Miliarder egipski chce uciekinierom z Bliskiego Wschodu kupić bezludną wyspę. Ponadto dziś warto przeczytać o monetyzacji długu, niebezpieczeństwach deflacji, upadłej gospodarce greckiej oraz skutkach międzynarodowych porozumień handlowych.
W sobotę rano setki wymęczonych migrantów, głównie z Syrii, dotarły autobusami podstawionymi przez rząd węgierski do granicy z Austrią i zostały wpuszczone do tego kraju. >>więcej
Od 10 do 100 milionów euro kosztowałaby wyspa, którą chciałby kupić egipski miliarder, chrześcijanin koptyjski, właściciel gigantycznej grupy telekomunikacyjnej Orascom, by tam stworzyć miejsce stałego pobytu dla uchodźców – ze szkołami, szpitalami i uniwersytetami. Przykładowo jak podaje Private Island online wyspa Dulichium na Morzu Jońskim, niedaleko wejścia do Zatoki Korynckiej, o powierzchni ponad 540 hektarów kosztuje niespełna 50 mln dolarów, co daje zaledwie 10 dolarów za metr kwadratowy (wyspa jest prywatna i na sprzedaż). Nawiris chciałby jednak dogadać się z rządami Grecji lub Włoch – chodzi o to, czy wyspa mogłaby uzyskać samodzielność, jakie miałaby przepisy celne itd. >>więcej
Business Insider zrobił ranking wysp na sprzedaż. Agencja Knight Frank przewiduje wyprzedaż wysp greckich w najbliższych latach. Kosztują zazwyczaj 10 dolarów za metr kwadratowy, ale wyspa w pobliżu Aten (pół godziny szybką łodzią ) ponad 100 dol. za metr., a z kolei są inne, które kosztują kilka dolarów za metr kwadratowy.
Foreign Affairs pisze o kryzysie imigracyjnym w Europie, że próbuje się go rozwiązać przez zaostrzenie kontroli granicznych i procedur imigracyjnych oraz stawianie murów przez poszczególne państwa. Tymczasem ostrzejsze narodowe kontrole nie są rozwiązaniem. Europa musi działać jako jedność, zwiększyć pomoc humanitarną dla państw, z których pochodzą uchodźcy, zająć się bezpieczeństwem granicy zewnętrznej, wdrożyć system dystrybucji uchodźców na całym kontynencie oraz uniwersalny system postępowania ze starającymi się o azyl.
Kolejna porcja wykresów walutowych z Daily Shot randa południowoafrykańskiego, tureckiej liry i australijskiego dolara. Dewaluacja tych walut do dolara wynosi od 30 do 40 procent w ostatnich 12 miesiącach.
Nowa publikacja MFW o granicach dla skupu obligacji japońskich przez japoński bank centralny BoJ. Nie jest tak, że jego możliwości są nieograniczone. Biorąc pod uwagę potrzeby zabezpieczeń w bankach, potrzeby funduszy emerytalnych i ubezpieczycieli, BoJ w 2017 lub 2018 będzie musiał ograniczyć zakupy. Jednak na mnie robi wrażenie wykres na stronie 9 pokazujący postęp monetyzacji długu publicznego. W Japonii bank centralny posiada już prawie 30 procent długu i MFW prognozuje ponad 50 procent za kilka lat, w USA 20 procent Treasuries i 20 procent obligacji agencji rządowych (m.in. mieszkaniowych) jest własnością FED, w Wielkiej Brytanii 35 procent należy do Bank of England.
Deflacja realnym niebezpieczeństwem – kolejny tekst historyczny Carmen Reinhart z uniwersytetu Harvarda. Jeszcze w latach 70 ubiegłego stulecia inflację wyższą niż 10-procentowa miało dwie trzecie państw, dziś ok. 7 procent. Natomiast liczba państw z deflacją dziś sięga 20 procent, wówczas wynosiła kilka. Jedynym krajem rozwiniętym z inflacją powyżej dwóch procent jest obecnie Islandia. Deflacja powoduje wzrost realnej wartości długów i kosztu ich spłaty, ze względu na realnie wyższe stopy procentowe. W rezultacie rosnąca liczba bankructw oraz niższy wzrost gospodarczy wywierają dalszą presję na ceny i wprowadzają gospodarkę w spiralę dług-deflacja.
Kontrproduktywność deflacji jest widoczna na przykład w Grecji, gdzie ceny spadły o ponad 2 procent w ciągu roku, co tylko utrudnia uporządkowanie problemu greckiego długu – twierdzi Reinhart. Nie oznacza to, że nie ma zagrożeń inflacyjnych. W krajach wschodzących mogą one wynikać z gwałtownej deprecjacji lokalnych walut w ostatnich 2 latach. Pointa: FED przygotowuje się do swojego wrześniowego posiedzenia. Dobrze byłoby, gdyby nie przeoczyła, jak stało się to w czasie letniego mitingu w Jackson Hole, że krajowe trendy trzeba osadzić w kontekście międzynarodowym i historycznym. Z takiej perspektywy wskazana jest stopniowość postepowania (gradualism).
Noblista Edmund Phelps pisze o upadłej gospodarce greckiej: przyczyny nie tkwią w oszczędnościach , lecz wartościach i poglądach greckiego społeczeństwa. To klientelizm, kolesiostwo, faworyzowanie elity biznesowej przez władze przy równocześnie fatalnych warunkach dla rozpoczęcia działalności gospodarczej, rozdęty sektor państwowy , brak etyki pracy, niska konkurencja, niewielka zdolność adaptacyjna (na przykład armatorzy greccy za wolno adaptowali się do konteneryzacji i stracili udział w rynku). Jeśli młodzi Grecy chcą mieć przyszłość we własnym kraju, starsi muszą rozwinąć wartości i instytucje niezbędne w nowoczesnej gospodarce i pozbyć się wartości korporacjonistycznych.
