Środowisko naturalne musi znaleźć się w centrum debaty ekonomicznej
Zagrożenia związane ze środowiskiem naturalnym są głównym, ale niedocenianym czynnikiem przyczyniającym się do globalnej niestabilności – pisze w Project Syndicate Giulio Boccaletti, ekspert The Nature Conservancy. Według raportu ONZ katastrofy naturalne wymuszają każdego roku migrację 26 mln osób.
Warunki środowiskowe kształtują ceny. Rosnące temperatury i zmienne okresy deszczowe już teraz powodują wzrost cen kawy. Ten trend będzie sie pogłębiał. (CC By Seika)
Przyzwolenie na to, żeby sprawy związane ze środowiskiem naturalnym i jego ochroną były na marginesie debaty publicznej jest dużym błędem – podkreśla Giulio Boccaletti.
Według raportuONZ katastrofy naturalne spowodowały, że od 2008 roku ponad 26 milionów osób rocznie było zmuszanych do zmiany miejsca pobytu. To prawie jedna trzecia wszystkich osób, które migrowały w tym okresie.
Zdaniem Boccalettiego nawet obecny kryzys uchodźczy jest związany ze środowiskiem. W latach poprzedzających wojnę domową w Syrii, kraj ten doświadczył najbardziej ekstremalnej suszy w historii. Przyczyniła się ona, wraz z niewłaściwymi działaniami w zakresie zarządzania sektorem rolniczym i złym zarządzaniem zasobami, do wewnętrznego przesiedlenia 1,5 miliona Syryjczyków i stała się katalizatorem niepokojów politycznych zakończonych powstaniem w 2011 roku.
Zbytnia zależność od określonych miejsc na mapie świata, gdzie możliwe jest uprawianie ziemi sprawia, że produkcja żywności może nasilać problemy środowiskowe, a nawet tworzyć nowe. Może to spowodować dysonans między potrzebami globalnego konsumenta a interesami obywateli w danym regionie. W obszarze rzeki Missisipi, gdzie nawozy stosowane do produkcji pszenicy, mieszkańcy obawiają się o jakość wody.
Z drugiej strony warunki środowiskowe także kształtują produkcję rolniczą, a – co za tym idzie – także ceny surowców rolniczych, które stanowią około 10 procent wszystkich dóbr handlowych. Rosnące temperatury i zmienne okresy deszczowe już teraz powodują wzrost cen kawy. Według organizacji Fair Trade tereny rolnicze pod uprawy kawy skurczą się o połowę do 2050 roku, a to oznacza, że jej cena będzie rosnąć.
Zmiana nastawienia w handlu międzynarodowym dotycząca zwiększenia poziomu protekcjonizmu może dodatkowo spowodować wzrost cen. To z kolei może negatywnie wpłynąć na dochody niektórych rolników, a sprzyjać innym. Również konsumenci – szczególnie ci mniej zamożni – odczują tę zmianę w sposób negatywny.
Katastrofy naturalne spowodowały, że od 2008 roku ponad 26 milionów osób rocznie było zmuszanych do zmiany miejsca pobytu. To prawie jedna trzecia wszystkich osób, które migrowały w tym okresie.
Ekspert The Nature Conservancy nazywa środowisko naturalne największym na świecie pracodawcą. To w jego opinii wystarczający powód, dlaczego sprawy środowiska powinny znaleźć się w centrum debaty ekonomicznej. Prawie miliard ludzi, niemal 20 procent globalnej siły roboczej, zatrudnionych jest oficjalnie w sektorze rolniczym. Kolejny miliard to osoby, które zajmują się rolnictwem na własne potrzeby.
Coraz większy udział zaawansowanych technologii w produkcji dóbr rolniczych może zagrozić pracownikom (rolnikom) w niektórych krajach. Dlatego jakiekolwiek inicjatywy mające na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju gospodarczego muszą opierać się na przekształcaniu siły roboczej w bardziej wydajną. Potrzebna jest zatem nie tylko edukacja i szkolenia, ale także nowe modele rozwoju, które pozwolą krajom wykorzystać ich kapitał naturalny bez jednoczesnego szkodzenia środowisku.
Podobnie, jak niestabilność dotycząca surowców naturalnych może spowodować przesiedlenia i wzrost poziomu zagrożenia, tak skuteczne zarządzanie surowcami naturalnymi może wspierać rozwiązywanie konfliktów i zrównoważony rozwój gospodarczy.
Skuteczne zarządzanie i planowanie w zakresie dóbr naturalnych, otwarty dialog publiczny, odpowiednie inwestycje mogą wspierać powstanie skutecznego zarządzania środowiskowego oraz zbudować zdrowsze i bardziej bezpieczne społeczeństwo globalne – podsumowuje Giulio Boccaletti.
Warunki środowiskowe kształtują ceny. Rosnące temperatury i zmienne okresy deszczowe już teraz powodują wzrost cen kawy. Ten trend będzie sie pogłębiał. (CC By Seika)
Prywatna własność ziemi jest niekorzystna dla większości obywateli. Przynajmniej w takiej formie, w jakiej występuje w większości rozwiniętych krajów, w tym w Polsce. Tak twierdzi Henry George w ekonomicznym bestsellerze wszech czasów Progress and poverty.
