Kryzysy i ich wpływ na obieg gotówki

Ostatnie dekady obfitowały w różnorodne kryzysy o zasięgu globalnym, którym towarzyszył rosnący popyt na gotówkę w społeczeństwach. W kontekście postępującej cyfryzacji rodzi się pytanie o przyszłość gotówki. W wywiadzie dla „Obserwatora Finansowego” prof. Gerhard Reossl z Ostbayerische Technische Hochschule Regensburg dzieli się wnioskami płynącymi z badań na temat wzrostu zapotrzebowania na gotówkę w czasach kryzysu.

Wywiad przeprowadzono podczas konferencji „Shaping a New Reality of Cash Conference 2024: >>New Normal<< – Old Challenges?”, zorganizowanej przez Narodowy Bank Polski 2–13 września 2024 r. Głównym tematem wydarzenia były zagadnienia związane z gotówką oraz jej zmieniającą się rolą w kontekście gospodarczym i społecznym.

Rozmówca wyjaśnił, dlaczego wzrost zainteresowania gotówką jest związany z kryzysami, które mają miejsce w danym kraju lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

„Wynika to z ogólnego wzrostu niepewności na całym świecie. Kiedy Rosja dokonała inwazji nikt tak naprawdę nie wiedział, w jakim stopniu wpłynie to na światową gospodarkę. Z biegiem czasu okazało się, że, jak to się mówi, globalne Południe wspiera Rosję, a państwa zachodnie wspierają Ukrainę. Wzrost niepewności sprzyjał emisji gotówki, a tym samym zaspokajaniu zapotrzebowania ludzi na płynną i stabilną walutę” – podkreślił.

Ekonomista przedstawił, jak w przeszłości kształtowała się zależność między popytem na gotówkę a niepewnością wynikającą z różnych zdarzeń. Zwrócił uwagę, że konflikt rosyjsko-ukraiński wywołał reakcje analogiczne do tych, które miały miejsce podczas największych kryzysów ostatnich dekad.

„W ciągu ostatnich 30 lat mieliśmy do czynienia z ogromną różnorodnością globalnych kryzysów. Pierwszym, o którym powinniśmy tutaj wspomnieć, jest błąd milenijny. Innym porównywalnym kryzysem był wielki kryzys finansowy po upadku Lehman Brothers w Stanach Zjednoczonych. Trzecim globalnym kryzysem, o którym możemy tutaj wspomnieć, jest COVID-19. Musimy jednak przyznać, że kryzys polityczny po inwazji Rosji na Ukrainę niemal osiąga poziom intensywności niepewności, z jaką mieliśmy do czynienia w czasie trzech poprzednich kryzysów. Jeśli chodzi o popyt na gotówkę, ta polityczna koncepcja, że globalne Południe zwraca się przeciwko zachodnim państwom sprzymierzonym, zdaje się mieć pewne reperkusje, które wpływają na popyt na gotówkę. Z globalnego punktu widzenia wszyscy mielibyśmy nadzieję, że te napięcia ustąpią, a to oznaczałoby wycofanie sił rosyjskich z Ukrainy” – powiedział.

Wzrost popytu na gotówkę nie zawsze musi być bezpośrednio związany z globalnym napięciem. Profesor wskazał przykład Szwecji, gdzie ogłoszenie zamiaru przystąpienia do NATO wywołało w społeczeństwie znaczny wzrost zapotrzebowania na gotówkę.

„Gdy Szwecja ogłosiła zamiar przystąpienia do NATO, obawy Szwedów przed staniem się celem ataków hakerów z jednego dużego kraju, który wszyscy znamy, oraz strach przed brakiem wystarczającej płynności doprowadziły do znacznego wzrostu popytu na gotówkę, nawet w Szwecji, kraju, który zwykle jest dumny z ograniczenia używania gotówki do minimum. Jednak chyba się tam czegoś nauczyli. Teraz zwracają większą uwagę na korzyści płynące z posiadania gotówki jako rozwiązania awaryjnego w czasach kryzysu” – zaznaczył.

Reossl odniósł się także do działań Narodowego Banku Polski w odpowiedzi na wzmożony popyt na gotówkę, który pojawił się po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

„Tak, nie ma co do tego wątpliwości. Bez wątpienia była to doskonała praca, szczególnie po wybuchu działań wojennych w Ukrainie. Departament Emisyjno-Skarbcowy NBP może być naprawdę dumny ze swojej pracy w tamtym czasie i nadal wykonuje swoją pracę doskonale.” – podkreślił.

Cała rozmowa dostępna na kanale YouTube Obserwatora Finansowego

Otwarta licencja


Tagi


Artykuły powiązane

Strategia dla gotówki a obrona swobody wyboru instrumentów płatniczych

Kategoria: Analizy
Współczesne banki centralne są instytucjami o istotnym znaczeniu w systemie monetarnym. Tradycyjnie wśród zadań im przypisanych pozostaje prawo do emisji waluty narodowej, zapewnienie bezpieczeństwa gotówki w obiegu, zaopatrywanie uczestników rynku w gotówkę, zapewnienie autentyczności znaków pieniężnych będących w obrocie, a także wycofywanie z rynku zużytych banknotów nienadających się do obiegu. Narodowa Strategia Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego stworzyła nową perspektywę współpracy banku centralnego z uczestnikami rynku obrotu gotówkowego.
Strategia dla gotówki a obrona swobody wyboru instrumentów płatniczych

Zarządzanie obrotem gotówkowym w niestabilnych czasach

Kategoria: Trendy gospodarcze
Ostatnie lata, pomimo zmniejszania się udziału gotówki w transakcjach, uwypukliły jej rolę jako środka przechowywania wartości. Doświadczenia zarówno z czasów pandemii, jak i z początkowego okresu po wybuchu wojny w Ukrainie wskazują, że społeczeństwo zwraca się wówczas ku gotówce, wypłacając wyższe kwoty w celach przezornościowych i tezauryzacyjnych.
Zarządzanie obrotem gotówkowym w niestabilnych czasach

Gotówka ma wartość

Kategoria: Usługi finansowe
Pandemia COVID-19 oraz wojna rosyjsko-ukraińska wywołały reakcję władz i banków centralnych, od Europy po Stany Zjednoczone, na podejście do usług finansowych oraz płatniczych.
Gotówka ma wartość