 110 tys. t złota. Rezerwy chińskiego banku centralnego szacowane są na 2,7–5 tys. t, przy czym za bliższą prawdy Holland uważa tę pierwszą wielkość. Według obecnych cen oficjalne rezerwy złota Pekinu są warte 110 mld euro, czyli mniej niż 3 proc. całkowitych rezerw walutowych Chin (procentowo mniej więcej tyle samo, ile 10 lat temu – zauważa Tom Holland).
Chiński import złota idzie w przeważającej mierze na zaspokojenie popytu konsumentów na biżuterię, prywatnych inwestorów na sztabki i monety oraz na branżę zaawansowanych technologii (zwłaszcza producentów smartfonów i tabletów).
Tak czy inaczej, droga chińskiego juana do parytetu złota jest bardzo odległa, jeśli w ogóle realna – uważa wielu analityków.
Coś jednak może być coś na rzeczy, jeśli Chiny zdecydują się przeprowadzić taki eksperyment w bardzo ograniczonej skali, np. w niedawno otwartej Szanghajskiej Pilotażowej Strefie Wolnego Handlu. Pojawiły się już oficjalnie zapowiedzi takich działań, choć brakuje szczegółów. Na razie w strefie pięć banków komercyjnych (Commercial Bank of China, Bank of China, China Construction Bank, China Merchants Bank oraz China Minsheng Banking) otrzymało pod koniec lutego zgodę na obsługę płatności transgranicznych denominowanych w juanach. W Chinach wydarzenie to znalazło się na czołówkach doniesień gospodarczych i nazwane zostało „kamieniem milowym w międzynarodowej ekspansji waluty ludowej”.
Rola złota ulegała znaczącym przemianom wraz z ewolucją międzynarodowego systemu walutowego. Doprowadziło to do stopniowego spadku roli złota w odniesieniu do trzech klasycznych funkcji pieniądza: środka wymiany, jednostki obrachunkowej oraz środka tezauryzacji. Był to proces stopniowej eliminacji tego kruszcu z systemu monetarnego. Należy jednak podkreślić, że okres braku oficjalnej roli złota w systemie monetarnym jest relatywnie krótki w porównaniu z czasem, kiedy pełniło ono wszystkie klasyczne funkcje pieniądza.
Banki centralne w 2023 r. kontynuowały politykę zwiększania rezerw złota. Trend ten trwa nieprzerwanie od globalnego kryzysu finansowego, pod wpływem którego nastąpiła decydująca zmiana nastawienia banków do złota.
Ceny złota osiągnęły rekordowe poziomy w pierwszym tygodniu marca 2024 r., generując tym samym dyskusję na temat zalet inwestowania w ten szlachetny metal. Wbrew pozorom, nie jest to takie oczywiste. Chętnych jednak do kupna złota nie brakuje. Nie bez przyczyny nazywane jest bowiem diabelskim kruszcem płatającym różnego rodzaju figle. Najlepiej przekonał się o tym nie kto inny, jak były premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
W połowie maja najnowsza odsłona trwającego wiele lat handlowego sporu amerykańsko-chińskiego przygasła, choć konflikt będzie się tlił. Wszystko paradoksalnie za sprawą bomby informacyjnej, którą rzucił w media społecznościowe Donald Trump. Stany Zjednoczone postanowiły nałożyć gigantyczne – na poziomie 145% – cła na towary importowane z Państwa Środka. A ponieważ akcja wywołuje reakcję, Chiny nie pozostały dłużne i podwyższyły stawki chroniące własny rynek do poziomu 125%. Brzmi jak dobry news, ale to ślepa uliczka.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Światowe bezpieczeństwo kosztuje coraz więcej, a kolejne państwa przeznaczają rekordowe kwoty na wojsko i modernizację armii. To zjawisko, które nie omija również Polski, a jego konsekwencje gospodarcze, polityczne i społeczne są ogromne. Najnowsze wydanie kwartalnika „Obserwator Finansowy” — od dziś dostępne w kioskach — rzuca światło na te tematy.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
