Rosnące szybko wynagrodzenia w państwach Europy Środkowej i Wschodniej z jednej strony są skutkiem umyślnej polityki gospodarczej nakierowanej na realizację tego celu (na przykład w wielu krajach naszego regionu w szybkim tempie podnoszona jest płaca minimalna), a z drugiej strony wynikiem ograniczonej podaży pracy, szczególnie tej dobrze wykwalifikowanej.
Zbyt szybki wzrost wynagrodzeń może prowadzić do utraty konkurencyjności przez daną gospodarkę i w rezultacie do powstania nierównowagi zewnętrznej w postaci silnie ujemnego salda towarów i usług. Kraje wyszehradzkie, w tym Polska, od kilku lat systematycznie notują wysokie nadwyżki eksportu nad importem, dlatego ryzyko nierównowagi dla tej grupy państw wydaje się obecnie niewielkie.
W najbardziej komfortowej sytuacji pod tym względem znajdują się Węgry – eksport netto tego kraju w drugim kwartale przekroczył wartość 10 proc. PKB. W Czechach od 2015 roku wskaźnik ten rośnie dynamicznie i obecnie kształtuje się na poziomie nieco powyżej 8 proc. PKB. W Polsce i na Słowacji oscyluje wokół 3,5 proc. PKB.
Znacznie gorzej prezentuje się pozycja wyjściowa do dalszego wzrostu wynagrodzeń Rumunii i Bułgarii – państw, które są liderami w podnoszeniu płacy minimalnej (od początku dziesięciolecia wzrost odpowiednio o 141 proc. i 92 proc.). Rumuńska gospodarka ani razu nie wygenerowała nadwyżki eksportu nad importem w ciągu ubiegłej dekady, a od 2014 roku ujemy eksport netto zaczął się wyraźnie pogłębiać. Bułgaria przez ostatnie dziesięciolecie tylko dwukrotnie miała pozytywne saldo towarów i usług – w 2011 roku i w ubiegłym roku. Pod koniec drugiego kwartału tego roku ponownie znalazła się pod kreską.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
