Wpływ kryzysu na wycenę banków międzynarodowych

Wycena międzynarodowych banków z krajów o wysokim dochodzie wzrosła po kryzysie, gdy zanotowały one niższe straty z tytułu akcji kredytowej, skorygowały alokację aktywów i uzyskały hojne dotacje. Te, które miały siedziby w krajach rozwijających się, nie doświadczyły takiej zmiany wyceny.
Wpływ kryzysu na wycenę banków międzynarodowych

Banki dokonujące umiędzynarodowienia mogą zdobyć dodatkowe możliwości zysku i zrealizować korzyści, wynikające z dywersyfikacji, ponieważ krajowe cykle koniunkturalne nie są idealnie zsynchronizowane. Garcia-Herrero i Vazquez (2013) udokumentowali w swojej pracy wyższe, skorygowane o ryzyko, stopy zwrotu dla międzynarodowych banków, zlokalizowanych w ośmiu krajach o wysokim dochodzie, w latach 1995-2004.

Korzystając z danych sprzed kryzysu, obejmujących 56 państw, Gulamhussen i inni (2017) podobnie stwierdzili, że międzynarodowa dywersyfikacja generowała zwiększoną wartość dla akcjonariuszy, zwłaszcza w przypadku banków, które rozszerzyły swoją działalność na kraje mniej rozwinięte.

Na podstawie międzynarodowej próby banków w 113 krajach w okresie 2000-2015, włącznie z okresem kryzysu globalnego, przeanalizowaliśmy, czy internacjonalizacja banków zwiększa wartość dla akcjonariuszy.

W horyzoncie całego badanego okresu stwierdziliśmy, że międzynarodowe banki, mające siedzibę w krajach o wysokim dochodzie, były na giełdach wycenione niżej w stosunku do banków krajowych. W okresie po globalnym kryzysie, względna wycena międzynarodowych banków z krajów o wysokim dochodzie wzrosła, ponieważ banki te odnotowały niższe straty z tytułu działalności kredytowej, skorygowały swoje międzynarodowe alokacje aktywów oraz, jak zostało ujawnione, otrzymały hojne dotacje jako instytucje „zbyt duże, by upaść”. Z drugiej strony, banki międzynarodowe, mające siedzibę w krajach rozwijających się, nie zostały przecenione na giełdach przed kryzysem i nie doświadczyły zmiany wyceny po kryzysie.

Wyceny giełdowe banków

Zakładamy, że miarą stopnia umiędzynarodowienia banku jest udział jego zagranicznych zobowiązań, jako część ogólnych zobowiązań, zaciągniętą przez jego zagraniczne spółki zależne. Średni udział zobowiązań zagranicznych banków międzynarodowych (tj. banków posiadających co najmniej jedną zagraniczną jednostkę zależną) zmieniał się znacząco w okresie 2000-2015, wykazując spadek w okresie kryzysu w latach 2007-2010, po którym nastąpił wzrost w latach 2011-2012 oraz kolejny spadek w latach następnych.

Do miary wyceny banku wykorzystujemy wskaźnik Q Tobina, skonstruowany jako: wartość rynkowa kapitału własnego banku, plus wartość księgowa zobowiązań, podzielone przez wartość księgową aktywów.  Banki międzynarodowe były wyceniane niżej niż banki czysto krajowe przed 2007 rokiem, co znalazło odzwierciedlenie w niższej wartości wskaźnika Q Tobina. Po kryzysie nastąpiła zmiana wyceny banków międzynarodowych w stosunku do banków krajowych, na korzyść tych pierwszych. Zgodnie z tym szacujemy, że przeciętny bank międzynarodowy z kraju o wysokim dochodzie (z udziałem zobowiązań zagranicznych na poziomie 14,5 proc.) miał wskaźnik Q Tobina, który przed kryzysem został obniżony o 1,86 proc., ale w późniejszym okresie został obniżony tylko o 1,25 proc.

Lepsze wyniki banków międzynarodowych po kryzysie częściowo odzwierciedla fakt, że banki międzynarodowe doświadczyły stosunkowo niewielkiego wzrostu wskaźnika kredytów zagrożonych (tzw. non-performing loans). Szacuje się, że przeciętny bank międzynarodowy odnotował wzrost wskaźnika kredytów zagrożonych o 0,15 proc. mniejszy niż w przypadku banków krajowych.

