David Miles z Imperial College Business School wskazuje dwa problemy z gospodarczą ekspertyzą i jej rozumieniem przez wyborców. Jego zdaniem w przypadku Brexitu przede wszystkim nie ma zgodności wśród ekonomistów na temat kosztów wyjścia, jak pokazuje cytowany przez niego raport IFS (opublikowany w przededniu referendum). Zgodność jest tylko co do tego, że wszystkie są negatywne. Wśród ekspertów nie ma zgody jeśli chodzi o prognozy wzrostu produkcji. Nie wiadomo jak się ona zmieni po opuszczeniu Unii Europejskiej. Mglistość ocen nie daje prawa do mówienia, iż gdyby wyborcy rozumieli ekonomię, głosowaliby inaczej – konkluduje Miles.
Jak duży chaos panuje w ocenach przyszłych skutków Brexitu pokazuje także krótka analiza ekonomisty Nauro Camposa z Brunel University.
Angus Armstrong, dyrektor wydziału badań makroekonomicznych w brytyjskim Krajowym Instytucie Studiów Gospodarczych i Społecznych, daje dla odmiany dobrą „mapę” tego, co negocjatorzy brytyjscy muszą uzgadniać przy wychodzeniu z UE. Obok konieczności wyboru modelu, Armstrong wskazuje na pomijaną dotąd konieczność uwzględnienia ochrony tych sektorów przemysłowych, które przy eksporcie przynoszą najwięcej „wartości dodanej”. Ciekawe, że według danych brytyjskich są to usługi finansowe, według danych OECD to usługi biznesowe.
Eksperckie opinie nie mają również posłuchu w USA. Wobec nawoływań w kampanii wyborczej do ograniczenia handlu zagranicznego, czyli podstawowego instrumentu globalizacji, eksperci produkują kolejne zestawienia danych dowodzące, że im bardziej swobodny handel pomiędzy krajami, tym lepiej mają się ich gospodarki. W jednym z ostatnich komentarzy – Daniela Griswolda – czytamy, że renegocjacja umów handlowych z Meksykiem i Chinami byłaby dla amerykańskiej gospodarki katastrofalna. Nie przeszkadza ani Donaldowi Trumpowi ani Hillary Clinton zapewniać wyborców, że mają rację, iż umowy trzeba zmienić.
Być może jednak niektóre eksperckie opinie mają w USA posłuch, problem w tym, że w przypadku republikańskiego kandydata nie bardzo wiadomo które. Ekonomiczny guru Donalda Trumpa, Peter Navarro z kalifornijskiego uniwersytetu w Irvine, jest jednym z bardziej wszechstronnych i produktywnych ekonomistów Ameryki i uważa siebie przewrotnie za „rozczarowanego Reagano-Trumpo-demokratę” — pisze publikujący często w Mercatus Center Tyler Cowen, ekonomista z George Mason University. Navarro ma doświadczenie pracy w akademii, prywatnym sektorze, inwestycyjnym i w mediach. Pisał o charytatywności i o kosztach terroryzymu, jak również o deregulacji sektora energetycznego, a także o ekonomice wywózki śmieci. Najbardziej znane są jednak jego filmy dokumentalne o Chinach, które Navarro uważa za groźne dla USA. „Jeśli Navarro dostanie posadę w Białym Domu, będzie miał mnóstwo idei do wyboru – pisze Cowen – pytanie jednak które wybierze”.
W Ameryce Mohamed El-Erian podjął się wysiłku uzgodnienia sprzeczności w danych o amerykańskim PKB w II kwartale 2016 r., które z jednej strony pokazują solidny, 4,2 procentowy, wzrost wydatków gospodarstw domowych, a z drugiej strony słabe inwestycje w biznesie i rosnące zapasy towarowe. Zdaniem El-Eriana są one główną przyczyną słabego wzrostu PKB. Inwestycje są niskie bo firmom bardziej opłaca się wykupywać własne akcje (i napędzać giełdę) niż kierować zyski z powrotem do obiegu gospodarczego. Co robić? El-Erian uważa, że rząd federalny powinien wprowadzić nowy program inwestycji infrastrukturalnych.
Amerykańska Rezerwa Federalna nie jest zróżnicowana ani etnicznie, ani płciowo, ani w doświadczeniu pracy i ma to wymierny skutek w polityce instytucji – twierdzi Aaron Klein, analityk Brookings Institute. Od początku istnienia Rezerwa miała 134 szefów regionalnych banków, w tym żadnego Afro-Amerykanina, żadnego Latynosa, a 8 z 12 oddziałów Fedu nie miało nigdy szefa-kobiety. Najczęściej zatrudniani w oddziałach Rezerwy są bankowcy, co blokuje bezstronność jej polityki.
