Ponadto w przypadku wielu z tych państw w latach 2000-2010 wzrost handlu powiązany był ze spadkiem poziomu ubóstwa i nierówności społecznych. Niestety nie stało się tak w przypadku Egiptu, mimo że podpisał on szereg umów handlowych i wdrożył politykę sprzyjającą wzrostowi handlu, co obejmowało m.in. obniżenie maksymalnej stawki celnej z poziomu 110 proc. pod koniec lat 80. do 40 proc. pod koniec lat 90. XX wieku oraz kolejne redukcje w latach 2003-2004. Mimo tego współczynnik aktywności zawodowej kobiet (female labor force participation) i poziom bezrobocia w Egipcie pozostały na podobnym poziomie co wcześniej.
W tym kontekście w naszym badaniu Międzynarodowy handel i rynki pracy: Dowody z Arabskiej Republiki Egiptu (International Trade and Labor Markets: Evidence from the Arab Republic of Egypt) zadajemy dwa główne pytania: Czy w przypadku Egiptu umowy handlowe doprowadziły do takiego samego wzrostu eksportu, jak miało to miejsce w innych państwach? Czy wyższy eksport doprowadził w Egipcie do poprawy warunków na lokalnym rynku pracy, tak jak miało to miejsce w innych państwach?
Egipt jest doskonałym przypadkiem dla prób lepszego zrozumienia powiązań między handlem a rynkami pracy z kilku powodów:
Wyniki naszego badania sugerują, że powiązanie między rozwojem handlu a sytuacją na rynku pracy zostało zerwane – na tyle, że Egipt może zostać zmuszony do ponownego przemyślenia swojej strategii eksportowej.
Zaczynamy od analizy tego, jak Egipt radził sobie na froncie eksportowym po zawarciu umów handlowych. Stosujemy podejście badawcze wykorzystujące tzw. grawitacyjny model handlu międzynarodowego, w celu przewidywania dwustronnych przepływów handlowych, w oparciu o cechy państw, które zazwyczaj sprzyjają wzajemnemu handlowi (takie jak wielkość gospodarki i odległość geograficzna) oraz w celu identyfikacji sektorów i rynków, w odniesieniu do których Egipt wydaje się posiadać niewykorzystany potencjał.
Nasze ustalenia wyraźnie pokazują, że umowy handlowe prowadzą do wzrostu wymiany handlowej, a w przypadku Egiptu korzyści wynikające z podpisanych umów handlowych były ponadprzeciętne – tzn. po zawarciu wspomnianych umów handlowych egipski eksport rósł nawet szybciej od szacunkowego średniego tempa wzrostu handlu międzynarodowego.
W przypadku Egiptu handel nie jest powiązany z krajowymi lokalnymi rynkami pracy w taki sam sposób, jak w innych państwach.
Dążąc do ustalenia, czy egipski eksport i rynek pracy są ze sobą powiązane, stosujemy oparte na geografii podejście w celu kwantyfikacji (określenia ilościowego) wpływu, jaki na egipski eksport miały egzogeniczne szoki w zakresie popytu importowego ze strony Stanów Zjednoczonych i państw Unii Europejskiej. Nasze ustalenia rzucają światło na interakcje między handlem a stanem krajowego rynku pracy w Egipcie i wyraźnie wskazują, że w przypadku Egiptu handel nie jest powiązany z krajowymi lokalnymi rynkami pracy w taki sam sposób, jak w innych państwach. W ramach analizy prowadzonej na poziomie lokalnym reakcje poszczególnych regionalnych rynków pracy na szoki eksportowe wykazują pewne zróżnicowanie w perspektywie krótkoterminowej, jednak wstępne dowody wskazują, że efekty te stopniowo zanikają i pozostają statystycznie nieistotne dla większości kategorii pracowników.
Dlaczego w przypadku Egiptu doszło do zerwania związku między handlem a sytuacją na rynkach pracy? W toku naszego badania stwierdzamy, że jednym z czynników jest skład nisko zdywersyfikowanego egipskiego koszyka towarów eksportowych, wraz ze słabnącym globalnym popytem na zawarte w nim towary. Eksport ropy odpowiada za prawie jedną czwartą całości egipskiego eksportu, a kolejne pozycje na liście egipskich towarów eksportowych zajmują odzież, nawozy i owoce – przy czym od 2010 roku nie odnotowano wzrostu w przypadku żadnej z pozycji eksportowych innych niż ropa naftowa.
Innym ważnym czynnikiem jest fakt, że poziom płac w Egipcie jest jednym z najwyższych spośród państw eksportujących te same towary, co sugeruje, że Egipt ma stosunkowo słabą przewagę komparatywną w zakresie obecnie eksportowanych towarów. Ponadto wskaźnik udziału Egiptu w globalnych łańcuchach wartości jest jednym z najniższych spośród porównywalnych państw, co ogranicza do minimum wszelkie powiązania wsteczne w obrębie łańcucha wartości (backward linkages), jak również możliwości w zakresie zatrudnienia.
Ponieważ światowy handel stoi obecnie w obliczu restrukturyzacji globalnych łańcuchów wartości z powodu pandemii COVID-19, a także coraz powszechniejszych postulatów dotyczących regulacji tych łańcuchów w Unii Europejskiej (będącej głównym partnerem handlowym Egiptu), coraz bardziej oczywista staje się pilna potrzeba osiągnięcia przez Egipt korzystniejszych rezultatów w obszarze rynku pracy. Częścią nowej strategii handlowej może być dalsza dywersyfikacja koszyka eksportowego i zwiększenie udziału w globalnych łańcuchach wartości w celu wspierania możliwości w zakresie zatrudnienia.
Artykuł pochodzi z serwisu World Bank Blogs.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