Ponadto banki międzynarodowe były w stanie zoptymalizować swoją alokację kredytową na arenie międzynarodowej, w ramach procesu wycofywania się z nieopłacalnych rynków. Zmniejszyły one także udział dochodu odsetkowego netto w całkowitym dochodzie operacyjnym. Dodatkowo otrzymały one w czasie kryzysu hojną pomoc publiczną, jako instytucje „zbyt duże by upaść”.

Wycena w krajach rozwijających się

W ostatnich latach obserwowany był wzrost znaczenia międzynarodowych banków, posiadających siedzibę w krajach rozwijających się, w stosunku do banków z siedzibą w krajach o wysokim dochodzie. Wartość zagranicznych wierzytelności międzynarodowych banków z siedzibami w krajach o wysokim dochodzie spadła od 2007 roku, podczas gdy wartość wierzytelności międzynarodowych banków z siedzibami w krajach rozwijających się konsekwentnie rosła w ciągu ostatniej dekady. Podobnie Claessens i van Horen stwierdzili w swojej pracy, że liczba banków zagranicznych, mających siedzibę w krajach OECD, spadła po 2007 roku, podczas, gdy w krajach nienależących do OECD miał miejsce proces odwrotny.

Banki międzynarodowe z krajów rozwijających się zazwyczaj inwestują więcej w krajach swojego regionu – lepiej znają kulturę i otoczenie prawne kraju goszczącego, a zatem mogą łatwiej udzielać kredytów małym i średnim przedsiębiorstwom oraz gospodarstwom domowym, które charakteryzują się niższą przejrzystością informacyjną. Stwierdziliśmy – co może być związane z tymi przewagami – że międzynarodowe banki z krajów rozwijających się były przed kryzysem wyżej wyceniane w porównaniu z bankami krajowymi, w przeciwieństwie do banków międzynarodowych, mających siedzibę w krajach o wysokim dochodzie. Zarazem międzynarodowe banki z krajów rozwijających się nie doświadczyły po kryzysie zmiany wyceny.

Podczas gdy banki międzynarodowe posiadają na ogół tę przewagę, że mogą dokonywać relokacji akcji kredytowej na arenie międzynarodowej, banki z krajów o wysokim dochodzie i banki z krajów rozwijających się wydają się inaczej dostosowywać swoją akcję kredytową w reakcji na zmiany koniunktury. W szczególności okazuje się, że akcja kredytowa prowadzona na zagranicznych rynkach rozwijających się jest mniej procykliczna w odniesieniu do stopy wzrostu PKB kraju kredytobiorcy, jeżeli dany bank międzynarodowy również ma siedzibę w kraju rozwijającym się. Jest tak być może dlatego, że międzynarodowe banki z krajów rozwijających się zainwestowały więcej w relacje kredytowe. Jednocześnie ogólna globalna akcja kredytowa banku międzynarodowego w mniejszym stopniu zmienia się wraz ze zmianami krajowej stopy wzrostu PKB, jeśli ten międzynarodowy bank ma siedzibę w kraju rozwijającym się.

Ta względna nieelastyczność akcji kredytowej w stosunku do szoków koniunkturalnych w przypadku banków międzynarodowych z krajów rozwijających się może być korzystna dla krajów goszczących, w których działają te banki. Może to również być jednym z czynników, stojących za różnymi giełdowymi wycenami tych dwóch kategorii banków międzynarodowych, zanotowanymi w czasie kryzysu i w okresie późniejszym.

Artykuł po raz pierwszy ukazał się w Voxeu.org. Tłumaczenie i publikacja za zgodą wydawcy.


Tagi


Artykuły powiązane

Energetyczna mozaika w stosunkach międzynarodowych

Kategoria: Trendy gospodarcze
Surowce energetyczne wpływają na niezależność państw, współpracę lub konflikty między nimi, tworząc wciąż zmieniające się układy sił.
Energetyczna mozaika w stosunkach międzynarodowych