Janet Yellen, szefowa Fed. (CC By NC ND IMF)
Reflacja fiskalna to mniej znane pojęcie, które ma związek z zapowiadanymi zmianami w polityce fiskalnej w gospodarkach rozwiniętych, w tym szczególnie w USA. Chodzi o nagły impuls fiskalny powiązany ze wzrostem poziomu inflacji w konsekwencji możliwych kilku podwyżek stóp procentowych przez Rezerwę Federalną.
>>czytaj: Reflacja: Fed prowadzi politykę przyspieszania inflacji, aby pomóc dłużnikom
Powrót do ścieżki zaostrzania polityki pieniężnej oznacza, że Rezerwa Federalna dołącza do innych głównych banków centralnych, które zaczynają ograniczać niekonwencjonalną i luźną politykę pieniężną wprowadzoną w reakcji na ostatni globalny kryzys finansowy. Wrześniowa decyzja Banku Japonii dotycząca powstrzymania się od obniżki stóp procentowych i obserwacji reakcji krzywej dochodowości na zakupy aktywów jest przykładem bardziej elastycznego podejścia do polityki pieniężnej.
Podobnie decyzja Europejskiego Banku Centralnego z 8 grudnia, ograniczająca skalę miesięcznych zakupów aktywów z 80 do 60 mld euro oznacza, że ustały czynniki działające w kierunku utrzymywania się deflacji w strefie euro, które w marcu skłoniły EBC do zwiększenia skali zakupów.
W opinii OMFIF (Official Monetary and Financial Institutions Forum) – kolejnym bankiem, który podejmie podobne działania będzie Bank Anglii. Według najnowszych danych poziom inflacji konsumenckiej (CPI) rok do roku w Wielkiej Brytanii wzrósł do poziomu 1,2 proc., a oczekiwania inflacyjne wskazują na to, że – bez zaostrzenia polityki pieniężnej – w ciągu najbliższych sześciu miesięcy inflacja może wzrosnąć powyżej celu inflacyjnego, który wynosi 2 proc.
W odróżnieniu od Wielkiej Brytanii, gdzie głównym czynnikiem wpływającym na poziom inflacji jest kurs funta brytyjskiego, w Stanach Zjednoczonych presja inflacyjna niekoniecznie jest zależna od kursu dolara amerykańskiego. To rynek pracy, zaufanie konsumentów i perspektywa poluzowania polityki fiskalnej wpływają obecnie na perspektywy inflacji w USA. Presja inflacyjna może być dodatkowo wzmocniona przez prognozowany wzrost cen surowców ze względu na ostatnią decyzję OPEC. Zatem możliwe są kolejne podwyżki stóp procentowych w USA.
Zmiana nastawienia w polityce pieniężnej głównych banków centralnych ma wpływ na rynki wschodzące, co – wraz z obniżeniem poziomu wzrostu gospodarczego w Chinach, niepewnością geopolityczną i wzrostem protekcjonizmu handlowego – dodatkowo zwiększa niepewność rynkową. Gospodarki, które są powiązane handlowo z USA i te, które są znacząco zadłużone w dolarze amerykańskim są szczególnie podatne na zmiany polityki handlowej i zacieśnianie polityki pieniężnej w USA.
W tym kontekście, w ocenie OMFIF, szczególnie zagrożonymi krajami są Malezja, Turcja i Meksyk. Ich rezerwy walutowe mogą częściowo złagodzić wpływ nagłych odpływów kapitału, ale – biorąc pod uwagę na przykład rosyjskie doświadczenia z 2014 roku – poziom rezerw walutowych może obniżyć się w bardzo szybkim tempie.
Mimo, że w ostatnim czasie temat Chin nie pojawiał się tak często w mediach finansowych, jak w okresie paniki na tamtejszym rynku kapitałowym w 2015 roku, to nie należy zapominać o problemach, z którymi boryka się ta gospodarka. Chodzi tutaj przede wszystkim o wysoki poziom zadłużenia oraz działania władz na rzecz utrzymania wysokiego poziomu wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Możliwy tzw. hard landing chińskiej gospodarki jest istotnym ryzykiem dla krajów powiązanych handlowo z Chinami.
Z kolei wzrost cen surowców może spowodować wyższy wzrost gospodarczy w przypadku gospodarek wschodzących, tj. Meksyk, Wenezuela, Rosja, Brazylia i kraje Zatoki Perskiej, ale jednocześnie będzie to dla nich oznaczało wysoki poziom inflacji oraz – w konsekwencji – osłabienie wzrostu gospodarczego.
Perspektywy dla krajów wschodzących zależą w szczególności od przyszłorocznej ścieżki zacieśniania polityki pieniężnej w USA oraz od sposobu i zakresu implementacji działań w zakresie polityki fiskalnej tamże. Scenariusze dotyczą albo nagłego impulsu fiskalnego powiązanego ze wzrostem poziomu inflacji (reflacja fiskalna) i kilkoma podwyżkami stóp procentowych przez Rezerwę Federalną, albo ostrożnych działań amerykańskiego banku centralnego w warunkach obniżenia zaufania rynkowego i osłabienia wzrostu gospodarczego będących konsekwencjami uwarunkowań politycznych (dotyczących współpracy prezydenta z Kongresem). Gospodarki wschodzące powinny być zatem gotowe na każdy scenariusz.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
