(CC BY-NC-ND jez s)
Realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych w IV kwartale 2012 r. spadły o 2,0 proc. Spadek w całym 2012 r. wyniósł 0,8 proc. Dochód do dyspozycji do dochód pomniejszony o należne podatki.
Dochody z pracy najemnej w ujęciu nominalnym dochody rosły coraz wolniej. Tak samo zachowywały się dochody z własności. Dochody z własności obejmują m.in. dochody z tytułu najmu mieszkań i dywidendy.
Wyjątkiem są świadczenia społeczne. Realne dochody ze świadczeń społecznych, obejmujące zarówno pieniężne świadczenia z ubezpieczeń społecznych, jak i świadczenia z pomocy społecznej, w IV kw. 2012 r. wzrosły o 4,3 proc. r/r wobec wzrostów o 1,0 proc. w II oraz III kw.
Podwyższenie się tempa wzrostu dochodów ze świadczeń społecznych w ujęciu rocznym w porównaniu z poprzednimi kwartałami było między innymi konsekwencją relatywnie szybko rosnących wypłat z emerytur i rent. Przeciętna emerytura i renta pracownicza brutto w IV kw. 2012 r. wzrosła w ujęciu realnym o 2,2 proc. r/r, natomiast emerytura-renta rolnicza zwiększyła się realnie o 4,4 proc. r/r.
Wypłaty zasiłków dla bezrobotnych w IV kw. 2012 r. zwiększyły się realnie o 10,4 proc. r/r3, wobec wzrostu o 9,6 proc. r/r w III kw. 2012 r. Wzrostowi temu towarzyszył wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w III kw. o 7,8 proc. r/r.
Ponadto, dodatnią dynamikę (11,2 proc. r/r) odnotowano dla realnych wypłat zasiłków i świadczeń przedemerytalnych.
Gospodarstwa domowe przeciętnie więcej spłacają wcześniej zaciągniętych kredytów, niż zaciągają nowych. W IV kwartale 2012 r., suma kredytów konsumpcyjnych udzielonych gospodarstwom domowym zmniejszyła się o prawie 1,9 mld zł. Wykorzystanie kredytu do finansowania konsumpcji, wyrażone jako relacja przyrostu zadłużenia z tytułu kredytów konsumpcyjnych do spożycia prywatnego w IV kw. 2012 r. wyniosło -0,8 proc.
Pewien wpływ na kształtowanie się wykorzystania kredytów do finansowania konsumpcji mogły mieć czynniki pozostające poza swobodnymi decyzjami gospodarstw domowych, jak polityka kredytowa banków. Dane NBP wskazują, że w IV kw. 2012 r. banki zaostrzyły kryteria kredytowe oraz podwyższyły marże kredytów konsumpcyjnych.
Aktywa finansowe gospodarstw domowych w końcu 2012 r. osiągnęły stan 1 383,1 mld zł. W ciągu IV kwartału przyrosły o 2,6 proc. kw./kw. czyli o 34,6 mld zł. 10,9 mld stanowił zakup nowych aktywów, a 23,5 wzrost wartości dotychczas posiadanych aktywów.
W skali roku aktywa gospodarstw domowych zwiększyły się o 123,4 mld zł, a ich roczne tempo wzrostu było równie wysokie jak w kwartale poprzednim, a zarazem niemal trzykrotnie wyższe od wzrostów z II półrocza 2011 r. i I półrocza 2012 r.
Nowe aktywa to głównie depozyty na lokatach bankowych, których przybyło 16,4 mld zł. Wielkość nowo zgromadzonych depozytów była niemal o 30 proc. niższa niż przed rokiem. Zainteresowanie nabywaniem jednostek funduszy inwestycyjnych, które przyrosły o 1,4 mld zł nadal było umiarkowane. Gospodarstwa domowe zmniejszyły zaangażowanie w akcje spółek giełdowych i innych. Redukcja wyniosła 10,6 mld zł. Pomniejszono także o 1,2 mld zł aktywa finansowe ulokowane w dłużnych papierach wartościowych. Obniżyły się zasoby gotówki w posiadaniu gospodarstw domowych.
Nowe zobowiązania finansowe kontynuowały w IV kw. 2012 r. silny trend spadkowy, gospodarstwa domowe zaciągnęły je w łącznej kwocie 3,1 mld zł, co stanowiło niespełna 1/3 wartości zobowiązań zrealizowanych przed rokiem. Wśród nich transakcje z tytułu nowo udzielonych pożyczek i kredytów, zrealizowano w kwocie 1,6 mld zł, stanowiącej zaledwie ok. 20 proc. wartości transakcji z tytułu zobowiązań finansowych z IV kw. 2011 r.
>>Pełna wersja raportu znajduje się na stronie NBP.
KN
