(©PAP)
W poniedziałek, 23 maja, rozpoczęła się kolejna, pięćdziesiąta druga, edycja Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. W tym roku Forum, mimo przełożenia terminu ze stycznia, po raz pierwszy od wybuchu pandemii odbywa się z osobistym udziałem ponad 2500 gości, którzy przyjechali do górskiego kurortu w Szwajcarii.
Tematyka tegorocznego Forum obejmuje globalne problemy gospodarcze, klimatyczne, polityczne i społeczne pogłębione przez pandemię COVID-19, a w szczególności wpływ geopolityczny wojny w Ukrainie, inflację i rosnące koszty życia oraz kryzys żywnościowy.
Najbardziej oczekiwanym wystąpieniem podczas pierwszego dnia Forum było zdalne przemówienie prezydenta Ukrainy, Wołodymyra Zełenskiego. Prezydent Ukrainy nie tylko wyraził wdzięczność za dotychczasową pomoc dla Ukrainy po rosyjskiej inwazji, ale także wezwał społeczność międzynarodową do pomocy w finansowaniu odbudowy Ukrainy po wojnie. W tym celu zaproponował utworzenie specjalnego funduszu bazującego na zajętych lub zamrożonych rosyjskich aktywach, którego celem byłaby pomoc ofiarom wojny. Prezydent Zełenski ocenił, że koszt odbudowy Ukrainy po wojnie to ponad 500 mld dolarów. W lipcu br. ma odbyć się konferencja organizowana przez Szwajcarię, której celem będzie omówienie kwestii odbudowy ukraińskich miast, infrastruktury i przemysłu.
Wojna Rosji z Ukrainą – możliwa trwała zmiana globalnych łańcuchów dostaw
W kontekście inwazji Rosji na Ukrainę ważnym tematem omawianym podczas konferencji była przyszłość globalizacji. Uczestnicy Forum wskazywali, że nie tylko trwająca wojna, ale również zakłócenia w łańcuchach dostaw wywołane pandemią, zawirowania rynkowe w ostatnim czasie oraz pogarszające się perspektywy gospodarcze na całym świecie stawiają pytania, czy trwający od trzech dekad trend globalizacji ulegnie odwróceniu.
W ocenie byłego premiera Finlandii, Alexandra Stubba, porozumienia gospodarcze i sojusze będą w przyszłości o wiele bardziej elastyczne niż te dotychczasowe, a globalizacja będzie w coraz większym stopniu regionalna.
W ocenie byłego premiera Finlandii, Alexandra Stubba, porozumienia gospodarcze i sojusze będą w przyszłości o wiele bardziej elastyczne niż te dotychczasowe, a globalizacja będzie w coraz większym stopniu regionalna. Loic Tassel, prezes Procter & Gamble International Operations na Europę, stwierdził, że spodziewa się trendu regionalizacji łańcuchów dostaw. Dodał, że w przypadku Procter & Gamble ponad 90 procent towarów przeznaczonych na rynek europejski zostanie wyprodukowanych w Europie.
Kristalina Georgieva, dyrektor zarządzająca Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) wykorzystała swoje wystąpienie w Davos do obrony światowego handlu, wzywając jednocześnie kraje, by „nie poddawały się siłom ekonomicznej fragmentacji, która uczyni świat biedniejszym i bardziej niebezpiecznym”. Ponadto zauważyła, że obecnie międzynarodowe struktury wymiany handlowej są poddawane testowi, a gospodarka światowa stoi być może przed „największą próbą od czasów II wojny światowej”.
Wyniki ankiety przeprowadzonej przez Światowe Forum Ekonomiczne wśród głównych ekonomistów firm i organizacji międzynarodowych wykazały wzrost pesymizmu w ciągu ostatnich sześciu miesięcy oraz oczekiwanie umiarkowanej aktywności gospodarczej w Stanach Zjednoczonych, Chinach i większości gospodarek wschodzących. Słabsze perspektywy gospodarcze dotyczą krajów znajdujących się geograficznie bliżej wojny w Ukrainie. Z kolei inflacja miałaby być wysoka wszędzie na świecie poza Azją, a płace realne spadałyby z powodu rosnącej niepewności żywnościowej i wyższych cen energii.
Ponadto coraz więcej ekonomistów jest zaniepokojonych, że świat pogrąża się w recesji.
