Rzadko kiedy kampania wyborcza ma tyle głupich idei ekonomicznych – tytuł komentarza długi, ale konkretny. Wśród nich państwowe zamrożenie cen przejazdów kolejowych na rok (proponuje opozycja) i 5 lat (zapowiada rząd). A także nałożenie ograniczenia od góry na udział danego banku w rynku usług bankowych (opozycja) i częściowe zniesienie ulgi za wpłaty na fundusze emerytalne (rząd). Gdzie tak, ach gdzie tak? W Wielkiej Brytanii. A komentarz pochodzi z Telegraph.
Wprawdzie najnowsze sondaże wskazują na przewagę konserwatystów przed nadchodzącymi wyborami w maju, ale warto zobaczyć, co się stanie, jeżeli wygra Labour Party. Otóż z analizy Spectatora wynika, że CIT zostanie w Wielkiej Brytanii podniesiony o jeden punkt do 21 proc., najwyższa stopa w PIT wzrośnie o 2 punkty do 52 proc. i wprowadzony zostanie nowy próg 10 proc. Partia Pracy wprowadzi też podatek od rezydencji wartych więcej niż 2 mln funtów oraz podatek od bonusów bankowych. Nie będą powstawały nowe szkoły, zatrzymane zostaną reformy Narodowego Funduszu Zdrowia (NHS). Labourzyści oczekują też od koncernów energetycznych zamrożenia cen energii.
Po porozumieniu z Iranem Rosja natychmiast odblokowała sprzedaż systemów antyrakietowych S300. Koszt trudno oszacować (podobno kontrakt wart był 800 mln dol. gdy podpisywano go w 2007 roku). Wiadomo, że kilka lat temu Kazachstan kupił dwa systemy za 250 czy 300 mln dolarów, ale mogą się one bardzo różnić między sobą. O odblokowaniu sprzedaży dla Iranu przez Rosję, a także o barterze – zboże i materiały budowlane za ropę – wartym nawet 20 mld dolarów pisze Reuters.
Nie do końca ekonomia, ale pouczające. Na blogu Breugel Alison Mandra pisze, które kraje mają najwyższe stanowiska w Unii Europejskiej i jak się zmieniła sytuacja w porównaniu z 1999 i 2009 rokiem. Chodzi o dyrektorów generalnych i ich zastępców, szefów komitetów Parlamentu Europejskiego, szefów gabinetów komisarzy europejskich etc. Obecnie Niemcy zajmują 23 takie stanowiska, Brytyjczycy 17, Włosi 14. Polacy – 7 i są pod tym względem na 7 pozycji, także za Hiszpanami, Francuzami i Belgami.
Nierówności miedzy państwami zmniejszą się do 2035 roku – piszą Tomáš Hellebrandt i Paolo Mauro z Peterson Institute – dzięki szybkiemu wzrostowi gospodarczemu w krajach wschodzących i rozwijających się. Liczba ludzi zarabiających od ok. 1100 dol. do 3252 dol. rocznie (w dolarach z 2013 roku) zwiększy się o ok. 500 mln, przy czym największe przyrosty będą w Indiach i Afryce Subsaharyjskiej. Tych którzy zarabiają od 3252 do 8874 dol. rocznie przybędzie ok. miliarda – także przede wszystkim w Indiach i Afryce, a liczba tych, którzy zarobią powyżej 8874 dol. przybędzie 1,2 mld, głównie w Chinach i krajach wysokorozwiniętych.
Nowy podział klasowy społeczeństwa amerykańskiego opisuje pół ekonomista, pół filozof Charles Hugh-Smith. To:
Elita głębokiego państwa, która w istocie decyduje o biegu wydarzeń (liderzy Pentagonu, Skarbu czy NSA oraz sektora finansowego, podejmujący decyzje za zamkniętymi drzwiami).
Oligarchowie.
Nowa szlachta.
Wyższa kasta.
