Profesor Wojciech Charemza jest głównym ekonomistą NBP i doradcą prezesa. Wykłada na brytyjskiej uczelni Univeristy of Leicester. Zajmuje się ekonometrią finansową, symulacjami ekonometrycznymi i modelami ekonomicznymi państw Europy Środkowej i Rosji.
Rozpoczęta kadencja Donalda Trumpa, rywalizacja amerykańsko-chińska, wojny w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie, a także dalszy rozwój AI wpłyną na globalne rynki kapitałowe w 2025 r. i kolejnych latach. Inwestorzy zastanawiają się jednak, jak długo potrwa globalna hossa oraz co z wyzwaniami stojącymi przed naszą GPW?
Tak, wampiry istnieją. Mają żółtą skórę i działają pod czerwoną flagą z pięcioma gwiazdami. I wysysają z innych gospodarek to, co się da. Dowody na to znajdują się w książce „Vampire State: The Rise and Fall of the Chinese Economy”.
Polska w ostatniej dekadzie w zauważalnym stopniu zmniejszyła skalę nierównowagi zewnętrznej, przy jednoczesnej poprawie struktury przepływów kapitałowych z resztą świata. Przejawem tego jest m.in. wzrost udziału inwestycji bezpośrednich w napływie kapitału zagranicznego, co sprzyja zwiększeniu bezpieczeństwa finansowego gospodarki narodowej. Spadek nierównowagi zewnętrznej oraz poprawa struktury finansowania polskiej gospodarki zostały pozytywnie ocenione przez Komisję Europejską, która monitoruje sytuację zewnętrzną w państwach członkowskich.
Niemiecka gospodarka już drugi rok z rzędu się kurczy, a napływające prognozy sugerują coraz wolniejsze odbicie. W takich warunkach coraz bardziej naturalne staje się pytanie, czy Niemcy są w stanie odzyskać tempo wzrostu sprzed pandemii? Wiele wskazuje na to, że nie.
Niezależnie od poglądów na funkcjonowanie gospodarki światowej należy się zgodzić, że to jak będzie się ona rozwijać zależy od ekonomiki USA. Należy mieć na uwadze nie tylko udział gospodarki amerykańskiej w światowym PKB, ale również status dolara jako powszechnej waluty rezerwowej, rolę amerykańskiej giełdy w przepływach finansowych i wpływ rządu USA na międzynarodowe instytucje gospodarcze.
Na przestrzeni ostatnich dziesiątek lat dokonały się na świecie i w naszym kraju olbrzymie zmiany polityczne, gospodarcze i kulturowe. Staliśmy się społeczeństwem otwartym i równorzędnym partnerem dla krajów rozwiniętych. Uczestnictwo w tej zbiorowości zakłada wyposażenie ludzi w solidną wiedzę, w umiejętności samokształcenia, pokierowania swoim życiem i niesienia pomocy innym.
Porozumienie handlowe USMCA zastąpiło w ostatnim roku pierwszej kadencji D. Trumpa Północnoamerykański Układ o Wolnym Handlu (NAFTA), przynosząc istotny wzrost obrotów w regionie. Powróciwszy do władzy, prezydent uznaje jednak osiągnięte rezultaty za niekorzystne dla USA i zapowiada stosowanie ceł w stosunku do Meksyku i Kanady.
Ostatni przegląd strategii polityki pieniężnej EBC, po którym przyjęto nową strategię, miał miejsce w 2021 r., tuż przed bezprecedensowym wzrostem inflacji. Po trzech latach i trzech kryzysach staram się w tym artykule ocenić, na ile skutecznie nowa strategia się sprawdziła w warunkach wysokiej inflacji. Nowa formuła celu inflacyjnego pomogła EBC wykonać główne zadanie, czyli opanować inflację w średnim okresie. Biorąc pod uwagę nieustanną ewolucję globalnych warunków, w tym środowiska geopolitycznego, EBC powinien regularnie poddawać rewizji swoją strategię polityki pieniężnej, opierając się na dokładnej analizie czynników kształtujących dynamikę inflacji.
Obraz edukacji ekonomicznej w Polsce jest dynamiczny i złożony. W całym kraju wiele organizacji i instytucji – interesariuszy z sektora publicznego, prywatnego oraz organizacji niekomercyjnych tworzy i wdraża projekty edukacyjne zarówno z zakresu ekonomii, jak i finansów. W czerwcu 2024 r. z inicjatywy Rady Edukacji Finansowej, w której NBP ma swojego przedstawiciela, a także we współpracy z OECD, została przyjęta w Polsce „Krajowa Strategia Edukacji Finansowej”. Tym samym nasz kraj dołączył do grona państw, które mają ogólnokrajową strategię na rzecz edukacji finansowej.
Stany Zjednoczone po raz pierwszy wykorzystały „półprzewodniki jako broń” w 2018 r. Nałożyły wtedy ścisłą kontrolę eksportu na chińską spółkę technologiczną ZTE, ponieważ ta dostarczała nielegalnie amerykańską technologię do Iranu. Blokada dostępu do niezbędnych komponentów produkcyjnych spowodowała to, że chińska spółka stanęła przed ryzykiem bankructwa. Ostatecznie jednak ZTE uratowała interwencja Donalda Trumpa, ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych, który złagodził sankcję na prośbę chińskiego prezydenta Xi Jinpinga.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Przełomowym pomysłem ekonomicznym zrywającym z dotychczasowym paradygmatem opieki społecznej okazuje się bezwarunkowy dochód podstawowy. Część osób uznaje go za klucz do pokonania bolączek stechnicyzowanej gospodarki. Zdaniem innych – to idea tyleż kosztowna co utopijna.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Skuteczne wkomponowanie się w system gospodarki światowej w pierwszej dekadzie XXI wieku zapewniło Rosji pozyskiwanie olbrzymich środków z tytułu wzrostu cen eksportowanych surowców, napływu kapitału zagranicznego, inwestycji i technologii. Wydawało się, że stwarza to trwałe fundamenty dla budowy jej pozycji jako jednej z wiodących potęg gospodarczych świata.
Odbudowa gospodarcza kraju i opanowanie chaosu walutowego należały do największych wyzwań, jakie stanęły przed władzami niepodległego państwa polskiego w 1918 r. Sanacja gospodarcza zależała zarówno od skutecznie przeprowadzonych reform finansów publicznych i skarbu państwa, jak również od szybkiego wprowadzenia do obiegu nowej, pełnowartościowej polskiej waluty. A to właśnie dobrze zorganizowany aparat skarbowy, sprawny obieg pieniądza i jego stabilna wartość stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i społecznego odrodzonej Polski.