Ponadto coraz więcej ekonomistów jest zaniepokojonych, że świat pogrąża się w recesji. Takie obawy podziela Robert Habeck, wicekanclerz i minister gospodarki Niemiec, który podczas jednej z sesji wyraził obawy, że wystąpi recesja w skali światowej, która miałaby negatywny wpływ na globalną stabilność, ale także na międzynarodowe wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu. Według Jane Fraser, dyrektor naczelnej Citi, w Europie nastąpi recesja, a w pozostałych regionach świata – spowolnienie gospodarcze.
Podczas sesji Global Economic Outlook Kristalina Georgieva powiedziała, że perspektywy ekonomiczne na świecie pogorszyły się od kwietnia, kiedy MFW przedstawił prognozę wzrostu na poziomie 3,6 proc. w 2022 roku. Pomimo wskazania, że recesja jest prawdopodobna w niektórych krajach, szefowa MFW jednocześnie dodała, że w jej opinii światowa gospodarka wciąż jest odporna. Taki sam pogląd zaprezentował Jonas Prising, dyrektor generalny firmy rekrutacyjnej Manpower Group, który zauważył, że popyt na talenty jest nadal niezwykle silny wśród przedsiębiorstw. W tym kontekście silne rynki pracy zwiększają prawdopodobieństwo znacznego wzrostu płac, co oznacza dodatkową presję na banki centralne, aby podniosły stopy procentowe w celu zapobiegania utrwaleniu się inflacji.
Skutki pandemii, zmiany klimatyczne i konflikty – takie, jak wojna w Ukrainie – przyczyniają się do gwałtownego wzrostu cen żywności i energii oraz głodu w wielu krajach. W ocenie uczestników panelu Averting a Global Food Crisis świat może stanąć w obliczu najgorszego kryzysu żywnościowego od dziesięcioleci.
David Beasley, dyrektor wykonawczy Światowego Programu Żywnościowego Organizacji Narodów Zjednoczonych, od wielu miesięcy ostrzegał przed globalnym kryzysem żywnościowym, a wojna w Ukrainie, czyli „spichlerzu świata”, tylko pogorszyła globalne perspektywy żywnościowe. Mimo, że nie istnieje proste rozwiązanie kryzysu żywnościowego, to przeciwdziałanie jego skutkom wymaga współpracy międzynarodowej na każdym etapie łańcuchów dostaw, od producentów do konsumentów – zauważyła Mariam Mohammed Saeed Al Mheiri, Ministra ds. Zmian Klimatu i Środowiska Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Jednym z rozwiązań problemów żywnościowych związanych nie tylko ze skutkami pandemii, zmian klimatycznych i konfliktów zbrojnych, ale także rosnącą populacją na świecie miałaby być tzw. niebieska żywność.
„Niebieska żywność” – czyli żywność produkowana z zasobów morskich i oceanicznych, jezior i rzek – ma bowiem ogromny potencjał w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych.
Uczestnicy panelu Blue Foods for a Sustainable Future zgodzili się, że wodne systemy żywnościowe – nazywane również „niebieską żywnością” – mogą pomóc wyeliminować głód na świecie i przyspieszyć powstanie zrównoważonego globalnego systemu żywnościowego. „Niebieska żywność” – czyli żywność produkowana z zasobów morskich i oceanicznych, jezior i rzek – ma bowiem ogromny potencjał w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Jako przykład podejścia do zarządzania obszarami wodnymi – zarówno w odniesieniu do produkcji żywności, jak i ochrony zasobów wodnych – był przedstawiony przypadek Ekwadoru. Ekwadorski minister środowiska Gustavo Manrique Miranda przedstawił działania, jakie jego kraj podejmuje w celu promowania niebieskiej żywności, bioróżnorodności morskiej, przyjaznej dla klimatu akwakultury i odpowiedzialnej turystyki.
W kolejnych dniach Forum uczestnicy będą dyskutować m.in. o przyszłości kryptoaktywów, ryzyku wystąpienia kolejnych pandemii, transformacji niskoemisyjnej oraz wykorzystaniu technologii Czwartej Rewolucji Przemysłowej.
W ostatnich miesiącach ceny ropy naftowej utrzymywały się w relatywnie wąskim przedziale wahań. Główne czynniki wpływające na rynek tego strategicznego surowca to eskalacja działań wojennych w kilku regionach świata oraz polityka krajów OPEC.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
