W dyskusji o członkostwie Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, najważniejszą kwestią jest
to, że warunki jej ewentualnego wyjścia z UE podlegają swobodnym negocjacjom. Oznacza
to, że gospodarcze konsekwencje takiego posunięcia zależeć będą od konkretnych ustaleń w
ramach takich negocjacji.
Lord Lawson, były minister finansów Wielkiej Brytanii w artykule opublikowanym w ubiegłym tygodniu w „The Times”, przekonywał, że koszt regulacji, który niesie ze sobą wspólny unijny rynek jest wyższy niż koszt ewentualnego wyjścia z Unii. W rezultacie Lawson popiera wyjście. Czy to słuszna analiza?
Nigel Lawson, zwolennik wyjścia Wielkiej Brytanii z UE (CC BY TVO Photos)
W dyskusji o członkostwie Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, najważniejszą kwestią jest to, że warunki jej ewentualnego wyjścia z UE podlegają swobodnym negocjacjom. Oznacza to, że gospodarcze konsekwencje takiego posunięcia zależeć będą od konkretnych ustaleń w ramach takich negocjacji.
Zgadzam się z większą jej częścią, zwłaszcza gdy Lawson zwraca uwagę na kwestię kosztów wspólnego rynku. Dla UE jako całości, wspólny rynek jest właściwie makroekonomicznym rozczarowaniem. Jego wpływ na PKB jest statystycznie niemierzalny. Jeżeli naprawdę chcielibyśmy bronić go na gruncie makroekonomii, trzeba by argumentować, że wzrost gospodarczy w krajach unii bez tego rynku by się załamał – i to dokładnie w momencie, gdy wspólny rynek wprowadzono. Powodzenia.
Oczywiście, wspólny rynek przyniósł pewne korzyści małym otwartym gospodarkom, zwłaszcza tym, w których przemysł ma dużych udział. Jednak Wielka Brytania to duża gospodarka z małą bazą przemysłową. Dla niej korzyści płynące ze wspólnego rynku są rzeczywiście mniejsze niż jego koszty.
Konferencja w Bretton Woods, której 80. rocznica mija w 2024 r., doprowadziła do radykalnego odwrotu od systemu standardu złota w postaci, w jakiej funkcjonował on w latach międzywojennych. Artykuł analizuje, przez pryzmat zmian w bezrobociu, wpływ wycofania się Wielkiej Brytanii z owego systemu w 1931 r. na jej ówczesną gospodarkę. Wnioski wskazują, że porzucenie standardu złota wcześniej, niż zrobiły to inne czołowe państwa, np. Stany Zjednoczone i Francja, pozwoliło na znaczne obniżenie wartości brytyjskiej waluty, co znakomicie przysłużyło się gospodarce i zapoczątkowało jej wychodzenie z Wielkiego Kryzysu.
W „postępowej” prasie europejskiej, w tym angielskiej, brexit ma zdecydowanie złą opinię. Wszystkie potknięcia i ułomności brytyjskiej gospodarki z radością są przypisywane niewdzięcznemu opuszczeniu UE.
Wielka Brytania to największe centrum finansowe świata, tuż po Stanach Zjednoczonych. Pod względem wartości eksportu usług finansowych zajmuje drugie miejsce (wartość 94,9 mld funtów). Londyn, zanim stał się globalną centralą finansjery, najpierw musiał stoczyć walkę z Amsterdamem i Paryżem. W zdobyciu pozycji hegemona pomogło uwolnienie rynku kapitałowego i setki lat wprowadzania inżynierii finansowej.
Rośnie PKB, spada inflacja – listopadowa projekcja Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych NBP przynosi dobre wiadomości. Za tempo wzrostu gospodarczego mają odpowiadać głównie środki z KPO, a inflację w ryzach utrzymywać towary z Chin.
Niegdyś odległa perspektywa Dnia Kwantowego (Q-Day) – momentu, w którym komputery kwantowe złamią globalne szyfry – stała się horyzontem bieżącej dekady, przesuwając ryzyko technologiczne na czoło strategicznych zagrożeń dla stabilności makroekonomicznej.
W drugim tygodniu października 2025 zostały wręczone Nagrody Nobla. W całej historii Nagród 67 razy otrzymały ją kobiety, ale jedynie trzy w dziedzinie nauk ekonomicznych. Pierwszą, która otrzymała Nagrodę w dziedzinie nauk ekonomicznych, po czterdziestu latach od jej utworzenia, była Elinor Ostrom.
Objęcie urzędu premiera przez pierwszą kobietę w Japonii, spadkobierczynię powszechnie szanowanego Shinzō Abe, pobudza nadzieje na przełamanie długoletnich negatywnych trendów w gospodarce tego kraju. Nie będzie to łatwe, zważywszy na starzejącą się szybko populację, ogromny dług, duże uzależnienie od paliw kopalnych i mało stabilne globalne otoczenie.
Czym jest inwestowanie odpowiedzialne społecznie? Czy można na nim zarabiać i w jaki sposób? Na te i wiele innych pytań związanych z tematyką ESG odpowiada skrzyżowanie monografii z poradnikiem „Zrównoważone inwestowanie. Wszystko, co warto wiedzieć” autorstwa H. Kenta Bakera, Huntera M. Holzhauera i Johna R. Nofsingera.
Dla Duńczyków to jest szok, że rząd nagle im mówi, że powinni mieć w domu i gotówkę, i radio na baterie, i dodatkową żywność w puszkach. Świadomość niepewnej sytuacji geopolitycznej rośnie i będzie wpływała na naszą gospodarkę – stwierdził w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym” Jan Størup Nielsen, dyrektor Nordea Markets.
Rosja od lat starannie przygotowywała swoją gospodarkę na czas konfrontacji z Zachodem. Sankcje, które zostały nałożone na nią po inwazji na Ukrainę, nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Czy „forteca Rosja” jest odporna na presję i czy jest bliska samowystarczalności, jak chciałby tego Putin, czy może znajduje się już na krawędzi załamania?
Wodór to paliwo przyszłości, ale jego przechowywanie i transport to ogromne wyzwania. O bezpieczeństwie, nowoczesnych materiałach i szansach Polski na rozwój technologii wodorowych mówi prof. Mariusz Krawiec, kierownik Katedry Fizyki Powierzchni i Nanostruktur w Instytucie Fizyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Informatyki UMCS w Lublinie.
Wenezuela posiada najbogatsze na świecie zasoby ropy. Jednocześnie od ponad dekady (z wyjątkiem lat 2020 i 2024) dzierży tytuł kraju o najwyższej stopie inflacji. W tym samym czasie jej PKB skurczył się o ponad 80 proc. O przyczynach wenezuelskiej katastrofy gospodarczej napisano już niemal wszystko, a mimo to mnożą się pytania, jak chociażby to, czy odpowiadają za nią jedynie czynniki ekonomiczne.
Gotówka to wolność? A może zbędny, trącący myszką, relikt? Jak przekonuje Brett Scott w książce „Cloudmoney”, to jeden z niezbędnych aspektów niezależności w wymiarze społecznym i indywidualnym.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
