Fasada siedziby głównej Banco do Brasil (CC BY-NC-ND Marcio Cabral de Moura)
Brazylia jest zdecydowanym liderem wśród krajów wschodzących (emerging markets) jeśli chodzi o jakościowe parametry swojej gospodarki. Kraj ten jest nie tylko eksporterem drożejących w świecie surowców, w tym zwłaszcza ropy naftowej, ale także ma dobre osiągnięcia w ich przetwórstwie – w rolnictwie, przemyśle, a także w usługach.
Kraj o liczbie ludności sięgającej prawie 200 mln ma produkt krajowy na poziomie 2,5 bln dolarów, a więc porównywalny z Francją (niedawno wyprzedził już pod tym względem Wielką Brytanię). Tylko w ciągu ostatnich lat PKB Brazylii wzrósł nominalnie o 800 mld dolarów. Jednocześnie bezrobocie wynosi w Brazylii zaledwie 6,2 proc. Dzięki rozwojowi kraj ten jest więc w stanie zapewnić dużo miejsc pracy.
O sile gospodarki Brazylii świadczy także kurs waluty krajowej – brazylijskiego reala (BRL).
Od grudnia 2009 r. do marca 2012 r. kurs BRL wzrósł w stosunku do euro o 2,8 proc.
Opr. DG (CC BY-SA by BenjaminThompson)
O rynku finansowym Brazylii najkrócej można powiedzieć tak: nadąża za rozwojem gospodarki kraju. Analiza danych sektora bankowego Brazylii przekonuje o dobrej jakości rynku finansowego kraju. Rzetelność danych, szczegółowość i szeroka ich retrospekcja potwierdza, że jest to w dużej mierze wynikiem solidnej polityki, administracji i nadzoru rynku ze strony Banco Central do Brasil, banku centralnego kraju.
Opr. DG (CC by abdallahh)
Warto przy okazji porównać dane dotyczące brazylijskiego rynku bankowego z danymi polskiego rynku. W końcu marca 2012 r. w Polsce aktywa bankowe sięgały 89 proc. PKB Polski. Kapitały banków – 10 proc. PKB, depozyty bankowe – 47 proc. PKB. Wynik netto banków kształtował się na poziomie 0,3 proc. ich aktywów.
Największym bankiem Brazylii jest należący prawie w 60 proc. bezpośrednio do państwa Banco do Brasil. Dalsze 10 proc. kapitału Banco do Brasil (BB) jest w posiadaniu Previ, największego w Ameryce Południowej funduszu emerytalnego. Udział państwa i funduszu Previ w strukturze kapitału BB jest na tym samym poziomie od dłuższego czasu. W strukturze akcjonariatu banku systematycznie jednak wzrasta udział inwestorów zagranicznych, którzy w wolnym obrocie giełdowym skupili w ostatnich 9 miesiącach 1,6 proc. akcji BB i na koniec pierwszego kwartału 2012 r. posiadali 17,5 proc. kapitału akcyjnego Banco do Brasil.
Banco do Brasil ma ponad 20 proc. udziału w aktywach ogółem rynku bankowego i blisko 30 proc. udziału w depozytach ogółem banków Brazylii. Sytuację finansową banku można przyrównywać do kondycji państwa brazylijskiego – jest równie dobra. Wartość rynkowa BB 22 maja wynosiła 30,3 mld dolarów, a cena akcji (10,4 dol.) była o 42 proc. mniejsza niż przed rokiem.
Opr. DG
W okresie od 2006 do 2010 suma bilansowa Banco do Brasil wzrosła o ponad 500 mld reali, tj. prawie trzykrotnie. Jest to bardzo gwałtowny i niespotykany na innych rynkach wzrost, nawet przyjmując, że jest to efekt dynamicznego wzrostu gospodarki Brazylii w tym okresie. Tak silny wzrost to skutek obecności w banku państwa. Można powiedzieć, że BB był i jest nadal – aktualnie w trochę mniejszej skali, bo gospodarka Brazylii musi wyhamować swój rozpęd – finansowym ramieniem rządu do realizacji ekspansywnej polityki rozwoju kraju.
W takich uwarunkowaniach – realizacja przez Banco do Brasil ekspansywnej polityki rządu – trudno byłoby o korzystny wynik finansowy banku. Standing Banco do Brasil wzmacnia jednak znaczący przyrost depozytów klientów w banku. W okresie 5 lat do końca 2010 r., depozyty klientów wzrosły prawie 2,5 razy. Tak duży wzrost depozytów świadczy o dużym zaufaniu klientów do własności państwa, do Banco do Brasil. Nie przeszkadza w tym postępująca prywatyzacja gospodarki, napływ obcego kapitału inwestycyjnego, w tym do banków.
Opr. DG
Opr. DG
Aktualne ratingi Banco do Brasil to : Baa3, dla długoterminowej obsługi długu zagranicznego oraz C+ (BFSR) w ocenie siły finansowej (możliwa obniżka) – ocena Moody’s.
O tym jak ważny jest BB dla rządu i banku centralnego Brazylii przekonuje struktura aktywów banku. Wartość operacji otwartego rynku, depozytów w banku centralnym i odłożonego (kredyt od państwa) podatku dochodowego – stanowią łącznie około 30 proc. wartości ogółem aktywów banku.