Europejskie banki tymczasem nie bardzo zdały egzamin „stresowy”. Przynajmniej takiego zdania są banki amerykańskie i The Economist. Szef Bank of America Brian Moynihan zsumował to oceną, że amerykańskie banki są bardziej zaawansowane w procesie ozdrowienia po kryzysie niż banki europejskie. „Wprawdzie mają kapitał, ale test w USA jest znacznie ostrzejszy i bardziej rygorystyczny” — stwierdził. 51 banków w Europie było przetestowanych po raz trzeci, ale rynek ocenił tę ocenę negatywnie. Nie z powodu problematycznej wypłacalności europejskich banków, a z powodu ich nie najwyższego lotu wyników finansowych.
>>czytaj więcej: Europejskie banki są w stanie przetrwać recesję
>>czytaj więcej: Nowe kłopoty bankowych olbrzymów w USA
Ekonomista Charles Wyplosz z International Centre for Money and Banking Studies w Genewie zdemolował kompletnie projekt jaki wysunęła Niemiecka Rada Ekspertów Gospodarczych na temat restrukturyzacji zadłużenia państw strefy euro, o czym pisaliśmy dwa tygodnie temu.
Zdaniem rady banki, czyli prywatni wierzyciele, powinny ponosić większą odpowiedzialność w procesie restrukturyzacji, albowiem sam Europejski Mechanizm Stabilizacyjny jest za słaby aby rozwiązać problem. Wyplosz wskazuje, że projekt obciążony jest jednak dwoma fundamentalnymi błędami w logice oraz serią słabości w argumentacji. W rezultacie niemiecka propozycja służy wzmocnieniu strategii która jest „politycznie konieczna, ale gospodarczo niebezpieczna”.
Są następne krytyczne komentarze polityki Międzynarodowego Funduszu Walutowego wobec strefy euro. Anders Aslund z Atlantic Council pisze, że „ciągle nie rozumie na czym polega kryzys w strefie euro”. MFW otrzymał negatywną ocenę swojej polityki wobec Grecji w wewnętrznym audycie (pisaliśmy dwa tygodnie temu). MFW był zdaniem Aslunda nadmiernie optymistyczny wobec bail-outów gospodarek Grecji, Portugalii i Irlandii.
Ekonomista Theodore Pelagidis z Brookings Institute pisze, że MFW nadal nie rozumie tego, że w przypadku bail-outu Grecji powinien był również zaoferować program reform pobudzających wzrost gospodarczy, a nie tylko zaciskanie pasa. Aslund idzie dalej i wskazuje, że wewnętrzny audyt w ogóle nie podjął najważniejszych kwestii, a mianowicie, że ekonomiści MFW, zaślepieni keynesizmem, nie widzą, iż fiskalna ekspansja nie stymuluje gospodarczego wzrostu, kiedy nie istnieje finansowa stabilizacja, tak jak w przypadku Grecji, która miała rozdęte wydatki budżetowe.
Bloomberg GadFly dał ironiczny komentarz do czwartkowej decyzji Banku Anglii o obniżeniu stóp procentowych w Wielkiej Brytanii. W grudniu – zdaniem autora – angielskie banki z powodu spadającego poziomu udzielanych kredytów, gdy okaże się, że obietnice taniego kredytu nie napędzają bankom klientów, a gospodarce wzrostu, napiszą do Carney’a taki list „Drogi Marku, próbowaliśmy. Sorry, Love, Banki”.
Kilka słów o Meksyku. Państwo zarobiło w iście meksykańskim stylu. Potencjalnie, przy obecnych cenach, rząd Meksyku może „skasować” ponad 3 miliardy dolarów zysku na hedgingu cen ropy naftowej. W ubiegłym roku Meksyk zarobił w podobny sposób jeszcze więcej, bo 6,4 mld dolarów.
Skoro mowa o funduszach hedgingowych – ciekawe są ich preferencje jeśli chodzi o wybory w USA. Według danych Centrum Odpowiedzialnej Polityki Hillary Clinton kandydatka na urząd prezydenta USA z ramienia partii Demokratów otrzymała od nich 48,5 miliona dolarów na swoją kampanię, a jej republikański oponent Donald Trump zaledwie 19 tysięcy dolarów. Clinton otrzymała trzykrotnie więcej niż kandydat Demokratów w 2008 roku, ale nie oznacza to, że fundusze najmocniej ich popierają. Pierwszym wyborem funduszy w trakcie obecnej kampanii był Jeb Bush, który przegrał prawybory z Trumpem.
Więcej danych o kampanijnych funduszach kandydatów dostępnych jest tutaj.
W ostatnich miesiącach ceny ropy naftowej utrzymywały się w relatywnie wąskim przedziale wahań. Główne czynniki wpływające na rynek tego strategicznego surowca to eskalacja działań wojennych w kilku regionach świata oraz polityka krajów OPEC.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
