Okładkowy temat najnowszego The Economist to niekończąca się historia kryzysów wynikających z długu. Najpierw w Ameryce, potem w Europie, teraz w krajach wschodzących. W tej trylogii kolejny rozdział zawsze zaczynał się od kapitału przelewającego się ponad granicami, który sprawiał, że stopy procentowe były niskie, a kredyt szybko rósł – pisze w komentarzu tygodnik. Najpierw globalne oszczędności znalazły ujście pożyczkach subprime w Ameryce, potem oszczędni Niemcy sfinansowali boom nieruchomości w Irlandii i dług publiczny w Grecji, a potem kapitał zaczął płynąć od zamożnych do ubogich państw.
Teraz i ten boom, który przyniósł szybki wzrost zadłużenia w krajach wschodzących w ciągu kilku zaledwie lat (ze 150 proc. PKB do 195 proc.) zmierza do końca. Korea Południowa, Chiny czy Singapur będą miały kaca, ale nie przeżyją ataku serca. Malezja, Brazylia i Turcja doświadczą bolesnego odpływu kapitału i wielkich problemów. Rosja, Indie i Argentyna albo już przechodzą przez najgorsze, albo są niezłej kondycji i ominą je największe trudności.
Opis stanu gospodarki światowej, który stał się podstawą do komentarza The Economist, tak zwany briefing, jest tu.
Na blogu MFW artykuł na temat złych długów w krajach wschodzących. Tak zwany credit gap czyli nadwyżka pożyczek w relacji do PKB w stosunku do historycznej średniej wynosi 25 procent w Chinach i ponad 10 procent w Tajlandii, Turcji, Brazylii i Indonezji. Mimo dobrego skapitalizowania banków w krajach wschodzących potrzebne są rozważne kroki w mikro i makroregulacji ostrożnościowej. W mikroregulacji wyższe wymagania kapitałowe, a nawet ograniczenia w kredytowaniu deweloperów, producentów surowców i w udzielaniu pożyczek w obcych walutach. W makroregulacji kluczowe jest utrzymanie odpowiedniego ratingu międzynarodowego.
Obszerny tekst Ambrose Evans-Pritcharda na temat skutków polityki Arabii Saudyjskiej utrzymywania wysokiej nadprodukcji ropy naftowej, by spowodować wypadnięcie z rynku znacznej części przemysłu naftowego w USA czerpiącego ropę za pomocą frakingu. Z jednej strony rzeczywiście produkcja w USA zaczęła się trochę zmniejszać, z drugiej inwestycje warte około 200 mld dolarów zostały zawieszone, z trzeciej – kraje OPEC straciły w ciągu roku około 450 mld dolarów dochodów. Narzucona przez Arabie Saudyjską polityka niskich cen i wielkich strat może się wkrótce załamać, bądź grozi rozpadem kartelu.
Dambisa Moyo, która zasłynęła zdroworozsądkowym, ale zupełnie niezgodnym poprawnością polityczną myśleniem o szkodliwej pomocy dla Afryki, tym razem zajęła się odpornością tradycyjnej bankowości na ataki start-upów. Autorka opisuje możliwości, jakie stworzyła nowa technologia, smartfony i aplikacje, w zakresie dostarczania usług bankowych – oszczędzania, pożyczania, transferu pieniędzy, nawet usług doradczych w bankowości inwestycyjnej. A jednak byłaby przedwczesna konkluzja, że tradycyjna bankowość przegrała w starciu z platformami finansowymi. Bankowość poddana jest regulacjom, które startupy mogą omijać ale tylko do chwili, gdy ich skala wzrośnie. To ogranicza ich możliwości, zarówno jeśli chodzi o wzrost jaki i typ transakcji finansowych. W finansach start-upy powinny być traktowane nie jako zagrożenie, lecz jako źródło innowacji zwiększających produktywność.
Krótka, ale treściwa analiza think tanku Bruegel, jak pogłębia się międzygeneracyjny podział w Europie. W czasie kryzysu wydatki publiczne z edukacji, wydatków na rodziny i dzieci, przesunęły się w stronę wydatków na emerytów. Niektóre kraje wprowadziły tzw. reformy emerytalne. Ich analiza wskazuje jednak, że faworyzowały one obecnych emerytów, kosztem przyszłych emerytów, czyli osób dziś pracujących.