Banco do Brasil udziela kredytów przede wszystkim sektorowi prywatnemu. Ponad 45 proc. ogółem kredytów to kredyty dla firm. W portfelu dominują średnie i duże przedsiębiorstwa, których udział sięgał pod koniec 2011 r. blisko 70 proc. wartości ogółem portfela kredytów dla firm. Udział sektora publicznego w portfelu kredytowym jest niewielki – stanowi zaledwie 3 proc. wartości kredytów ogółem.
30 proc. swojego portfela kredytowego Banco do Brasil przeznacza na kredyty dla osób fizycznych. Ponad połowa wartości kredytów dla tego segmentu klientów to kredyty konsumenckie (payroll loans), których spłata następuje automatycznie w formie potrącenia z wynagrodzenia kredytobiorcy. Payroll loans to bardzo ciekawy i sprawdzony już eksperyment kredytowy. Został wprowadzony w życie w Brazylii w 2004 roku. Poprzez powiązanie obsługi kredytu z wynagrodzeniami za pracę, ryzyko braku obsługi zostało ograniczone.
W portfelu kredytowym BB i innych banków w Brazylii marginalną wartość mają kredyty hipoteczne dla osób fizycznych. Wzrost siły nabywczej ludności Brazylii nie nadąża za dynamicznym rozwojem gospodarki kraju. Nie umożliwia ona – w szerszej skali – zaciągania kredytów na kupno mieszkania. Póki co, mieszkania są w Brazylii drogie, a BB dba o przyszłą jakość swoich aktywów.
Sytuacja ta jest z jednej strony mało komfortowa z punktu widzenia nabywców – mieszkania w Brazylii mają naprawdę bogaci – z drugiej strony brazylijski sektor bankowy ustrzegł się powielenia doświadczeń rynku nieruchomości w USA i w części krajów europejskich, gdzie tani kredyt mieszkaniowy doprowadził do powstania bański spekulacyjnej na rynku nieruchomości. Problem społeczny jednak pozostaje i dlatego rząd kraju przygotowuje program rozwoju budownictwa mieszkaniowego, którego jednym z ważnych elementów będzie subsydiowanie bankowego kosztu kredytu hipotecznego. Brazylię stać na to obecnie bez zwiększania długu publicznego.
Ważnym dla Banco do Brasil sektorem kredytowania jest rolnictwo, którego udział w wartości portfela kredytowego sięga około 20 proc. Ponad 64 proc. wartości kredytów udzielonych w sektorze rolno-spożywczym to kredyty dla indywidualnych przedsiębiorców, rolników.
Z rynku pieniężnego, z operacji z bankiem centralnym, BB pozyskuje około 30 proc. potrzebnego finansowania. Taka jest średnia z lat 2007-2011. W strukturze finansowania działalności BB dominują depozyty terminowe, których udział to ponad 41 proc. w ogółem wartości funduszy obcych. Jest to efekt związku jaki ma BB z funduszem emerytalnym Previ. Fundusz ten jest nie tylko udziałowcem banku, ale także stałym w nim deponentem zgromadzonych środków. Biorąc pod uwagę dobre perspektywy rozwoju Brazylii rysuje się dobra perspektywa dalszego napływu środków z długim terminem zapadalności, pochodzących przede wszystkim z emerytalnych programów pracowniczych. Fundusz Previ to obok bezpośrednich depozytów klientów, główne źródło taniego finansowania działalności BB i podstawa efektywnego wyniku banku.
Wynik odsetkowy netto Banco do Brasil wzrósł na koniec 2011 r. o 50 proc. w stosunku do wartości w 2007 roku. W przychodach odsetkowych dominują odsetki z kredytów. Stanowią one ponad 60 proc. wartości ogółem tej kategorii przychodów. Koszty operacyjne BB są mocno dyscyplinowane. Wskaźnik koszty/dochody za 2011 (42,1 proc.) był o 4,1 punktu procentowego niższy niż w roku 2007.
Oprócz 5263 oddziałów własnych, od stycznia 2012 r. Banco do Brasil powiększył swoją sieć sprzedaży o 6337 oddziałów pocztowych, Postal Bank. To kolejna korzyść z obecności państwa w BB, które dając akces BB do oddziałów poczty dba o interes banku, w tym głównie w zakresie pozyskiwania tanich depozytów ludności. BB zyskał w ten sposób nowych klientów, głównie z obszarów mniej zurbanizowanych. Równolegle „z okienkami” BB rozwija także działalność w internecie. BB miał pod koniec 2011 roku 12,5 miliona klientów internetowych, o 4 mln więcej niż w roku 2007.
Warto wreszcie wspomnieć o zagranicznej ekspansji Banco do Brasil. W 2011 r. bank zakupił Banco Patagonia w Argentynie, dzięki czemu poszerzył sieć w tym kraju o 160 oddziałów i zyskał do obsługi 350 dużych korporacji. W kwietniu 2011 r., BB – jako pierwszy bank brazylijski – przejął bank w USA, Eurobank na Florydzie. Aktualnie bank poszukuje możliwości wejścia operacyjnego do stanów New York, New Jersey, Massachusetts w USA. Ekspansja ta odpowiada strategii właściciela banku, czyli brazylijskiego rządu, który zdecydował, że w ślad za rozwojem eksportu Brazylii powinna postępować obecność zagraniczna największego banku Brazylii. Oprócz USA, BB ma w swojej strategii rozwoju również przyszłą obecność operacyjną w Azji.
Banco do Brasil ma wszelkie dane ku temu aby stać się w niedalekiej przyszłości globalnym bankiem. Tak jak dla Chin ramieniem finansowym za granicą jest Bank of China, tak dla Brazylii jest Banco do Brasil.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
