Rynki kapitałowe mogą pomóc usunąć największy problem firm w Wietnamie

Quang jest właścicielem niewielkiej firmy zajmującej się przetwórstwem owoców w mieście Da Nang. Interes ma się dobrze i Quang rozważa ekspansję poza granice Wietnamu. Jednakże po odwiedzeniu wielu banków okazało się, że nie jest on w stanie uzyskać dodatkowej linii kredytowej.
Rynki kapitałowe mogą pomóc usunąć największy problem firm w Wietnamie

Z tym samym problemem styka się wielu wietnamskich przedsiębiorców. Wskazali oni utrudniony dostęp do kredytu jako najpoważniejszą przeszkodę w rozwoju działalności – większą niż podatki, korupcja i brak odpowiednich kompetencji pracowników.

Jednym z powodów tej sytuacji jest brak alternatyw, gdyż jedynym dostępnym dla przedsiębiorców źródłem finansowania są banki komercyjne. Chociaż sektor bankowy jest niezwykle hojny wobec dużych przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw państwowych i uprzywilejowanych klientów, okazuje się on mniej przyjazny dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Tylko 29 proc. przedsiębiorstw w Wietnamie deklaruje wykorzystanie kredytów bankowych do finansowania swoich potrzeb inwestycyjnych, w porównaniu z 35 proc. w Malezji lub 52 proc. w gospodarkach o wysokim dochodzie. Głównym problemem nie są koszty finansowania, ale niechęć banków do podejmowania ryzyka w przypadku mniejszych klientów bez tradycyjnych form zabezpieczenia, głównie gruntów. Co więcej pożyczki z banków mają zazwyczaj charakter krótkoterminowy i nie są dostosowane do ambicji przedsiębiorców z sektora MŚP, którzy chcą inwestować w sprzęt, by rozwijać swoją działalność. W rezultacie szacuje się, że tylko jedna piąta portfela kredytowego banków przydzielana jest małym i średnim przedsiębiorstwom w Wietnamie.

W najnowszym raporcie Banku Światowego dotyczącym Wietnamu (Vietnam Taking Stock) stwierdzono, że kraj ten mógłby sfinansować przekształcenie się w gospodarkę o wyższych dochodach poprzez uwolnienie potencjału swojego rynku kapitałowego. Dziś, pomimo szybkiej ekspansji w ciągu ostatnich kilku lat, wartość wietnamskiego  rynku kapitałowego, mierzona łączną wartością obligacji i akcji, jest w przybliżeniu równa PKB tego kraju, co znacznie odbiega od poziomu osiąganego w Tajlandii (154 proc. PKB) i Malezji (219 proc. PKB).

Tylko kilka prywatnych firm zebrało fundusze z rynku kapitałowego w Wietnamie. Rząd jest głównym podmiotem na rynku obligacji. Wartość obligacji państwowych jest około trzykrotnie wyższa od wartości obligacji emitowanych przez firmy prywatne (głównie banki i firmy ubezpieczeniowe). Należy jednak zauważyć, że wiele krajowych firm skorzystało z ofert na rynku niepublicznym, które z natury rzeczy są trudne do zmierzenia. Na rynku akcji koncentracja jest jeszcze większa, ponieważ tylko dwie firmy (Techcombank i Vinhomes) stanowiły dwie trzecie wszystkich emisji w 2018 roku.

W przypadku Wietnamu wyzwanie, jakim jest otwarcie rynku kapitałowego na finansowanie firm prywatnych, będzie wymagało lepszych zasad gry. Jest to bardzo ważne dla zachęcenia zarówno emitentów, jak i inwestorów, a także dla zarządzania ryzykiem. Na przykład należy poprawić obszar raportowania i ujawniania informacji, dostosowując go do najlepszych praktyk międzynarodowych. Powołanie agencji ratingowej powinno z kolei pomóc w zagwarantowaniu wysokiej jakości informacji dla inwestorów, w tym inwestorów zagranicznych, umożliwiając Wietnamowi dołączenie do regionalnych i globalnych indeksów obligacji i akcji. Ważne byłoby też poszerzenie bazy inwestorów krajowych, ponieważ fundusze ubezpieczeniowe i emerytalne (w tym Wietnamski Fundusz Ubezpieczeń Społecznych) mogłyby kierować swoje oszczędności na kapitał produkcyjny i osiągać wyższe zyski w celu finansowania swoich długoterminowych zobowiązań, tak jak ma to miejsce w wielu krajach na świecie.

Pokonanie przez Wietnam tych przeszkód (…) mogłoby uwolnić do 100 mld dol. nowego finansowania.

Pokonanie przez Wietnam tych przeszkód, a także osiągnięcie przez rynek kapitałowy rozmiarów podobnych do Tajlandii i Malezji, mogłoby uwolnić do 100 miliardów dolarów nowego finansowania. Te nowe fundusze pomogłyby wielu małym i średnim przedsiębiorstwom, w tym przedsiębiorstwu należącemu do pana Quang, wprowadzać innowacje, wchodzić na nowe rynki i zatrudniać nowych pracowników. Dzięki temu Wietnam miałby łatwiejszą drogę do osiągnięcia w dającej się przewidzieć przyszłości statusu kraju o wysokim dochodzie.

 

Jacques Morisset, główny ekonomista i lider programu, Bank Światowy

Alwaleed Alatabani, główny specjalista ds. sektora finansowego, Bank Światowy

 

Artykuł pt. „Capital markets can help remove the most severe obstacle firms face in Vietnam” pierwszy raz został opublikowany na stronie blogs.worldbank.org.


Tagi