Jeśli ograniczymy produkcję zbóż w Europie, chroniąc środowisko, to ktoś będzie musiał tę produkcję przejąć. Prawdopodobnie będą to kraje Ameryki Południowej, gdzie presja na ochronę środowiska naturalnego jest o wiele mniejsza – mówi dr Jakub Olipra, starszy ekonomista w Credit Agricole Bank Polska.
Rosja nie jest kluczowym rynkiem zbytu dla polskiego eksportu, jednak inwazja Rosji w Ukrainie może prowadzić do potencjalnych ograniczeń polskiego eksportu wynikających z prawdopodobnych zaburzeń w globalnych sieciach podażowych.
Niemiecka gospodarka przeżywa kryzys, co odzwierciedla zapaść w sektorze motoryzacyjnym. Problemy w tej branży wynikają z konkurencji ze strony chińskich i amerykańskich producentów. Obecnie państwa te prowadzą w wyścigu technologicznym w produkcji samochodów elektrycznych. Przyspieszenie inwestycji jest kluczowe dla Niemiec, aby włączyć się w rywalizację.
„Nie ulega wątpliwości, że próba postawienia Prezesa NBP przed Trybunałem Stanu ma charakter polityczny i narusza niezależność banku centralnego” – napisał w odpowiedzi na pytania ankiety „Obserwatora Finansowego” jeden z ekonomistów. Opinię co do naruszenia niezależności banku centralnego podziela prawie 73 proc. ankietowanych ekspertów. Zapytaliśmy też o potencjalne skutki takiego posunięcia dla polskiej gospodarki.
Wiosenne zawirowania w amerykańskim sektorze bankowym raz jeszcze dobitnie pokazały, że banki, które w normalnych warunkach nie są uznawane za systemowe, w sytuacji kryzysowej mogą się takimi stać. By zapobiec powtórce wydarzeń, podejmowane są teraz w USA działania mające na celu dalsze wzmocnienie banków, szczególnie dużych regionalnych, a także samego nadzoru.
Przykład Niemiec pokazuje, że OZE musi być rozwijane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego i akceptacji społecznej dla transformacji energetycznej.
Małe reaktory modułowe (ang. SMR – Small Modular Reactors) zajmują istotne miejsce w polityce energetycznej. Technologia SMR wydaje się być ważnym kierunkiem zmian technologicznych w energetyce jądrowej.
Polska jest głównym dostawcą części i komponentów niemieckiego przemysłu – spowolnienie wpłynie na krajowe firmy. Kluczową rolę w bilateralnych stosunkach handlowych odgrywa branża motoryzacyjna, sektor maszynowy oraz producenci elektroniki. Problemy może odczuć też branża transportowa.
Polskie aktywa energetyczne są dość stare. Powinno nas być stać na nowe strategiczne aktywa, nawet jeśli ich eksploatacja nie przyniesie bieżących zysków - mówi dr Krzysztof Waśniewski z Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Sytuacja gospodarcza u progu 2024 r. nadal jest bardzo niepewna. Powrót do celu inflacyjnego wciąż jest odległy – stanie się to najpewniej w 2025 lub w 2026 r. Równocześnie dynamika wzrostu gospodarczego w Polsce wciąż będzie wyższa niż w państwach zachodniej Europy.
Nie powinniśmy wpadać w histerię, że wszystko, co jest związane ze sztuczną inteligencją, jest złe, bo przekreślimy swoją przyszłość – uważa dr hab. Adrian Horzyk, profesor AGH w Krakowie.
Portal ekonomiczny NBP „Obserwator Finansowy” ponownie znalazł się w czołówce najbardziej opiniotwórczych mediów w kategorii „Media ekonomiczne i biznesowe”, wyprzedzając m.in. „Parkiet”. Wzrost cytowalności treści publikowanych na łamach serwisu wzrósł w kwietniu w odniesieniu do marca 2023 r. o 37 proc.
Jednym ze skutków rosyjskiej inwazji na Ukrainę będzie degradacja rosyjskiej gospodarki, nie tylko w wyniku zastosowania sankcji przez kraje zachodnie, ale z przyczyn wewnętrznych – prowadzenia wyniszczającej polityki demograficznej. Obecne władze Federacji Rosyjskiej w sposób ekstensywny, podobnie jak w okresie ZSRR, zarządzają nie tylko surowcami, ale również własnym społeczeństwem.
Dostępny jest już pierwszy tegoroczny numer „Obserwatora Finansowego” – magazynu o gospodarce, ekonomii i finansach wydawanego przez Narodowy Bank Polski. W nowej szacie graficznej zadebiutował na rynku jako kwartalnik.
Sytuacja gospodarcza w Polsce na tle innych krajów przedstawia się korzystnie. Warto zauważyć, że w szybkim tempie nadrabiamy dystans dzielący Polskę od poziomu życia w wybranych państwach europejskich. W ciągu ostatnich czterech lat dynamika wzrostu PKB plasowała Polskę powyżej innych krajów europejskich, zarówno strefy euro, w tym Niemiec i Francji, jak i krajów Unii Europejskiej z własną walutą, np. Czech.
Chiny wcześnie rozeznały potencjał elektromobilności i zainwestowały ogromne środki w budowę konkurencyjnego ekosystemu pojazdów elektrycznych. Wyrosły na lidera światowego rynku, zagrażając pozycji europejskich producentów uznanych marek.