Wzrost produkcji i nieefektywna alokacja zasobów w Korei Płd.

W latach 1965-1990 cztery azjatyckie „tygrysy” – Korea Południowa, Tajwan, Singapur i Hong Kong – były wśród liderów procesu szybkiej industrializacji i dynamicznego wzrostu gospodarczego nazwanej później „wschodnioazjatyckim cudem gospodarczym”. Niektórzy analitycy wiązali ten wzrost gospodarczy ze stosowaną przez wspomniane kraje polityką kultywowania i wspierania przez rząd strategicznych gałęzi przemysłu. Jednak ogólna skuteczność tej formy polityki przemysłowej pozostaje dyskusyjna.

Autorzy dwóch opublikowanych niedawno badań – z których jedno wykorzystuje bilanse na poziomie przedsiębiorstw, a drugie dane o wielkości produkcji na poziomie zakładów – analizują długoterminowe skutki głośnego epizodu w historii polityki przemysłowej: programu wspierania przemysłu ciężkiego i chemicznego (Heavy and Chemical Industry Drive) w Korei Południowej w latach 1972-1979. W jego ramach promowano przede wszystkim rozwój przemysłu stalowego i metali nieżelaznych, elektronicznego, maszynowego, chemicznego oraz stoczniowego. Działania koncentrowały się w dziewięciu południowo-wschodnich regionach kraju, gdzie koreański rząd zbudował wielkie kompleksy produkcyjne przemysłu ciężkiego i chemicznego. W obu omawianych badaniach efekt programu Heavy and Chemical Industry Drive szacowany jest poprzez porównanie długoterminowego wzrostu przedsiębiorstw w objętych tym programem parach regionów i branż ze wzrostem przedsiębiorstw w branżach i regionach, które nie zostały objęte programem.

Dlaczego płace realne nie rosną? Przypadek Japonii i Korei Południowej

W pracy The Long-Term Effects of Industrial Policy (Długoterminowe efekty polityki przemysłowej; NBER Working Paper 29263) autorzy Jaedo Choi i Andrei Levchenko stwierdzają, że przedsiębiorstwa, które w ramach programu Heavy and Chemical Industry Drive miały dostęp do kredytów częściowo spłacanych przez państwo, były większe od przedsiębiorstw niedotowanych jeszcze po 30 latach po ustaniu wsparcia. W ramach programu Heavy and Chemical Industry Drive rząd Korei Płd. gwarantował duże zagraniczne kredyty dla objętych programem przedsiębiorstw, umożliwiając im pozyskanie finansowania oprocentowanego znacznie niżej niż na rynku krajowym. Badacze ustalili, że roczny wzrost sprzedaży przedsiębiorstw wspieranych kwotą przeciętną dla dotacji przyznawanych w tym okresie był w latach 1982-2009 o 8,6 procenta wyższy niż porównywalnych firm pozbawionych tego rodzaju pomocy rządowej.

W pracy pt. The Plant-Level View of an Industrial Policy: The Korean Heavy Industry Drive of 1973 (Analiza skutków polityki przemysłowej na poziomie zakładu produkcyjnego: południowokoreański program rozwoju przemysłu ciężkiego z 1973 roku; NBER Working Paper 29252) autorzy Minho Kim, Munseob Lee i Yongseok Shin również stwierdzają, że regiony-branże objęte programem uprzemysłowienia osiągały wyższy wzrost w trakcie i po zakończeniu realizacji programu Heavy and Chemical Industry Drive. Efekty te utrzymały się co najmniej do 1987 roku, czyli ostatniego roku uwzględnionego w zbiorze danych analizowanym przez badaczy. Autorzy dokumentują ogólny wzrost w regionach-branżach objętych programem uprzemysłowienia, a także wzrost średniej liczby pracowników przypadających na zakład produkcyjny w tych sektorach. Badacze zaobserwowali w szczególności wzrost liczby bardzo dużych zakładów produkcyjnych.

Rozrost branż objętych programem Heavy and Chemical Industry Drive oraz wzrost ich produkcji nie oznacza, że branże te stały się bardziej wydajne. Chociaż bowiem omawiany program zwiększył zarówno całkowitą wydajność pracy, jak i całkowitą produktywność czynników produkcji (total factor productivity – TFP) na poziomie zakładów produkcyjnych, nie zwiększył on zagregowanej całkowitej produktywności czynników produkcji na poziomie branży-regionu. Wynika to z faktu, że w objętych programem branżach-regionach nastąpił znaczący spadek efektywności alokacji zasobów, ponieważ zasoby angażowano do zastosowań o niższej produktywności.

Czebole i dynamika firm w Korei Południowej

Badacze sugerują, że ten spadek efektywności alokacji zasobów tłumaczyć może preferencyjne traktowanie w ramach programu Heavy and Chemical Industry Drive tzw. czeboli, czyli wielkich, głównie rodzinnych konglomeratów przemysłowych. Gdyby tej nieefektywnej alokacji zasobów udało się uniknąć, średnia całkowita produktywność czynników produkcji w objętych programem branżach-regionach byłaby w 1980 roku średnio o 40 procent wyższa.

Z prowadzonej na poziomie zakładów produkcyjnych analizy programu Heavy and Chemical Industry Drive autorzy wyciągają dwa dodatkowe wnioski.

Po pierwsze, większe przepływy dóbr pośrednich z branż objętych programem do sektorów nieobjętych programem mogły przynieść szerokie korzyści dzięki obniżeniu kosztów nakładów produkcyjnych dla tej ostatniej grupy podmiotów gospodarczych.

Po drugie, w zakresie, w jakim procesy produkcyjne związane są ze zjawiskiem „nauki przez działanie” (ang. learning by doing), a początkowy silny wzrost produkcji zmniejsza przyszłe koszty produkcji, polityka wspierania niektórych gałęzi przemysłu mogła podnieść poziom dobrobytu w Korei Południowej poprzez zwiększenie wydajności pracy nie tylko w okresie, w którym udzielane były dotacje, ale także po nim. Badanie na poziomie przedsiębiorstw wskazuje, że ten kanał mógł doprowadzić do wzrostu poziomu dobrobytu o 22-31 procent.

Artykuł pochodzi z październikowego The NBER Digest.

Zamknij pokaz zdjęć