Główna stopa procentowa Fed
Bank Centralny Australii już czterokrotnie podnosił koszt pieniądza. Amerykańska Rezerwa Federalna, Bank Centralny Kanady, Bank Centralny Nowej Zelandii mogą zapoczątkować podwyżki już w drugiej połowie 2010 roku. Jednakże na znaczące decyzje odnośnie stóp procentowych ze strony Europejskiego Banku Centralnego, Banku Anglii, Banku Japonii i Narodowego Banku Szwajcarii będziemy musieli poczekać znacznie dłużej.
Amerykańska Rezerwa Federalna (Fed)
W przeciwieństwie do większości banków centralnych polityka monetarna amerykańskiej Rezerwy Federalnej koncentruje się bardziej na wspieraniu wzrostu gospodarczego niż na utrzymaniu oczekiwań inflacyjnych na stałym poziomie. Pomimo tego, że w drugiej połowie 2009 roku Stany Zjednoczone zanotowały 4 proc. wzrost PKB, najwyższy wskaźnik bezrobocia od prawie 30 lat i słaby rynek nieruchomości sprawiają, że Rezerwa Federalna jest bardzo ostrożna w podejmowaniu jakichkolwiek działań, które mogą zmniejszyć dostępność kredytu. Do tej pory Fed podjął jedynie akcje mające na celu zmniejszanie nadmiaru płynności w sektorze bankowym. Jednakże na podwyżki stóp procentowych inwestorzy będą musieli poczekać znacznie dłużej. Podczas ostatniego posiedzenia w połowie marca, Federalny Komitet Otwartego Rynku zobowiązał się utrzymać stopy procentowe na „wyjątkowo niskim” poziomie przez „dłuższy czas”.
Europejski Bank Centralny (ECB)
W kwietniu, 11. miesiąc z rzędu Europejski Bank Centralny zdecydował się na utrzymanie benchmarkowej stopy procentowej kredytu refinansowego bez zmian na poziomie 1 proc. Decyzja ta nie była niczym zaskakującym, gdyż tempo wzrostu gospodarczego strefy euro jest nadal bardzo powolne i inflacja utrzymuje się w granicach celu inflacyjnego EBC. Na dodatek wielu ekonomistów spodziewa się, że w 2011 roku tempo wzrostu jeszcze się zmniejszy z powodu kryzysu fiskalnego w Grecji, który skłoni państwa o wysokich deficytach budżetowych do zaostrzenia polityki fiskalnej wcześniej, niż oczekiwał tego EBC. Na marcowym posiedzeniu Rada Zarządzająca Europejskiego Banku Centralnego zaczęła się wycofywać z użycia niekonwencjonalnych narzędzi polityki monetarnej. Jednak w ostatnich tygodniach, aby nie pogarszać sytuacji fiskalnej Grecji i innych państw członkowskich, z części tych kroków musiała zrezygnować.
Bank Japonii (BoJ)
W czwartym kwartale 2009 roku japońska gospodarka osiągnęła 3,8-proc. wzrost gospodarczy. Na dodatek wielu ekonomistów szacuje, iż odrodzenie to może utrzymać się w pierwszej połowie 2010 roku, dzięki wzrostowi eksportu. Jednakże jeszcze za wcześnie, aby ogłaszać trwałe ożywienie, gdyż poprawa koniunktury jest rezultatem różnych środków stymulacyjnych w kraju i za granicą, które mogą być łatwo usunięte. Patrząc dalej, słaba konsumpcja wewnętrzna w połączeniu z deflacją powoduje, iż rząd japoński wywiera ciągłą presję na bank centralny na utrzymanie stóp procentowych na rekordowo niskim poziomie i kontynuowanie „quantitative easing”. W kwietniu Bank Japonii zdecydował, że pozostawi stopy procentowe na poziomie 0,1 proc., a w marcu zwiększył dwukrotnie wartość programu trzymiesięcznych 0,1 proc. pożyczek dla banków.
