Fed podwyższył stopę podstawową, Orlen ma nowego prezesa

Agencje i gazety wieczorem opublikowały pierwsze komentarze na temat wydarzenia dnia – pierwszej podwyżki stóp procentowych od niemal 10 lat w Stanach Zjednoczonych. Traderzy przewidują w przyszłym roku cztery podwyżki po ćwierć punktu. Pierwsza miałaby miejsce w kwietniu. Z sondażu przeprowadzonego przez Reutersa wśród ekonomistów wynika, że stopa procentowa Fed wyniesie 1-1,25 proc. w końcu roku 2016. Prognozy gospodarcze mówią o spadku wskaźnika bezrobocia w USA do 4,7 procent i o wzroście gospodarczym 2,4 proc. w 2016 roku.

Rynki zareagowały osłabieniem dolara i wzrostem cen akcji, mimo, że podwyżka stóp była niemal pewna, więc powinna być już zdyskontowana. Wzrosły rentowności amerykańskich obligacji 10-letnich i dwuletnich. W czwartek rano dolar zaczął się wzmacniać w stosunku do euro i złotego, natomiast WIG 20 otworzył się rosnąc o niespełna procent.

Profesor W. David McCausland z University of Aberdeen pisze o skutkach polityki zerowych lub bliskich zeru stop procentowych na świecie. Mimo, że powinny być korzystne dla inwestycji, to jednak po spadku w czasie recesji do dziś inwestycje nie wróciły jako procent PKB do przedkryzysowego poziomu. Niskie wydatki inwestycyjne były też efektem spadku płac realnych i braku potrzeby zastępowania siły roboczej przez kapitał. Niskie stopy procentowe zniechęcały do oszczędzania, obniżały emerytury, przyczyniały się do tworzenia bąbli na rynkach aktywów, m.in. na rynku mieszkaniowym oraz sprzyjały konsumpcji. Tekst napisany jest głównie z myślą o sytuacji na rynkach brytyjskich, ale zawiera także kilka uwag bardziej generalnych.

Anatole Kaletsky rekapituluje poglądy autorów Project Syndicate na podwyżkę stóp procentowych przez FED. Wydaje się, że będzie ona miała (i następne) większy skutek dla krajów wschodzących, zapakowanych w długi dolarowe, niż dla samych Stanów Zjednoczonych. Większość komentatorów uważa, że podwyżka była niezbędna, część dodaje, że jest spóźniona, a Stephen Roach wręcz twierdzi, że FED popełniła śmiertelny błąd utrzymując niskie stopy procentowe tak długo i stała się czynnikiem niestabilności finansowej. Po przeciwnej stronie jest Joseph Stiglitz – FED powinien stymulować gospodarkę łatwym pieniądzem i Adair Turner – FED powinien finansować deficyt budżetu USA drukiem pieniądza i jego bezpośrednią dystrybucją.

Alexander Friedman, CEO – globalnej firmy zarządzającej aktywami GAM, pisze, że decyzja FED redukuje nierówności na świecie. Od 2009 roku na niskich stopach procentowych korzystali bogaci posiadacze ryzykownych aktywów, których ceny szybko rosły. Teraz mają szansę odkuć się członkowie klasy średniej z ich depozytami, a także salariat, gdyż bezrobocie jest już bardzo niskie i siła przetargowa pracowników rośnie.

Wojciech Jasiński, były minister skarbu, został późnym wieczorem prezesem PKN Orlen. Dotychczasowego prezesa Jacka Krawca odwołała Rada Nadzorcza, nie podając powodu podobnie jak w innych przypadkach zmian w spółkach kontrolowanych przez skarb państwa. Jasiński ma 67 lat i żadnego doświadczenia w zarządzaniu wielkimi korporacjami. Notowania akcji Orlenu otworzyły się we czwartek na poziomie minimalnie wyższym niż na zamknięciu w środę – informacje o spodziewanym powołaniu Jasińskiego były już publikowane od kilku dni.