Nomenklatura.
Klasa średnia.
Biedni pracujący.
Zależni od państwa.
Mobilni kreatorzy.
Pół żartem pół serio, ale ciekawe. Smith podaje definicje i liczebność poszczególnych klas, m.in. na podstawie badań gospodarstw domowych.
Zakładany przez Chiny Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB), do którego zapisało się ponad 40 państw (bez USA i Japonii), będzie nową instytucją marnowania pieniędzy – twierdzi Derek Scissors z American Enterprise Institute. Chiny wyłożą 50 mld dol. czyli połowę kapitału. Będzie finansował budowę dróg, zapór itd., a także wybierał firmy budowlane i inżynieryjne do prowadzenia tych prac. Największe w Azji są państwowe koncerny chińskie, które są konkurencyjne tylko dzięki rządowym subsydiom i dostępowi do kredytów na nierynkowych warunkach. W ten sposób chińskie dotowane firmy będą ścigały się po pieniądze z dotowanego przez Chiny banku – konkluduje Scissors.
Co powoduje recesję? – zastanawia się komentator Bloomberga Noah Smith. Teorii jest wiele, podkreślających m.in. szoki na rynku finansowym, zmiany tempa postępu technologicznego, a nawet wybuchy kreatywnej destrukcji. Smith przypomina teorię ekonomistów Mankiwa i Balla sprzed 20 lat, która początkowo totalnie skrytykowana. m.in. przez noblistę Lucasa, okazała się interpretacyjnie dość skuteczna – mianowicie teorię lepkich cen nominalnych, które niedostatecznie szybko reagują na zmiany w otoczeniu prowadząc do kryzysowych bąbli i zaburzeń.
Jak pisze agencja ISB banki prognozują, że w tym roku jakość portfela kredytowego ulegnie nieznacznemu pogorszeniu, głównie ze względu na proces „starzenia się” portfela kredytów hipotecznych. Wskaźnik kredytów niepracujących (NPL) wzrośnie do 8,2 proc. w tym roku wobec 8,1 proc. rok wcześniej. Według prognoz banków wskaźnik NPL dla kredytów mieszkaniowych na wzrosnąć do 3,85 proc. w tym roku wobec 3,75 proc. rok wcześniej, zaś wskaźnik ten dla kredytów konsumpcyjnych osób prywatnych ma spaść do 11,8 proc. w tym roku, wobec 12,6 proc. rok wcześniej. Ogólnie zmiany w różnych kategoriach są niewielkie.
>>Plany finansowe polskich banków wg KNF
Ciąg dalszy w sprawie uszczęśliwiania kopalniami firm energetycznych. Tauron ma przejąć kopalnię Brzeszcze bezpośrednio, a nie po restrukturyzacji. Portal wnp.pl pisze na ten temat: „Brzeszcze to kopalnia wysokometanowa, generująca jedną z najwyższych strat w Kompanii Węglowej (EBIT na poziomie minus 229,6 mln zł w 2014r.). Częściowo wynikało to z poziomu wydobycia, które po pożarze endogenicznym znajduje się na poziomie poniżej optymalnego (931 tys. ton węgla w 2014 r.). Strata operacyjna była jednak wykazywana także przy wyższym wydobyciu w 2011 r. na poziomie 1,9 mln ton i wyniosła 63,5 mln zł. Nakłady na zwiększenie wydobycia i uruchomienie wyłączonych pokładów węgla wg publikowanych szacunków mają wynosić ok. 500 mln zł.”
Tymczasem prezes spółki Tauron Wydobycie właśnie został odwołany. W tym samym dniu wiceprezes zarządu złożył rezygnację z pełnionej funkcji. Ciekawe, czy obaj panowie wyrazili zgodę na przejęcie kopalni Brzeszcze bezpośrednio z Kompanii Węglowej, czy przeciwnie, protestowali. W ubiegłym roku spółka miała kilkumilionową stratę.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
