W najbliższych dniach dowiemy się w jaki sposób Europejski Bank Centralny zareaguje na kryzys (nazywany coraz częściej kryzysem braku zaufania do euro, dlatego regulator myśli o nowej serii stress-testów dla eurobanków, tym razem jednak niejawnych) w Unii Europejskiej. Dziś (w czwartek 2 grudnia) w siedzibie banku zapadną decyzje co do nowej polityki monetarnej. The Economist zachęca prezesa EBC Jeana-Claude’a Tricheta do zastosowania polityki ilościowego łagodzenia, który jak dotąd o tym nie myśli.
the European Central Bank, which could be killing two birds with one stone by engaging in quantitative easing through the purchase of European government bonds, is demonstrating something like outright hostility to the euro zone by acting the most hawkish of major rich country central banks.
EBC mimo wszystko będzie musiał podjąć jakieś działania, by powstrzymać zwłaszcza instytucjonalnych inwestorów, którzy odwracają się powoli od Belgii, a nawet Włoch. Nie oznacza to jednak, że oba te kraje znajdują się w tej samej sytuacji gospodarczej co państwa PIIGS. Jest to jednak wyraźny znak, iż dotychczasowa strategia EU jest nieskuteczna.
Megan McArdle z Atlantic the blog optuje za głębszą integracją w Unii, krytykując zasieśnienie polityki monetarnej EBC, które, jej zdaniem, doprowadziło Irlandię do katastrofy.
Ireland’s economy was overheating even as Italy’s was stagnating. Now that the crash has come, monetary policy is wildly too tight for Ireland, which has contributed to the fiscal death spiral. (…) The EU can save the euro by tighter integration, both to help synchronize the business cycles, and to enable fiscal transfers when they diverge.
Aleph blog zauważa jednak, że państwa nie obciążone nadmiernym długiem unikają zwykle kryzysu płynności.
Liquidity crises do not happen to governments with low debt levels. Liquidity crises are solvency crises during the panic phase, before they are revealed to be solvency crises alone.
Orient zawsze przyciągał swoim pięknem, dostojeństwem i tajemniczością. Na przestrzeni dziejów politycy, pisarze, przedsiębiorcy nawet niewiele wiedząc na temat Chin, Persji czy Indii określali je mianem potencjalnych mocarstw. Popularne powiedzenie przypisywane Napolenowi : quand la Chine s’éveillera, le monde tremblera – to znaczy: kiedy Chiny się obudzą to wstrząsną światem; nabrało nowej aktualności. Tym razem jednak w kontekście Indii. Prof. Jagdish Bhagwati jest przekonany, że to właśnie ten kraj będzie nową potęgą gospodarczą w dalszej perspektywie. I zastąpi Chiny. Jego zdaniem jednym z powodów jest fakt, iż w Chinach kurczy się podaż siły roboczej, a Indie wciąż stoją przed kluczowymi reformami jak np. prywatyzacja.
the supply curve of labor was flat but is now sloping upward, so that rapidly increasing demand for labor resulting from rapid growth is driving up wages. That means that China is beginning to “rejoin the human race” as capital accumulation meets scarcer labor and growth slows.
(…)
India still has a way to go: privatization, labor-market reforms, and opening up the retail sector to larger, more efficient operators are all pending – and will give a further boost to India’s growth rate once they are implemented.
Daleki od wyrażania podziwu dla Chin jest menadżer funduszy hedżingowych i analityk Mark Hart. Jego zdaniem ten kraj czeka załamanie. Hart uzasadnia swój ostry sąd wieloma argumentami. Wśród nich są także te, które przywołuje od czasu do czasu Metablog, dotyczące sytuacji na rynku nieruchomości.
Property construction: (…) there is currently an excess of 3.3bn square meters of floor space in the country – yet 200m square metres of new space is being constructed each year.
Property prices: The average price-to-rent ratio of China’s eight key cities is 39.4 times – this figure was 22.8 times in America just before its housing crisis. Corriente argues: „Lacking alternative investment options, Chinese corporates, households and government entities have invested excess liquidity in the property markets, driving home prices to unsustainable levels.” The result is that the property is out of reach for the majority of ordinary Chinese.
Sceptyczny co do przyszłości Chin jest także Xu Qiyuan z Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, który opublikował raport „Dane i ich postrzeganie” na temat precyzji tamtejszego indeksu CPI. Według niego CPI był niedoszacowany w skali do 7 proc. przez ostatnie 5 lat. Inny ekonomista Dr. Cheng Xiaonong podważył nawet wiarygodność danych chińskiego urzędu statystycznego, określając go rzecznikiem władz.
MarketWatch przekazuje dość sensacyjną informację, że chiński regulator zezwolił wejść na tamtejszy rynek funduszom (EFT) zabezpieczonych złotem – gold-backed exchange-traded funds.
Indeks Shanghai wrócił we wtorek do poziomu z początku października.
Podobny trend ma miejsce w Europie. Spadek zyskowności zanotowaly 10-letnie obligacje greckie. Tak też stało się z długiem Hiszpanii i Włoch.
Even as the yields on the 10-year bonds of Greece, Ireland, Portugal and Spain ended trading Tuesday off their highs for the day, attention in Brussels turned to the rise on Italian sovereign debt to 4.64 percent, of Belgian bonds to 3.97 percent and the recent increase of German bonds, the European benchmark, which at 2.67 percent were down from Monday but well above the 2.1 percent of last summer.
Prof. Paul Krugman próbuje rozwiązać zagadkową sytuację Włoch:
On one side, it has a lot of debt (net 99 percent of GDP), and if you look at prices and wages it looks almost as overvalued as Spain. On the other side, Italy’s deficit isn’t nearly as bad (5.1 percent in 2010, sez the IMF), and the economy doesn’t seem to be suffering as much as you’d expect.
Czy to już początek końca strefy euro jak sugeruja niektórzy ekonomiści? Niekoniecznie. Bo problemem może nie być wcale samo euro – a popularnie mówiąc sztywna waluta.
Hiszpański profesor Antonio Fatas zachęca do szerszego spojrzenia: na problem zintegrowanych ze sobą gospodarek państw europejskich. I ten problem wydaje się być dla niego kluczowy: stosunki handlowe i przepływ kapitału w bardzo szerokim kontekście.
there is something which is at least as important: in an integrated area (the European Union not to be confused with the Euro area), there are so many economic linkages, both in trade and capital flows, so that the performance of each individual economy is strongly linked to the performance of others. This is not because they share a currency but because they are highly integrated.
Prof. Fatas podaje przykład Szwecji, która zaoferowała pomoc Irlandii nie ze względu na wspólną walutę, ale ponieważ jest jej kluczowym partnerem (ma silne związki finansowe).
oprac. Tomasz Pompowski
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