FOR przygotował analizę konfliktu w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Choć spór nie dotyczy bezpośrednio kwestii finansowych, to jest oczywiste, że ma znaczenie dla życia gospodarczego i społecznego. W nocy z wtorku na środę posłowie PiS zgłosili nowy projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. „Oznacza to dalsze zaostrzanie przez Prawo i Sprawiedliwość kryzysu konstytucyjnego – pisze Marek Tatała z FOR. Zaproponowane w ustawie zmiany np. dotyczące konieczności rozpatrywania większości spraw w pełnym składzie (zwiększonym z 9 do 13 sędziów) oraz wydawania orzeczeń większością 2/3 głosów, będą prowadzić do paraliżu prac TK i uniemożliwią sprawną ocenę konstytucyjności uchwalanego prawa. Ograniczy to możliwości kontroli władzy ustawodawczej przez niezawisłą władzę sądowniczą. Propozycja PiS to dalsze psucie praworządności w Polsce, co oznacza słabsze zabezpieczenie praw i wolności obywateli.”

Pieniądze dla pracowników PGNiG znalazły się w ciągu kilku dni. Poprzedni – odwołany w ubiegłym tygodniu zarząd – nie chciał spełnić związkowych postulatów, mimo, że w 2014 roku Grupa Kapitałowa PGNiG zarobiła ponad 2,8 mld zł. Zarząd wyjaśniał, że nie może spełnić żądań związków zawodowych z uwagi na koszty, jakie ponosi PGNiG w związku z liberalizacją rynku oraz wzrostem konkurencji. Teraz pieniądze się znalazły – podsumowuje na portalu wnp.pl Dariusz Malinowski

Ponad 1 mld zł zapłaci wojsko za 79 samobieżnych, przeciwlotniczych zestawów rakietowych Poprad, produkowanych przez państwową spółkę PIT-RADWAR. Rakiety zwalczają cele lotnicze na niskich wysokościach i krótkich dystansach. Dotychczas udało się wyeksportować dwa zestawy podobne do Poprada do Indonezji.

Oxford Economics przygotowało prognozę polskiego handlu zagranicznego na najbliższe lata (bez linku). Będzie rósł w tempie 5-6 procent, wyższym niż w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii, ale niższym niż w krajach wschodzących. Podobnie – 6 procentowy będzie wzrost importu. „Mniejsze niż w przypadku innych rynków wschodzących tempo wzrostu ma związek między innymi ze strukturą geograficzną polskiego eksportu. Podczas gdy np. kraje azjatyckie handlują w coraz większym stopniu między sobą, głównymi odbiorcami polskich towarów pozostają rynki rozwinięte. Tymczasem gospodarki wschodzące rozwijają się w znacznie szybszym tempie niż gospodarki uprzemysłowione, co przekłada się również na popyt na dobra sprowadzane z zagranicy” – tłumaczy Piotr Winnicki z HSBC Bank Polska S.A. Eksport do Azji z Polski będzie rósł w dwucyfrowym tempie. Po stronie importu autorzy prognoz przewidują wzrost na poziomie ok. 6 proc. rocznie.

Portal wysokienapięcie.pl pisze w komentarzu po szczycie klimatycznym w Paryżu o pogorszeniu klimatu wobec węgla i energetyki węglowej. Kompanie energetyczne zapowiadają wycofanie się z elektrowni opalanych węglem, instytucje finansowe, że nie będą finansować projektów węglowych. Polskie firmy górnicze i energetyczne będą miały coraz większe problemy z pozyskaniem środków na modernizację górnictwa i inwestycje w energetyce.

Na deser Janusz Szewczak, główny ekonomista SKOK, pisze o przyszłej Radzie Polityki Pieniężnej i zarządzie NBP (skrót):
„Miejmy więc nadzieję, że będą to organy naprawdę niezależne nie tyle od woli i potrzeb polskiego państwa i narodu co od zagranicznego lobby lichwiarsko-bankowego, spekulantów walutowych, zagranicznych inwestorów portfelowych jak i międzynarodowych, finansowych centrów decyzyjnych. Dziś potrzeba nam bardziej niż neoliberalnych techników pieniądza, ludzi z wyobraźnią i sercem po polskiej stronie. Jakaś forma luzowania polityki pieniężnej wydaje się być jak najbardziej sensowna i uzasadniona, zwłaszcza w kontekście światowej wojny walutowej i polityki curry [tak w oryginale – red.] trade, ona i tak już w przypadku Polski jest mocno spóźniona. Potrzebne są też obniżki stóp procentowych. Dziś banki centralne na świecie stają na uszach i produkują pieniądze na trzy zmiany, by pobudzić inflację, my ciągle z nią walczymy mając deflację przez cały rok. Czas na wyrwanie się z błędnego i zabójczego koła zależności od obcych. Trzeba repolonizować polski dług”.

Poprzednie zdjęcie> Następne zdjęcie Zamknij pokaz zdjęć