(CC0 Pixabay)
Ropa Brent ma istotną przewagę nad innymi gatunkami ropy wydobywanymi ze złóż śródlądowych i zapewnia możliwość wyceny dla handlowców towarowych i finansowych. Jednocześnie minimalizowana jest możliwość występowania anomalii rynkowych w postaci silnego wzrostu zmienności i spadku cen ropy naftowej do ujemnych poziomów, jak miało to miejsce w kwietniu 2020 roku na amerykańskim rynku ropy WTI.
Według Agencji Energy Intelligence około 78 proc. globalnych gatunków ropy naftowej, będących w obrocie, tj. stanowiących przedmiot eksportu, jest wycenianych w sposób bezpośredni lub pośredni z wykorzystaniem cen ropy Brent. W ten sposób kwotowana jest ropa pochodząca z basenu Atlantyckiego obejmującego Morze Północne, Morze Śródziemne i Afrykę oraz większość „słodkiej”, tj. charakteryzującej się niską zawartością siarki, ropy w Azji i Oceanii (Australia, Malezja, Wietnam i inne). Jednocześnie, powszechnie uważa się, że gatunek azjatyckiej ropy Dubaj, stanowiący punkt odniesienia dla rynków naftowych znajdujących się „na wschód od Suezu”, jest regularnie wyceniany w relacji do ropy Brent.
Ropa Brent jako surowiec morski, tj. z dostępem do globalnej zdolności żeglugowej, globalnej przepustowości portów i pojemności magazynowej (zarówno lądowej, jak i do tankowców), jest bardzo łatwo transportowana po całym świecie. Ze względu na swoją specyfikację przyciąga inwestorów komercyjnych, którzy dążą do pozyskania fizycznej dostawy surowca. Co istotne, przy braku możliwości fizycznego odbioru surowca przez kontrahenta kontrakty terminowe na ropę Brent mogą być rozliczane finansowo w momencie ich wygaśnięcia, przy pomocy instrumentów ICE BrentTM Futures, Dated-to-Frontlines itd. Gotówkową opcję rozliczenia kontraktu terminowego zapewnia mechanizm Exchange for Physical (EFP), który jest powiązany z ICE Brent Index. Pozwala to uczestnikom rynku na zamianę pozycji futures na fizyczną dostawę i nie wywołuje istotnej presji na możliwości magazynowe surowca. Gwarantuje to również, że fundamenty wpływające na rynek fizyczny ropy odzwierciedlane są także w cenie wygasającego kontraktu terminowego.
Ropa Brent jako surowiec morski, tj. z dostępem do globalnej zdolności żeglugowej, portów i magazynów, jest bardzo łatwo transportowana.
Dla porównania, ropa WTI ze względu na swoją specyfikację popularniejsza jest wśród inwestorów finansowych, takich jak banki i fundusze hedgingowe, które zazwyczaj nie szukają fizycznej dostawy. Niemniej jednak kontrakty futures na amerykańską ropę WTI przeznaczone są do fizycznej dostawy. Jest ona realizowana w magazynach w Cushing w stanie Oklahoma. Miejsce to charakteryzuje się jednak ograniczeniami magazynowymi i logistycznymi. Istnieje bowiem skończona przepustowość rurociągów do wprowadzania i odprowadzania ropy z Cushing oraz ograniczona zdolność magazynowania ropy w tym miejscu.
Powiększenie koszyka benchmarku o ropę WTI
Mieszanka ropy Brent na giełdzie ICE w Londynie opiera się na koszyku zawierającym kilka gatunków ropy naftowej wydobywanej z Morza Północnego. Są to następujące gatunki: Brent Blend, Forties Blend, Oseberg, Ekofisk i Troll, powszechnie określane jako BFOET. W wyniku wyczerpywania się tych złóż doszło do ewaluacji tego benchmarku w celu włączenia nowych gatunków ropy naftowej do koszyka i zapewnienia ropie Brent stałej użyteczności na rynkach finansowych.
S&P Global Platts, niezależny dostawca informacji i cen referencyjnych dla rynków towarów i energii, zamierza od lipca 2022 roku włączyć amerykańską ropę WTI Midland do benchmarku Dated Brent i powiązanych z nim komponentów. Firma już od 2018 roku prowadziła konsultacje w zakresie rozszerzenia składu tego benchmarku. Skłoniły ją do tego postępujący spadek produkcji surowca w Basenie Morza Północnego (obecna produkcja jest o około 2/3 niższa od wydobycia z 2000 roku), a także rosnący napływ amerykańskiej ropy łupkowej do Europy.
Zwiększenie eksportu amerykańskiej ropy do państw europejskich było możliwe dzięki dużemu wzrostowi produkcji tego surowca w USA ze złóż łupkowych oraz zniesienie ograniczeń eksportowych w 2015 roku. Jednocześnie europejskie rafinerie chętnie nabywały ropę łupkową ze względu na stosunkowo krótszy czas żeglugi ładunku, bardzo płynne i przejrzyste warunki rynkowe, a także mniejsze ryzyko kredytowe. Ponadto ropa WTI Midland, wydobywana w Basenie Permskim, posiada podobne właściwości fizykochemiczne jak gatunki surowca konwencjonalnie wydobywanego z basenu Morza Północnego (jest nieco lżejsza i ma podobną zawartość siarki w stosunku do gatunków ropy norweskiej).
Zdaniem szefowej działu raportów cenowych na rynkach ropy naftowej w Platts, V. Blei, „zmiany te powiększą wolumen surowca i utrwalą solidność gatunku Brent w najbliższej dekadzie”. Ponadto włączenie ropy z Zatoki Meksykańskiej powinno przyczynić się do przestawienia się na szacowanie cen ropy na podstawie miejsca dostawy. W rezultacie może to doprowadzić do uproszczenia ogólnego procesu wyceny i ewentualnego dodania do koszyka benchmarku Brent kolejnych gatunków surowca w przyszłości.
Zmiany mogą doprowadzić do uproszczenia procesu wyceny i dodania do koszyka benchmarku Brent kolejnych gatunków surowca w przyszłości.
Prognozy przewidują, że dostawy ropy WTI Midland z portów w Zatoce Meksykańskiej osiągną poziom około 500 tys. b/d i prawdopodobnie przekroczą udział obecnie największego składnika benchmarku, czyli gatunku Forties. W rezultacie, według Platts, wraz z obecnie istniejącymi gatunkami Brent – Ninian, Forties, Oseberg, Ekofisk i Troll – „łączny przepływ lekkiej ropy, w tym WTI Midland, na rynek północno-zachodniej Europy przekroczy poziom 1,3 miliona b/d, i doprowadzi do stworzenia solidnego punktu odniesienia”.
Posunięcie Platts zostało również z zadowoleniem przyjęte przez amerykańskiego operatora giełdowego CME Group, będącego główną giełdą kontraktów futures i opcjami WTI. „Grupa CME z zadowoleniem przyjmuje dodanie amerykańskiej ropy do benchmarku Brent, który uznaje znaczenie amerykańskiej ropy na światowym rynku” – powiedział Owain Johnson, szef działu badań i rozwoju produktów w CME Group.
Decyzja podjęta przez agencję Platts spowodowała silny wzrost handlu instrumentami pochodnymi tzw. swapami typu Dated-to-Frontline na 2022 r., których uczestnicy rynku wykorzystują do zabezpieczenia sprzedaży fizycznego ładunku. Po ogłoszeniu decyzji, wg danych giełdy ICE Futures Europe, swapy te na II poł. 2022 r. wzrosły o około 40 centów.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
