Autor: Aleksander Piński

Dziennikarz ekonomiczny, autor recenzji książek i przeglądów najnowszych badań ekonomicznych

więcej publikacji autora Aleksander Piński

Seniorzy wymuszą cięcia publicznych wydatków na edukację

Starsi obywatele rzadziej popierają wydatki państwa na edukację; urodzenie dziecka sprawia, że kobiety częściej wybierają pracę w sektorze publicznym; widoczne tatuaże nie obniżają zarobków – to niektóre z wniosków z najnowszych ekonomicznych prac naukowych.
Seniorzy wymuszą cięcia publicznych wydatków na edukację

obserwator-25x

Luiz de Mello, Simone Schotte, Erwin R. TiongsonHernan Winkler w pracy „Greying the Budget: Ageing and Preferences over Public Policies”(Siwiejący budżet: Starzenie się społeczeństwa i polityka budżetowa państwa) analizują, jak zmieniają się wydatki budżetowe państw w zależności od wieku obywateli. Po uwagę wzięto dane z 34 krajów Europy i centralnej Azji, których obywatele (39 tys. gospodarstw domowych) wzięli udział w wykonanej na zlecenie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju pod koniec 2010 r. ankiecie „Life in Transition Survey II”.

Okazuje się, że jest silna korelacja między wiekiem ankietowanego a uznawanymi przez niego priorytetami wydatkowymi państwa. Starsze osoby mniej chętnie popierają wydatki na edukację, są za to bardziej zadowolone z większych wydatków na emerytury i ochronę zdrowia. Z analizy wynika, że wraz ze starzeniem się społeczeństwa konflikt między różnymi interesami pokoleń będzie coraz bardziej widoczny. To o tyle istotne, że ludzie mający 65 i więcej lat to 12 proc. społeczeństw badanych państw, choć jeszcze w 1950 r. stanowili tylko 6 proc. W 2050 r. ma ich być 21 proc.

To pierwsza praca naukowa, w której udowodniono to, co wcześniej podejrzewano: że starzenie się społeczeństw może istotnie zmienić strukturę wydatków państw.

obserwator-25xBarbara Pertold-Gebicka, Filip PertoldNabanita Datta Guptaw w analizie „Employment Adjustments around Childbirth” (Zatrudnienie a urodziny dziecka) postanowili sprawdzić, jak zmienia się sytuacja zawodowa kobiet w związku z urodzeniem dziecka. Podstawą analizy były dane z duńskiego rynku pracy.

Okazuje się, że przyjściu na świat pierwszego potomka matki częściej przenoszą się z sektora prywatnego do publicznego. Zmniejsza się także prawdopodobieństwo, że odejdą z pracy „na państwowym”. Z danych wynika także, że przejście z pracy w sektorze prywatnym do sektora państwowego łączy się ze spadkiem zarobków, a zatem urodzenie dziecka zwiększa wagę bezpieczeństwa socjalnego i stabilności pracy dla matek (praca w sektorze publicznym jest postrzegana jako bardziej przyjazna dla osób posiadających rodzinę).

obserwator-25xAlex Cousley, Peter SiminskiSimon Ville w pracy „The Causal Effects of World War II Military Service” (Skutki służby wojskowej w czasie II wojny światowej) postanowili ustalić, jaki wpływ na późniejsze życie żołnierzy miał ich udział w działaniach wojennych. Analizy dokonano na danych z Australii, wykorzystując fakt, że 90 proc. Australijczyków urodzonych na początku lat 20. XX w. zostało powołanych do wojska, a spośród tych, którzy przyszli na świat pod koniec tej samej dekady – prawie nikt.

Naukowcy porównywali te dwie grupy mężczyzn w 1966 r., gdy bezrobocie było niskie, a gospodarka szybko się rozwijała. Okazało się, że udział w działaniach wojennych znacząco podnosił prawdopodobieństwo bezrobocia.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że różnica nie jest duża – mniej niż 1 pkt proc., ale naukowcy uważają, iż jest ona spora ze względu na to, że tylko jeden na sześciu poborowych faktycznie brał udział w walce. Co więcej, w 1966 r. zatrudnienie w tej grupie wiekowej wynosiło 95 proc., a negatywny efekt wystąpił pomimo polityki rządu, która dawała weteranom pierwszeństwo w ubieganiu się o pracę w sektorze publicznym.

Nie wykazano, by służba wojskowa wpływała na prawdopodobieństwa bycia w związku małżeńskim. Zwiększała jednak szanse na rozwód albo separację. Co prawda wzrost jest niewielki (0,3 proc.), ale odsetek badanych mężczyzn, którzy byli po separacji albo rozwodzie, także był niewielki – 3,9 proc.

