(©Envato)
W niniejszym artykule przeanalizowano wpływ funduszy doradztwa przemysłowego na różne miary wyników przedsiębiorstwa. Ustalono, że firmy, które otrzymują inwestycje z funduszu, znacząco zwiększają swoje środki trwałe i zatrudnienie. Jednakże wpływ na inne wskaźniki, w tym sprzedaż i wydajność pracy, jest mniej wyraźny.
Fundusze doradztwa przemysłowego (IGF) są chińskimi publiczno-prywatnymi funduszami inwestycyjnymi zebranymi od agencji rządowych, instytucji finansowych, korporacji, funduszy private equity, z emerytur publicznych i od innych podmiotów finansujących, których celem jest „optymalizacja struktury przemysłu”. IGF przyciągnęły uwagę jako instrument polityki służący do kierowania szerokiego zakresu kapitału z całego społeczeństwa do kapitału wysokiego ryzyka oraz małych i średnich przedsiębiorstw opartych na technologii we wczesnym stadium rozwoju. Według Zero2IPO Research (2023), na koniec 2022 r. utworzono lub rozpoczęto tworzenie łącznie 2 107 funduszy, a ich docelowa i rzeczywista kwota inwestycji wyniosła odpowiednio 12,84 bln RMB i 6,51 bln RMB. Na Wykresie przedstawiono liczbę i kwotę inwestycji z nowych funduszy w poszczególnych latach. Biorąc pod uwagę to, że roczne dotacje budżetowe związane z polityką przemysłową sięgają kwoty rzędu 100 mld juanów, rola, jaką odgrywają IGF, jest bardzo ważna w dzisiejszej polityce przemysłowej Chin.
Rząd USA ostro krytykuje IGF jako złą politykę przemysłową, która wypacza rynek i podważa uczciwość konkurencji. Na przykład w swoim raporcie zatytułowanym „W jaki sposób agresja gospodarcza Chin zagraża technologiom i własności intelektualnej Stanów Zjednoczonych i świata” jako przykład podaje jeden z IGF, China Integrated Circuit Industry Fund, argumentując, że chiński rząd używa tych funduszy jako instrumentu do szybkiego pozyskiwania zagranicznych aktywów i technologii (Biuro Handlu i Produkcji Białego Domu 2018).
To, czy fundusze stanowią złą politykę, jest kwestią złożoną. Mogą one być promującą innowacje „polityką przemysłową XXI wieku”, bardziej zorientowaną na rynek niż tradycyjna ochrona przemysłu wschodzącego. Naughton (2021, s.110) twierdzi, że „korzyścią z IGF w oczach rządowych decydentów – i do pewnego stopnia w rzeczywistości – jest to, że tworzą one jasno określone obowiązki i bodźce, a zatem pozwalają na profesjonalizację i zachowania odpowiadające na zapotrzebowanie rynku.”
Oprócz powyższej kwestii zorientowania na rynek i uczciwości, istnieją argumenty za tym, że rzeczywiste wyniki IGF są słabsze niż oczekiwano. Luong i in. (2021) zwracają uwagę na to, że wiele funduszy, mimo że w założeniu ma wspierać spółki na wczesnym etapie rozwoju, ostatecznie inwestuje w dojrzałe firmy. Według przytaczanych przez nich danych z 2018 r., 6,41 proc. inwestycji IGF stanowiły inwestycje w spółki na wczesnym etapie, 18,69 proc. – inwestycje w start-upy, 42,30 proc. – w rozwój firm, a 31,21 proc. w spółki na etapie dojrzałym. Ponadto zdaniem autorów, „nadmiar zdolności produkcyjnych, dywersja, niekompetentne zarządzanie i nadmierna interwencja rządu są powszechne, a do tej pory fundusze zebrały i ulokowały znacznie mniej kapitału niż zamierzały” (s. 24). Gong i in. (2019) również przyznają, że zaangażowanie rządu w działalność i zarządzanie wpływa na wyniki funduszu. Powołują się na dane, według których średnia stopa zwrotu przy wyjściu z inwestycji w kierowane przez rząd przemysłowe fundusze inwestycyjne według stanu na marzec 2018 r. wynosiła mniej niż jedną trzecią stopy zwrotu funduszy private equity i wyjaśniają, że zaangażowanie rządu powoduje niskie stopy zwrotu funduszy, co skutkuje zmniejszeniem ich atrakcyjności i zdolności do finansowania.
