Polska awansowała na 39 miejsce pod względem wolności gospodarczej, co jest najlepszym wynikiem w historii – wynika z dorocznego Index of Economic Freedom, opracowanego przez Heritage Foundation. Plasujemy się jednak za Estonią, Litwą i Czechami, wśród krajów europejskich zajmując dopiero 18. miejsce.
(CC BY-NC-SA Salvatore Iovene)
Największą poprawę wg badania Heritage Polska odnotowała w prawie własności, wolności inwestycyjnej i niezależności polityki monetarnej. Ta ostatnia szczególnie wzmacnia pozycję Polski w całym rankingu. Poprawiła się także wolność od korupcji. Polska pod tym względem zajmuje 35 miejsce na świecie. „Rządy prawa w Polsce są stosunkowo dobrze respektowane” – napisano w raporcie podsumowującym 2015 rok.
Autorzy przyznają, że oskarżenia o korupcję pojawiają się najczęściej przy okazji zamówień publicznych i stanowieniu prawa lub wydawaniu zezwoleń dla poszczególnych firm. Polska i tak wypada jednak w tej kategorii lepiej od średniego poziomu światowego.
To na co zwrócono wyraźnie uwagę to opieszałość systemu sprawiedliwości.
Znacząca poprawa nastąpiła w obszarze inwestycyjnym. „Rosnący sektor bankowy stał się bardziej konkurencyjny, a rynki kapitałowe rozszerzają swój zasięg” – czytamy. „Krajowi i zagraniczni inwestorzy, generalnie, są równo traktowani.” Ramy prowadzenia działalności gospodarczej zostały uznane za sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości. W raporcie zaznaczono także poprawę w przeprowadzaniu procesu bankructwa. >>zobacz film: Prawo wzmacnia rolę wierzyciela
Do największego pogorszenia warunków doszło natomiast w obszarze fiskalnym. Największe powody do obaw daje, zdaniem autorów rankingu, zarządzanie wydatkami rządowymi. Przyznają jednocześnie, że deficyt budżetowy pozostaje na niskim poziomie. W badaniu zwrócono też uwagę na niską elastyczność rynku pracy.
W kontekście efektywności stanowienia prawa raport wymienia dwa ważne przykłady: starania polskich władz o zgodę Brukseli na poluzowanie zasad wspierania nieefektywnych kopalni węgla oraz przywrócenie subsydiów dla eksporterów wieprzowiny i mleka (co miałoby rekompensować straty spowodowane rosyjskim embargiem na import polskiej żywności).
Podsumowując zmiany od 1995 roku, The Heritage Foundation najlepiej oceniła – co ciekawie koresponduje z sygnalizowanymi obawami – wydatki rządowe. Zaraz na drugim miejscu ulokowano niezależność polityki monetarnej, a niewiele niżej – wolność handlu.
Jeśli Partia Republikańska zdecyduje się wdrożyć plan gospodarczy zaproponowany przez Heritage Foundation, czołowy konserwatywny think tank, może to znacząco wpłynąć na przyszłość Stanów Zjednoczonych. Proponowane reformy, dotyczące m.in. rynku pracy i edukacji, mogą wywołać istotne zmiany w amerykańskim społeczeństwie. O tym jak te inicjatywy mogą przekształcić amerykańską gospodarkę i wpłynąć na układ sił w kraju mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym” Paweł Szałamacha, członek Zarządu NBP.
Technologia cyfrowa, superkomputery, automatyzacja, głęboka nauka oparta na biotechnologii oraz nanotechnologii i oczywiście sztuczna inteligencja to tylko niektóre koła napędowe nowoczesnej gospodarki. W wyścigu o innowacyjną palmę pierwszeństwa nie wszystkie kraje są równe. Trwa zażarta walka o prowadzenie, którą odzwierciedlają rankingi.
Indie pod względem wartości PKB są piątą, a przed końcem dekady staną się trzecią gospodarką świata. Aby jednak znaleźć swoje miejsce w globalnych łańcuchach wartości muszą stawić czoła wielu kluczowym problemom.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