Prawdopodobieństwo posiadania domu było w przypadku weteranów większe o 1,4–2 proc. Okazuje się więc, że silne wsparcie przez armię nabywania nieruchomości przez weteranów nie przyniosło dużych efektów.

obserwator-25xRik Dillingh, Peter KooremanJan Potters w pracy „Tattoos, Life Style and the Labor Market” (Tatuaże, życie, styl i rynek pracy) analizowali wpływ widocznych tatuaży na sukces zawodowy. Taki rysunek na ciele ma 10–20 proc. Amerykanów, a wśród osób trzydziestokilkuletnich prawie 40 proc. Analizy dokonano jednak na podstawie danych z Holandii.

W 2013 r. prawie co 10. Holender miał rysunek na ciele. Różnice między osobami wytatuowanymi a tymi bez tatuaży okazały się istotne. Ci z rysunkami na ciele cechują się słabszym zdrowiem zarówno psychicznym, jak i fizycznym, a także krócej się kształcili. Naukowcy nie znaleźli jednak dowodu na to, że widoczne tatuaże wpływają na niższe zarobki, choć osoby wytatuowane łatwiej tracą pracę.

obserwator-25xNicola Fuchs–SchündelnPaolo Masella w analizie „Long-Lasting Effects of Socialist Education” (Długotrwałe skutki socjalistycznej edukacji) próbowali wyodrębnić wpływ edukacji w czasach NRD na życie byłych obywateli tego kraju po zjednoczeniu Niemiec. Wzięto pod uwagę osoby urodzone w latach 1971–1977, a więc takie, które w momencie zjednoczenia ciągle się uczyły.

W NRD osoby urodzone do 31 maja danego roku rozpoczynały naukę w pierwszej klasie 1 września. Tak więc roczniki były dzielone na dwie grupy, z których jedna w momencie upadku socjalizmu miała za sobą o rok więcej socjalistycznej edukacji. Okazało się, że ten dodatkowy rok zmniejsza prawdopodobieństwo uzyskania przez ludzi z tej grupy wyższego wykształcenia.

obserwator-25xShamena Anwar, Patrick BayerRandi Hjalmarsson w pracy „A Jury of Her Peers: The Impact of the First Female Jurors on Criminal Convictions” (Ława przysięgłych: Wpływ pierwszych kobiet w ławach przysięgłych na wyroki w sprawach karnych) analizują, jak zmieniły się wyroki w sądach karnych w Wielkiej Brytanii, kiedy 1921 r. zaczęto powoływać kobiety na przysięgłych. Autorzy przeanalizowali ponad 3 tys. spraw z lat 1918–1926, z Londynu. Okazało się, że udział kobiet nie miał wpływu na ogólny odsetek wyroków skazujących. Zanotowano jednak więcej skazań w sprawach o przestępstwa związane z seksem oraz dotyczących przemocy między kobietą a mężczyzną.

obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x

Otwarta licencja


Tagi


Artykuły powiązane

Technologie cyfrowe zmieniają edukację

Kategoria: Sektor niefinansowy
Pandemia COVID-19 znacząco przyczyniła się do wykorzystania technologii cyfrowych w zdalnej edukacji. Sztuczna inteligencja zmienia ją w zasadniczy sposób, kreując nowe możliwości i ogromny popyt na umiejętności cyfrowe w gospodarce. To wiąże się z masowymi szkoleniami w celu zdobycia nowych kwalifikacji. Procesy te nie są jednak wolne od wyzwań i zagrożeń.
Technologie cyfrowe zmieniają edukację

Seniorzy a świat cyfrowych finansów

Kategoria: Analizy
Osoby starsze coraz chętniej korzystają z internetu i bankowości elektronicznej. Nie w każdej sytuacji chcą posługiwać się gotówką. Nie zawsze seniorzy są jednak odporni na próby wyłudzania pieniędzy w przestrzeni cyfrowej.
Seniorzy a świat cyfrowych finansów

O kobietach, dla kobiet

Kategoria: Społeczeństwo
Na początku października National Bureau of Economic Research (NBER) opublikował dokument roboczy zatytułowany „Why women won” autorstwa Claudii Goldin, podsumowujący niemal dwustuletnią historię nierówności, z którymi mierzą się kobiety w życiu publicznym, głównie na rynku pracy. Niespodziewanie tytuł ten mógłby być też uzasadnieniem tegorocznego komunikatu komitetu przyznającego Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla autorce tej publikacji „za pogłębienie naszej wiedzy na temat sytuacji kobiet na rynku pracy”.
O kobietach, dla kobiet