Na blogu MFW Christine Lagarde ogłosiła artykuł: „Migracje: globalny problem potrzebuje globalnego rozwiązania”. Dwie myśli wydały się interesujące. Pierwsze, że debatując nad migracjami warto myśleć także o stratach krajów, z których trwa odpływ na ogół najlepiej wyedukowanych i najbardziej przedsiębiorczych obywateli (z krajów karaibskich w latach 1965-2000 wyje chała połowa wyedukowanych obywateli). Druga refleksja nad tym co zrobić, by proces integracji był sprawny – warto nie tylko uczyć języka, ale także wprowadzać bardziej liberalne przepisy rynku pracy, powiększać zdolność rozpoznawania kwalifikacji emigrantów oraz stosować wsparcie dla osób przedsiębiorczych przez obniżanie barier wejścia na rynek. Przydadzą się nie tylko migrantom.
Teraz kilka informacji z kraju. Rzadko odnotowuję wyniki kwartalne jakiejś firmy, ale fakt, że w trzecim kwartale KGHM znalazł się tylko minimalnie nad kreską i znacznie poniżej prognoz analityków, świadczy o tym, że koncern lada moment może znaleźć się w kłopotach. W trzecim kwartale KGHM Polska Miedź miał tylko 33 mln zł skonsolidowanego zysku netto wobec 678,0 mln zł zysku rok wcześniej. Notowania akcji KGHM spadły o ponad 6 procent. Jeśli spojrzymy na wykres notowań miedzi to widać, że w listopadzie ceny metalu zaczęły znowu spadać, co oznacza , że w czwartym kwartale KGHM może już przynosić straty, zamiast zysków. Wspiera tę prognozę zanik obecności w mediach prezesa Herberta Wirtha, który jeszcze nie tak dawno brylował w nich.
Wygląda na to, że Andrzej Klesyk, prezes PZU może się już pakować. Oto początek obszernego tekstu posła PiS, wiceprzewodniczącego komisji gospodarki w odchodzącym Sejmie Maksa Kraczkowskiego: „Nie tylko politykom zdarza się składać obietnice bez pokrycia. Przykładem jest Powszechny Zakład Ubezpieczeń, jedna z najważniejszych spółek skarbu państwa. Zarządowi firmy kierowanemu przez Andrzeja Klesyka niewiele udało się spełnić z szumnie ogłaszanych trzech strategii. Przez ostatnie siedem lat, gdy konkurenci niemal podwoili swoje przychody, PZU stało w miejscu. Nasz narodowy czempion systematycznie traci udziały rynkowe i tym samym traci na znaczeniu”. W obszernym tekście dużo liczb uzasadniających powyższy wstęp.
Przyszły minister energetyki Krzysztof Tchórzewski coraz bardziej precyzyjnie ujawnia swoje plany i poglądy. Fragment wypowiedzi dla PAP, którą cytuje wnp.pl: „W Polsce trzeba zmienić filozofię patrzenia na górnictwo. Utarło się stwierdzenie, że to rynek o wszystkim decyduje. Jednak jeśli chodzi o górnictwo węgla kamiennego, to każdorazowo zależy to od tego, czy polityka państwa bierze je poważnie pod uwagę, czy spycha problem na bok” – powiedział w czwartek PAP Tchórzewski. Jak dodał górnictwo, to specyficzna branża, bo bazuje na zasobach, które po jakimś czasie się wyczerpują, a to z kolei oznacza, że trzeba „od nowa budować przedsiębiorstwo”. „Nie ma najmniejszych szans, by z dochodów kopalni można wybudować nową kopalnię” – zauważył. Pytany, czy ma to robić państwo Tchórzewski dodał, że „niekoniecznie”. „Jeśli państwo zabierze zyski z energetyki i bierze dywidendę, co często się zdarza, i przeznaczy je na węgiel, to energetyka będzie miała węgiel, a to są obiegi zamknięte” – podkreślił polityk PiS.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
