Obserwator Finansowy: Czy nowe wymogi dotyczące wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w bankach to wyłącznie polska regulacja?
Michał Grzybowski: Nie. Uchwały podjęte przez KNF 4 października stanowią implementację tzw. Credit Risk Directive (CRD 3) do polskiego obrotu prawnego. Dyrektywy te weszły życie 1 stycznia 2011 r. i większość krajów Unii Europejskiej wdrożyła je już do swoich systemów prawnych.
Co jest głównym celem tych przepisów?
Założeniem zarówno dyrektywy, jak i implementującej je uchwały jest przede wszystkim silniejsze powiązanie wynagrodzeń osób podejmujących kluczowe decyzje w bankach, z efektywnym i rozważnym zarządzaniem ryzykiem oraz długoterminowym wzrostem wartości przedsiębiorstwa. Oznacza to większy nacisk na wynagradzanie za długoterminowe rezultaty, zniechęcanie do podejmowania nadmiernego ryzyka, zapobieganie wchodzeniu w konflikt interesów i utrzymywanie właściwej struktury kapitału w bankach.
Czy regulacje dotyczą wszystkich banków?
Większość regulacji wynikających z uchwał KNF będzie miało zastosowanie do wszystkich instytucji bankowych w Polsce. Są jednak wymogi, które będą musiały stosować jedynie największe banki. Dotyczy to np. funkcjonowania komitetu do spraw wynagrodzeń, funkcjonującego w ramach rady nadzorczej. Do jego powołania zobowiązane są banki, które spełniają chociaż jeden z czterech warunków: są notowane na giełdzie; ich udział w aktywach sektora bankowego wynosi co najmniej 1 proc.; ich udział w depozytach sektora bankowego wynosi co najmniej 1 proc.; ich udział w funduszach własnych sektora bankowego wynosi co najmniej 1 proc.
Jakie nowe obowiązki nakładają na banki uchwały KNF?
Zarządy banków zobowiązane zostały do wprowadzenie tzw. polityk zmiennych składników wynagrodzeń, a nadzór nad tymi politykami sprawować ma rada nadzorcza i wspomniany komitet do spraw wynagrodzeń. Ponadto, polityki te regulować mają zasady wyboru, wynagradzania i monitorowania pracowników sprawujących funkcje istotne dla działania banku. Z kolei osoby prowadzące w banku audyt wewnętrzny zobligowane zostały do przeglądu tychże polityk i przedstawiania odrębnego raportu radzie nadzorczej.
Jakie osoby w bankach zostaną objęte wymogami omawianych uchwał KNF?
Lista tych stanowisk jest obszerna. Niezależnie od wielkości czy struktury banku, w każdym wypadku obejmuje zawsze zarząd. Ponadto, restrykcjom podlegać będą wynagrodzenia osób bezpośrednio podległych zarządowi, dyrektorzy oddziałów i ich zastępcy, główni księgowi, osoby odpowiedzialne za funkcje kontrolne (komórki audytu wewnętrznego, zarządzania ryzykiem, spraw kadrowych). Ponadto, regulacje mogą objąć każdą inną osobę mającą wpływ na aktywa i zobowiązania banku, która współuczestniczy w zawieraniu przez bank umów. Inne osoby w banku, których całkowite wynagrodzenie znajduje się na poziomie wcześniej wymienionych także zaliczają się da kategorii objętej restrykcjami. Wszystkie stanowiska (z wyjątkiem zarządu) mogą jednak zostać potencjalnie wyłączone ze zmian, ale tylko w przypadku o ile nie mają istotnego wpływu na profil ryzyka banku.
Co zatem zmieniają uchwały KNF w pakietach wynagrodzeń bankowców?
Wśród szczegółowych zapisów najistotniejsze są te, które dotyczą bonusów i premii. Po pierwsze, obowiązkowemu odroczeniu na okres od 3 do 5 lat podlega minimum 40 proc. wynagrodzenia zmiennego, a w przypadku szczególnie dużych kwot nawet 60 proc. Ponadto, co najmniej 50 proc. wynagrodzenia zmiennego ma się składać z akcji lub innych instrumentów finansowych. Wykluczono również możliwość przyznawania premii gwarantowanych (z wyjątkiem przypadków dotyczących rekrutacji nowych pracowników w pierwszym roku ich zatrudnienia). Wprowadzony został także zakaz korzystania ze strategii hedgingowych i ubezpieczeniowych w zakresie wynagrodzeń.
Polskie regulacje nie wskazują jednak określonych proporcji w zakresie wynagrodzenia stałego i zmiennego. Mowa jest jedynie o tym, że stałe składniki powinny stanowić na tyle istotną część całego pakietu, aby możliwe było prowadzenie elastycznej polityki zmiennych składników, w tym obniżanie lub nie przyznawanie ich w ogóle. Taki wskaźnik proporcji wprowadzony został np. w Danii, gdzie wartość premii i bonusów nie może przekroczyć 50 proc. wynagrodzenia stałego.
W jaki sposób organ nadzoru będzie kontrolował wywiązywanie się banków z nowych obowiązków?
Realizacje omawianych obowiązków zarządy banków zobowiązane są raportować i publikować. Oznacza to konieczność podawania do publicznej wiadomości zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń, składu i zadań komitetu ds. wynagrodzeń, kryteriów pomiaru wyników i ich głównych parametrów. Ponadto, wprowadzony został obowiązek publikowania zbiorczych informacji ilościowych o wysokości wynagrodzeń z podziałem na linie biznesowe, zbiorcze informacje o wynagrodzeniach członków zarządu oraz innych osób objętych regulacjami z wyszczególnieniem kwot odroczonych i wartości wynagrodzeń w instrumentach finansowych.
Banki zobowiązane są również przekazywać KNF do końca stycznia każdego roku informacje na temat osób, dla których łączne wynagrodzenie przekracza równowartość 1 mln euro.
Ile czasu banki mają na dostosowanie się do nowych przepisów?
Dyrektywy CRD III obowiązują od początku 2011 roku. Pomimo tego, polskie regulacje zostały uchwalone przez KNF zaledwie kilkanaście dni temu. Termin ich wejścia w życie wyznaczony został na 31 grudnia 2011 r. Jest to bardzo krótki okres, w szczególności biorąc pod uwagę wagę i wrażliwość tematyki jakiej dotyczą. Dodatkowo banki, które podjęły już działania dostosowawcze napotykają na wiele wątpliwości interpretacyjnych, na które odpowiedzi nie dają ani zapisy uchwały, jak również regulacje europejskie. Ich wyjaśnienie również wymaga czasu.
Rozmawiała Ewa Ginger
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