Dane Gong i in. podają w wątpliwość nie tylko zdolność finansowania IGF, ale także ich wpływ na wyniki firm otrzymujących inwestycje. Niski zwrot można uznać za koszt promowania innowacji, ale koszt ten może być zbyt wysoki, jeśli inwestycja ma jedynie ograniczony wpływ na wyniki przedsiębiorstwa, w które zainwestowano.
Zbadaliśmy wpływ inwestycji IGF na wyniki firm, wykorzystując dane badania Orbis przeprowadzonego przez Bureau van Dijk oraz PEdata z Zero2IPO w Chinach. Spisaliśmy IGF z PEdata i przeszukaliśmy dane Orbis pod kątem firm produkcyjnych, w które fundusze zainwestowały. Następnie znaleźliśmy w PEdata informacje, kiedy firmy te otrzymały inwestycje i zastosowaliśmy metodę dopasowania różnicowego, aby oszacować średni efekt oddziaływania inwestycji, wybierając grupę kontrolną poprzez połączenie wyniku skłonności i dokładnego dopasowania.
Oszacowaliśmy wpływ na sprzedaż, aktywa trwałe, zatrudnienie, wydajność pracy, wskaźnik badań i rozwoju/sprzedaży, wskaźnik zysku/sprzedaży, zwrot z kapitału własnego i wskaźnik zadłużenia/kapitału własnego po jednym i po dwóch latach inwestycji. Wyniki przedstawiono na Wykresie.
Wpływ na środki trwałe i zatrudnienie jest znaczący. Firmy, które otrzymały inwestycje z funduszu, zwiększyły swoje środki trwałe o około 50 punktów procentowych, a zatrudnienie o 20 punktów procentowych powyżej przeciętnego poziomu. Jednakże wpływ na sprzedaż i intensywność badań i rozwoju nie jest znaczący, a wydajność mogła się zmniejszyć. Niejednoznaczny jest również wpływ na zysk, zwrot z kapitału własnego (ROE) i wskaźniki zadłużenia.
Nasze szacunki ogranicza to, że choć sporządziliśmy listę ponad 3 000 IGF, byliśmy w stanie znaleźć mniej niż 300 podmiotów inwestycji posiadających minimalne wymagane dane, a po dopasowaniu kontroli liczba ta zmniejszyła się do maksymalnie 126. Próba może nie być wystarczająco duża i z tego powodu mogliśmy oszacować efekty tylko po roku i po dwóch latach. Jednak nasz wynik potwierdzający, że efekty są widoczne tylko w przypadku środków trwałych i zatrudnienia, jest zgodny z danymi wskazującymi, że zwrot z inwestycji był niski. Wydaje się, że przynajmniej do tej pory rzeczywiste wyniki IGF są niższe niż oczekiwano, nie tylko pod względem możliwości finansowania, ale także pod względem ich skutków i że należy nadal poświęcać tej kwestii szczególną uwagę.
Uwaga autora: Niniejszy artykuł jest oparty na wcześniejszych badaniach autorów (Kajitani, Chen i Mitsunami 2022), które otrzymały hojne wsparcie finansowe Japońskiego Towarzystwa Promocji Nauki KAKENHI, numer grantu JP20H04405.
Kai Kajitani – Professor, Graduate School of Economics at Kobe University
Kuang-hui Chen – Professor, Graduate School of Internatinal Cooperation Studies at Kobe University
Kohei Mitsunami – Lecturer, Faculty of Economics at Teikyo University
Artykuł ukazał się w wersji oryginalnej na platformie Vox EU, tam też dostępne są przypisy i bibliografia