CC By NC SA lemoniada
Krajowe otoczenie gospodarcze – w szczególności wzrost płac i niskie bezrobocie – sprzyja bezpiecznemu funkcjonowaniu banków i innych instytucji finansowych.
Banki wciąż są najważniejszym sektorem z punktu widzenia stabilności całego systemu finansowego. Wynika to z ich roli w finansowaniu gospodarki realnej, skali działalności oraz kluczowej roli depozytów bankowych w lokowaniu oszczędności przez gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa.
Nieznacznie poprawiły się wskaźniki stabilności systemu bankowego, dotyczące ryzyka kredytowego, płynności i wyposażenia w kapitał. Udział należności z utratą wartości kształtuje się poniżej 6 proc. i jest najniższy od końca 2009 r. W szczególności polepsza się jakość kredytów dla przedsiębiorstw, czemu sprzyja ich dobra sytuacja ekonomiczna. Wskaźniki płynności – obrazujące zdolność banków do zaspokojenia nieoczekiwanych odpływów depozytów i innych zobowiązań – istotnie przekraczały regulacyjne minimum. Banki kontynuowały zwiększanie poziomu funduszy własnych zapewniających odporność na ewentualne negatywne szoki. Łączny współczynnik kapitałowy wzrósł do 18 proc., a współczynnik kapitału podstawowego Tier I do 16,5 proc., co wynikało głównie z zatrzymania zysków z roku ubiegłego.
Z uwagi na fakt, że zatrzymane zyski są podstawowym źródłem wzrostu kapitałów w bankach, za niesprzyjające należy uznać zjawisko pogorszenia się ich wyników finansowych. Spadek wyników w stosunku do roku poprzedniego był w dużej mierze efektem jednorazowych zdarzeń, które zwiększyły zysk w 2016 r., ale również istniejących obciążeń o charakterze fiskalnym i regulacyjnym.
Pomimo pozytywnych zjawisk w postaci dostosowania banków do środowiska niskich stóp procentowych i wzrostu marży odsetkowej netto, w najbliższej przyszłości nie widać przesłanek do wzrostu zyskowności banków mierzonej wskaźnikami ROE i ROA. Wpływ na to będą miały m.in. nowe wymogi regulacyjne wynikające ze spodziewanego przyjęcia ustawy modyfikującej zasady działania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, wejścia w życie standardu rachunkowości MSSF 9 czy obowiązku utrzymywania wymogów MREL.
Regulacje te, które w dłuższym okresie maję na celu wzmacniać stabilność finansową, mogą obciążać bieżące wyniki banków. Jednocześnie warto wskazać, że poziom zwrotu z aktywów w polskich bankach cały czas kształtuje się powyżej średniej w UE.
Akcja kredytowa rozwija się w tempie zgodnym z długoterminowym trendem i nieznacznie przekracza nominalne tempo wzrostu PKB. Oznacza to, że dynamika kredytów nie kreuje nierównowag w gospodarce i systemie finansowym, jak również nie stanowi bariery dla wzrostu gospodarczego. Portfel walutowych kredytów mieszkaniowych ulega stabilnej redukcji o ok. 7 proc. rocznie, co jest efektem systematycznych spłat przy braku udzielania nowych kredytów tej kategorii.
Sytuacja niekredytowych instytucji finansowych – zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i funduszy inwestycyjnych – również jest dobra i nie stwarza ryzyka dla ciągłości świadczenia przez nie usług finansowych. W sektorze SKOK kontynuowane były działania restrukturyzacyjne. W wyniku zmniejszenia się liczby działających kas aktywa tego sektora w relacji do aktywów banków obniżyły się do 0,6 proc.
Za główne potencjalne źródło ryzyka dla stabilności systemu finansowego należy uznać możliwość wystąpienia znacznych zaburzeń w gospodarce globalnej, w tym wśród głównych partnerów handlowych Polski. Taki scenariusz jest uwzględniony w testach warunków skrajnych (ang. stress-tests), których wyniki zaprezentowano w raporcie. W rozważanym bardzo restrykcyjnym scenariuszu szokowym, banki komercyjne musiałyby zwiększyć swoje kapitały o 3,3 mld zł, aby wypełnić minimalne wymogi kapitałowe. Wyniki potwierdzają wysoką odporność systemu bankowego, ale jednocześnie wskazują na konieczność utrzymania obecnych wysokich buforów kapitałowych banków.
Raport o stabilności systemu finansowego zawiera – obok wyników analiz ryzyka występującego w systemie finansowym – rekomendacje, których realizacja sprzyjałaby utrzymaniu stabilności polskiego systemu finansowego. W ocenie NBP wskazane byłyby następujące działania:
>>więcej: Raport o stabilności systemu finansowego
(źródło: NBP)
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