Kiedy mówi się o porozumieniach handlowych akcenty są wyraźnie różne: ekonomiści koncentrują się na pożytkach dochodowych z handlu międzynarodowego, natomiast ludzie ( i politycy) przede wszystkim akcentują obawy o utratę miejsca pracy. Trojka ekonomistów z Uniwersytetu Genewskiego pisze, że każda reforma, która zwiększa zagregowany popyt oraz podnosi dochody i płace, redukuje też bezrobocie. Dlatego koncentrowanie się na zagregowanym bezrobociu, jak czynią politycy, czy na realnych płacach, jak czynią ekonomiści wygląda jak oglądanie tego samego problemu pod dwoma kątami widzenia.
W ten sposób jednak pomija się inną stronę zagadnienia – jak porozumienia handlowe zmieniają alokację zasobów pomiędzy sektorami. Wiele zależy od tego, czy w wyniku międzynarodowych porozumień handlowych środki są wycofywane z sektorów o dużych czy mniejszych zaburzeniach w handlu (market friction sectors). W przypadku Polski z wyliczeń autorów wynika, że porozumienie transatlantyckie przyniosłoby wzrost dochodów o ok. 0,15 proc. i zmniejszyło bezrobocie (o ile trudno powiedzieć, bo skala na osi bezrobocia jest nie do końca zrozumiała). Podobnie korzystne byłoby porozumienie dla większości krajów europejskich, najbardziej dla Hiszpanii, a także Grecji i Portugalii. Natomiast zwiększając dochody w USA zwiększyłoby także stopę bezrobocia. Najgorzej wypadłaby w nim Kanada, gdzie zmniejszyłyby się dochody i zwiększyło bezrobocie.
Na koniec Keneth Rogoff o tym, jak chiński kryzys wpłynie na rynek sztuki. Inwestorzy z krajów wschodzących decydują o rynku sztuki, który stał się znakomitym narzędziem ucieczki kapitału i ukrywania bogactwa. W istocie dzieła sztuki są ostatnim wielkim rynkiem inwestycyjnym, który nie jest uregulowany i pozostaje bardzo tajemniczy. Odpływ kapitału z Chin szacuje się na 300 miliardów dolarów rocznie. Prognoza Rogoffa: początkowo odpływ kapitału z Chin nie zmniejszy się, mimo spowolnienia, później bąbel na światowym rynku dzieł sztuki pęknie.
Wartość relacji długu publicznego do PKB we Włoszech nie zawsze była tak wysoka jak obecnie. Dług zjednoczonego państwa włoskiego w 1861 r. stanowił mniej niż 40 proc. jego PKB, zaś jeszcze w latach 60. XX w. zaledwie 25 proc. PKB. W historii tego kraju zdarzały się także okresy, w których relacja długu publicznego do PKB była jeszcze wyższa niż obecnie i sięgała 160 proc. PKB, by następnie spaść. Skąd zatem wziął się dług publiczny Włoch, notujący dziś jedne z wyższych poziomów w ponad stusześćdziesięcioletniej historii tego państwa?
Na wieść o krwawo stłumionym powstaniu narodowym w Poznaniu, studenci Politechniki w Budapeszcie zebrali się na placu Bema, gdzie wyrazili poparcie dla polskich robotników. Był 23 dzień października 1956 roku. Następnego dnia kilku manifestantów udało się do rozgłośni radia węgierskiego, aby odczytać szesnastopunktowy manifest. Mieszkańcy Budapesztu spontanicznie dołączali do manifestacji, aż zebrał się tłum.
Rosyjska agresja radykalnie zmieniła strukturę eksportu Ukrainy. Kluczowy dotąd sektor metalurgiczny stopniowo traci na znaczeniu, niemal dwie trzecie wpływów ze sprzedaży towarów za granicę przynosi ukraińskie rolnictwo. Silnie zmieniły się też kierunki eksportu.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Czy realizacja amerykańskiego snu na kredyt zakończy się koszmarem? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć R. Christopher Whalen w książce „Inflated: Money, Debt, and the American Dream”.
Do końca 2025 r. mają zakończyć się unijno-indyjskie negocjacje umowy o wolnym handlu. Ma to być porozumienie przynoszące obu stronom nie tylko ekonomiczne korzyści.
Niepewność wokół handlu między UE a Stanami Zjednoczonymi – wywołana ogłoszeniem nowych ceł i niestabilnością globalnej sytuacji gospodarczej – budzi niepokój przedsiębiorstw, pracowników i polityków Wspólnoty. W artykule przedstawiamy dane dotyczące wrażliwości sektorowej i regionalnej rynków pracy UE na eksport do Stanów Zjednoczonych.
Białoruski dyktator w ostatnich latach ostatecznie zdegenerował gospodarkę. – Pojawiają się szalone pomysły Łukaszenki o sprowadzeniu 150 tys. Pakistańczyków, co powoli jest wdrażane – stwierdził Kamil Kłysiński, ekspert w Zespole Ukrainy, Białorusi i Mołdawii w Ośrodku Studiów Wschodnich, w wywiadzie dla „Obserwatora Finansowego”.
Światowe bezpieczeństwo kosztuje coraz więcej, a kolejne państwa przeznaczają rekordowe kwoty na wojsko i modernizację armii. To zjawisko, które nie omija również Polski, a jego konsekwencje gospodarcze, polityczne i społeczne są ogromne. Najnowsze wydanie kwartalnika „Obserwator Finansowy” — od dziś dostępne w kioskach — rzuca światło na te tematy.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
