W jaki sposób stres związany z pracą wpływa na stan zdrowia? W pracy zatytułowanej „CEO Stress, Aging, and Death” („Poziom stresu, tempo starzenia się i wskaźniki śmiertelności prezesów przedsiębiorstw”; dokument roboczy NBER nr. 28550) odpowiedzi na to pytanie starają się udzielić autorzy Mark Borgschulte, Marius Guenzel, Canyao Liu i Ulrike Malmendier. Zgłębiając ten często omawiany problem, autorzy analizują doświadczenia 1605 prezesów zajmujących stanowiska dyrektorskie w latach 1975–1991.
Objęci badaniem prezesi kierowali dużymi amerykańskimi spółkami giełdowymi. Naukowcy postanowili zbadać prezesów, a nie innych pracowników firm ze względu na małe prawdopodobieństwo osobistych problemów finansowych w przypadku tych pierwszych. Pozwala to na oddzielenie zdrowotnych skutków stresu związanego z pracą od skutków stresu finansowego. Autorzy badają dwa źródła stresu: ryzyko wrogiego przejęcia przedsiębiorstwa oraz wyzwania związane z kryzysem finansowym.
W celu przeanalizowania stresów związanych z ryzykiem wrogiego przejęcia przedsiębiorstwa badacze analizują proces wprowadzania w życie stanowych przepisów przeciwdziałających wrogim przejęciom, w tym w szczególności przepisów regulujących połączenia jednostek gospodarczych (business combination statutes). W latach 1985–1997 trzydzieści trzy stany USA wprowadziły ustawy regulujące kwestie łączenia przedsiębiorstw. Przepisy te utrudniły wrogie przejęcia, automatycznie osłabiając wpływ procesów rynkowych na związany z pracą stres u prezesów. W oparciu o istniejącą literaturę przedmiotu badacze stwierdzają, że wspomniane regulacje skutkowały znaczną zmianą w postrzeganiu własnego środowiska pracy przez prezesów.
Medianowy prezes w analizowanej próbce pełnił funkcję prezesa w warunkach obowiązywania regulacji przeciwdziałających wrogim przejęciom przez okres 4.4 lat (przy założeniu ekspozycji na regulacje dotyczące łączenia przedsiębiorstw). Praca przez większą liczbę lat w warunkach obowiązywania regulacji chroniących przed wrogim przejęciem wiązała się z wydłużeniem oczekiwanej długości życia prezesów.
W przypadku typowego prezesa praca przez dodatkowy rok w środowisku prawnym z większą ochroną przed wrogimi przejęciami obniżała roczny wskaźnik śmiertelności o około 5 procent, zwiększając długość jego życia o nieco ponad dwa lata. Wydaje się, że na zmniejszenie śmiertelności wpływały głównie początkowe lata ekspozycji na regulacje dotyczące łączenia przedsiębiorstw, być może dlatego, że prezesi dostosowywali się do nowego środowiska, a po kilku latach wyczerpywali większość możliwości w zakresie modyfikacji swojej aktywności.
Praca przez większą liczbę lat w warunkach obowiązywania regulacji chroniących przed wrogim przejęciem wiązała się z wydłużeniem oczekiwanej długości życia prezesów.
Autorzy badają również, w jaki sposób napięcia obejmujące całą branżę – definiowane jako 30-procentowy spadek mediany ceny akcji przedsiębiorstwa w danej branży, utrzymujący się przez co najmniej dwa lata – wpływały na długość życia prezesów. 40 procent prezesów — 648 na 1605 osób uwzględnionych w próbce — przeżyło co najmniej jeden okres zwiększonych napięć w swojej branży. Mniej niż 20 procent respondentów doświadczyło dwóch lub więcej wstrząsów, a mniej niż jeden na dziesięciu przeżyło trzy lub więcej wstrząsy.
Prezesi, którzy pełnili obowiązki w czasie napięć obejmujących całą branżę umierali średnio o 1,4 roku wcześniej niż ci, którzy nie doświadczyli takich wstrząsów. Efekt ten jest mniejszy od szacowanego efektu obowiązywania regulacji dotyczących łączenia przedsiębiorstw, być może dlatego, że te ostatnie oddziałują przez znacznie dłuższe okresy.
W badaniu rozważano również kwestię stresu związanego z kryzysem finansowym z 2008 roku. Badacze analizują ewolucję „postrzeganego wieku” liderów biznesowych (czyli tego, na ile lat wyglądają), porównując prezesów kierujących firmami, które zostały mocno dotknięte przez kryzys, z prezesami przedsiębiorstw, które ucierpiały w mniejszym stopniu. Autorzy oceniali „postrzegany wiek” prezesów przy pomocy oprogramowania wykorzystującego technologię wizualnego uczenia maszynowego, które zastosowano do około 3000 wykonanych przed kryzysem i po kryzysie zdjęć twarzy z próbki obejmującej prezesów firm z listy Fortune 500 z 2006 roku.
Przed kryzysem finansowym szacunki dostarczane przez oprogramowanie na nie wykazywały systematycznych różnic w wieku postrzeganym, w zależności od tego, czy prezesi zostali później dotknięci kryzysem. Jednak w okresie kryzysu i po nim nastąpił znaczny wzrost „postrzeganego starzenia się” prezesów prowadzących przedsiębiorstwa w branżach „w tarapatach” w porównaniu z pozostałymi prezesami. Postrzegany wiek prezesów w branżach, które najbardziej ucierpiały w czasie kryzysu, wzrósł o około 1,2 roku więcej niż w przypadku prezesów przedsiębiorstw, które nie doświadczyły trudności.
Badacze podsumowują ustalenia stwierdzeniem, że „bardziej rygorystyczne zasady ładu korporacyjnego i kryzysy gospodarcze stanowią istotny koszt osobisty dla prezesów w zakresie ich stanu zdrowia i oczekiwanej długości życia”.
Artykuł ukazał się w wersji oryginalnej na platformie NBER
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