Bank Anglii (BoE)
Gospodarka brytyjska wyszła z recesji w czwartym kwartale 2009 r., odnotowując słaby, 0,4-proc., wzrost. Ale mimo że większość wskaźników ekonomicznych wskazywała na silniejsze ożywienie w 2010 roku, Anglia osiągnęła jedynie 0,2-proc. wzrost w pierwszym kwartale 2010 roku. Niektórzy ekonomiści przewidują, iż oczekiwania inflacyjne, pobudzone na początku roku przez wzrost cen energii i podwyżkę podatku VAT, mogą osłabnąć. Nic więc dziwnego, że Bank Anglii jest bardzo ostrożny w podejmowaniu jakichkolwiek decyzji mających na celu podwyższanie kosztu pieniądza. Na ostatnim posiedzeniu w kwietniu instutucja utrzymała oficjalną stopę procentową na poziomie 0,5 proc. i wartości programu skupu aktywów na sumę 200 mld GBP.
Bank Centralny Australii (RBA)
Australia nie tylko wyszła ze światowego kryzysu gospodarczego obronną ręką, ale również odnotowała 1,3-proc. wzrost gospodarczy w 2009 roku. Cięcia stóp procentowych poprawiły dostępność kredytów do tego stopnia, iż państwo może być bliskie bańki mieszkaniowej. Ponadto znaczący bodziec fiskalny przyczynił się do wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych. Dodając do tego odrodzenie popytu w Chinach i wzrost cen surowców, których Australia jest największym eksporterem, niskie stopy procentowe nie są już potrzebne do stymulowania wzrostu. Australia jako pierwsza wśród krajów uprzemysłowionych rozpoczęła podnoszenie kosztu pieniądza. Od października 2009 roku Bank Centralny Australii podwyższył stopę procentową o 125 punktów bazowych, do poziomu 4,25 proc.
Bank Centralny Kanady (BoC)
Od końca zeszłego roku wzrost gospodarczy Kanady bije wszelkie prognozy. W czwartym kwartale 2009 roku PKB wzrósł o 5 proc., a w styczniu o 0,6 proc. Dodając do tego rosnące oczekiwania inflacyjne (bank centralny przewiduje, iż w 2010 roku inflacja może przekroczyć jego 2-proc. cel) perspektywa znaczących zmian w polityce monetarnej jest bliska. W kwietniu decyzji Banku Centralnego Kanady o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie 0,25 proc. towarzyszyły sygnały zapowiadające zaostrzenie polityki pieniężnej w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Jednakże nie możemy zapominać, że gospodarka Kanady jest silnie uzależniona od Stanów Zjednoczonych (Kanada eksportuje 80 proc. swoich produktów do USA). Dlatego każda podwyżka stóp procentowych poprzedzająca podnoszenie kosztu pieniądza przez Rezerwę Federalną może spowodować dalsze umocnienie dolara kanadyjskiego i zahamowanie tempa wzrostu gospodarczego.
Szwajcarski Bank Narodowy (SNB)
Po odnotowaniu 0,7-proc. wzrostu PKB w czwartym kwartale 2009 r., wszystko wskazuje na to, iż gospodarka Szwajcarii jest na dobrej drodze do wyzdrowienia. Rynek pracy jest już ustabilizowany, dostępność kredytów wzrasta, zaufanie biznesowe znacznie się poprawiło i eksport rośnie. Jeśli dodać do tego rosnąca inflację, bank centralny powinien być gotowy do podwyżki stóp procentowych. Jednakże, gospodarka Szwajcarii jest silnie uzależniona od eksportu i wzrost kosztu pieniądza może umocnić franka wobec euro i dolara, tym samym obniżając konkurencyjność szwajcarskich produktów.
Anna Fedec jest ekonomistką, prowadzi serwis www.ekonomiaglobalna.pl z ponad tysiącem wskaźników ekonomicznych dla 50 największych światowych gospodarek, blogerka Obserwatora Finansowego
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
