(CC0 pixabay)
Takie informacje zawiera raport międzynarodowej kancelarii prawnej Allen & Overy „Global trends in merger control enforcement”, który analizuje dane dotyczące kontroli koncentracji przedsiębiorców z 26 państw. Spośród 31 transakcji, które nie doszły do skutku w 2016 roku, krajowe organy ochrony konkurencji oficjalnie nie wydały zgody na dokonanie koncentracji w 8 przypadkach, a w pozostałych 23 przypadkach przedsiębiorcy wycofali zgłoszenia zamiaru koncentracji po uwagach tych organów.
W 2015 roku autorzy raportu przeanalizowali dane dotyczące kontroli koncentracji przedsiębiorców z 16 państw, identyfikując 20 transakcji, które nie doszły do skutku. Porównanie danych z tych 16 państw, które były przedmiotem analizy zarówno w roku 2015, jak i 2016 roku, pozwala na stwierdzenie, że liczba transakcji, które nie doszły do skutku, wzrosła o 30 proc.
– Krajowe organy ochrony konkurencji zareagowały na rosnącą liczbę strategicznych transakcji w 2016 roku, intensyfikując swoje działania – komentuje Antonio Bavasso, partner w kancelarii Allen & Overy współkierujący Zespołem ds. Prawa Ochrony Konkurencji.
W 2016 roku nastąpił istotny wzrost liczby wydanych przez krajowe organy ochrony konkurencji zgód warunkowych na dokonanie koncentracji. Uzależniają one jej przeprowadzenie od spełnienia warunków postawionych przez urząd. Zgody warunkowe w 2016 roku zostały wydane w przypadku 159 transakcji. Porównując dane dotyczące tych 16 państw, które były przedmiotem analizy również w roku 2015, można zauważyć, że liczba zgód warunkowych w 2016 roku wzrosła o 14 proc.
Nastąpił również znaczący wzrost liczby zgód warunkowych wydanych przez Komisję Europejską. W 2016 roku nałożyła ona warunki w przypadku 25 transakcji, a w roku 2015 – 20. W 19 z tych 25 transakcji KE udzieliła zgody warunkowej na dokonanie koncentracji w I fazie postępowania, a w pozostałych 6 transakcjach po przeprowadzeniu II fazy postępowania. W Stanach Zjednoczonych zarówno w 2016, jak i w 2015 roku warunki zostały nałożone w przypadku 25 koncentracji.
Zgody warunkowe są nadal rzadkie w Chinach. W 2016 roku wydano je tylko w przypadku dwóch transakcji. W obu przypadkach krajowy organ ochrony konkurencji nałożył warunki o charakterze strukturalnym, wyraźnie odchodząc od dotychczasowej praktyki preferowania warunków natury behawioralnej.
Dane liczbowe pokazują, że najczęściej stosowanym środkiem zaradczym jest nakaz zbycia części przedsiębiorstwa lub określonych składników majątku. Organy ochrony konkurencji są również skłonne zaakceptować warunki o charakterze behawioralnym. Zauważalny wzrost nakładanych środków zaradczych o charakterze behawioralnym nastąpił w I fazie postępowania – z 39 proc. (15 przypadków) w 2015 roku do 46 proc. (22 przypadki) w 2016 roku. We wszystkich państwach uwzględnionych w raporcie w 2016 roku warunki behawioralne zostały zastosowane w 29 przypadkach, co stanowi ponad połowę (51 proc.) warunkowych zgód na dokonanie koncentracji wydanych w I fazie postępowania.
Raport wskazuje, że rośnie liczba środków zaradczych polegających na udzieleniu zgody na dokonanie koncentracji pod warunkiem zbycia określonej części majątku na rzecz nabywcy uprzednio zatwierdzonego przez organ ochrony konkurencji (up-front buyer) lub wyznaczenia nabywcy i zawarcia z nim wiążącej umowy już w toku postępowania przed organem ochrony konkurencji (fix-it-first). Trend ten jest widoczny przede wszystkim w działaniach organów ochrony konkurencji w Stanach Zjednoczonych i Zjednoczonym Królestwie, a także w Komisji Europejskiej.
– W Europie Środkowej i Wschodniej również widoczny jest trend inicjowania coraz bardziej złożonych i kompleksowych transakcji, często o charakterze strategicznym, które prowadzą do istotnej konsolidacji na rynku. Takie koncentracje stanowią wyzwanie dla organów ochrony konkurencji i mogą wymagać adekwatnej odpowiedzi w postaci warunków dostosowanych do indywidualnych okoliczności konkretnej koncentracji – zauważa Olga Wiśniewska-Łukasiuk, radca prawny w kancelarii Allen & Overy.
Dodaje, że w tym kontekście warto będzie obserwować, czy organy ochrony konkurencji w naszym regionie poprzestaną na tradycyjnych warunkach strukturalnych, czy też będą czerpać z doświadczeń Komisji Europejskiej, amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości i brytyjskiego Urzędu ds. Konkurencji i Rynków. Dla przedsiębiorców oznaczać to będzie konieczność analizy potencjalnych propozycji warunków na odpowiednio wczesnym etapie planowania transakcji i jej harmonogramu.
Najwięcej interwencji organów ochrony konkurencji ma miejsce w branży transportowej, telekomunikacyjnej oraz farmaceutycznej i ochrony zdrowia.
Organy ochrony konkurencji nałożyły w 2016 roku rekordowe kary na przedsiębiorców, którzy nie przestrzegali przepisów dotyczących kontroli koncentracji, w łącznej wysokości 105 mln euro. Z tej kwoty 18 mln euro stanowią kary za brak zgłoszenia zamiaru koncentracji, zaś pozostałe 87 mln euro stanowią kary za dokonanie zgłoszonej koncentracji przed uzyskaniem wymaganej zgody na jej dokonanie (tzw. „gun-jumping”).
Cały raport jest dostępny tutaj
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
