Credit Agricole ogranicza ryzyka, bo ma rolnicze korzenie

Credit Agricole SA jest kolejnym dużym bankiem ze strefy euro, który doświadczył jak ryzykowne były inwestycje w Grecji i kredyty udzielane tamtejszym instytucjom. Bank poniósł z tego powodu stratę w ubiegłym roku i w pierwszym kwartale 2012 r. Credit Agricole SA ogranicza już jednak ryzyko prowadzonych tam operacji. Bankiem rządzą rolnicy, a oni nie lubią za bardzo ryzykować.
Credit Agricole ogranicza ryzyka, bo ma rolnicze korzenie

CC BY-NC-SA bara-koukoug

Credit Agricole SA zakończył 2011 r. stratą 1,2 mld euro, którą spowodowały głównie rezerwy, jakie musiał utworzyć bank w związku z umorzeniem wartości portfela obligacji greckich. Również w pierwszym kwartale 2012 r. bank zanotował znaczną utratę dochodu netto Credit Agricole. Tym razem jest to konsekwencja bieżącej straty finansowej banku greckiego Emporiki, który jest bankiem zależnym Credit Agricole. Wygląda jednak na to, że te kolejne straty nie są jednak w stanie zachwiać dobrym standingiem, konserwatywnie zarządzanego francuskiego banku.

Credit Agricole powstał w 1894 roku. Powołał go roku rząd Trzeciej Republiki Francuskiej dla pozyskania elektoratu francuskich farmerów. Ustawa z tego roku sankcjonowała powstanie zrzeszenia banków lokalnych (Credit Agricole), których członkami założycielami i właścicielami byli przedstawiciele związków rolniczych. Pierwsze lokalne banki, prywatne spółdzielnie (kasy) rolnicze, dały początek przyszłej warstwowej strukturze korporacyjnej Credit Agricole.

Z uwagi na tradycyjne, zachowawcze podejście rolników do zaciągania zobowiązań finansowych – pożyczek, kredytów – udziałowcami lokalnych banków spółdzielczych zostawały elity lokalne, właściciele ziemscy, nauczyciele, inżynierowie rolnictwa.

Struktura Credit Agricole Group

Drogą ewolucji, powiększania struktury ilościowej i zmian jakościowych, Credit Agricole tworzy grupę, która składa się obecnie z 2531 lokalnych banków zrzeszonych w 39 regionalnych bankach. Lokalne banki mają większościowy udział w kapitale, środkach własnych  banków regionalnych Credit Agricole Group. Banki regionalne z kolei posiadają większościowy udział w Credit Agricole SA, banku centralnym Grupy Credit Agricole.

Struktura akcjonariatu Credit Agricole SA na dzień 31 grudnia 2011 r. wyglądała tak:

  • SAS Rue La Boetie, bank holding korporacji Credit Agricole, założony w 2001 roku jako spółka zależna Credit Agricole du Languedoc – 56,25 proc. własności ,
  • inwestorzy instytucjonalni – 27,89 proc. kapitału akcyjnego,
  • akcje w wolnym obrocie giełdowym, inwestorzy indywidualni, w tym akcje pracowników – łącznie 15,58 proc. kapitału,
  • 0,28% – akcje skarbowe.

Credit Agricole SA (w skrócie CASA) ma 25 proc. udziału własności, w kapitale  każdego z 38 regionalnych banków. W Banku Regionalnym Korsyki (39-ty bank regionalny z grupy Credit Agricole), CASA posiada 100 proc. udziałów.

Udziały własnościowe CASA w regionalnych bankach są w formie certyfikatów własnych spółdzielni zrzeszonych w regionalnych bankach grupy Credit Agricole lub certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez regionalne banki grupy.

Rolą banku centralnego grupy jest monitoring i koordynacja działań banków lokalnych, ponosi on też odpowiedzialność za marketing produktów i usług banków grupy. CASA, jako bank centralny grupy – zapewnia płynność i wypłacalność bankom z grupy. Jest też podmiotem odpowiedzialnym za wszystkie podmioty grupy Credit Agricole – wobec nadzoru bankowego.

Działalność banku centralnego grupy skupia się na trzech podstawowych obszarach bankowości:

  • bankowość detaliczna realizowana poprzez banki regionalne Credit Agricole  i  banki zależne we Włoszech, Grecji, Polsce,
  • specjalistyczne  usługi finansowe: zarządzanie aktywami, ubezpieczenia, private banking, leasing i faktoring,
  • bankowość korporacyjna i inwestycyjna.

Wartość rynkowa CASA, banku centralnego grupy to 7,4 mld euro (notowania z 23 maja br.). CASA ma ratingi dla długoterminowych zobowiązań: A – nadany przez agencję S&P oraz Aa3 (z możliwością obniżki) nadany przez agencję Moody’s. Ta druga agencja siłę finansowa banku (BFSR) oceniła na poziom C, sygnalizując możliwość obniżki ratingu.

Opr. DG

Opr. DG

Ponad 80 proc. rolników we Francji korzysta z usług banków grupy Credit Agricole.

Udział grupy w rynku finansowym tej dziedziny gospodarki  jest dominujący, gdyż sięga aż 78,5 proc. Oprócz sektora rolnictwa, Credit Agricole jest również liderem w obsłudze małych przedsiębiorstw we Francji. Ponad 26 proc. kredytów dla małych francuskich przedsiębiorstw pochodziło w 2011 roku z Credit Agricole.

Credit Agricole udziela kredytów bankom i klientom przede wszystkim w samej Francji (na koniec 2011 r. ekspozycja wynosiła 208 mld euro) oraz w innych krajach Unii Europejskiej (161 mld euro).

Parametry efektywności Credit Agricole

Strata w 2011 roku powstała w banku Credit Agricole SA w wyniku umorzenia wartości portfela obligacji greckich. Ponad 1,1 mld euro stanowiły odpisy na ryzyko greckie.

Bankowość detaliczna międzynarodowa przyniosła również stratę i to aż 2,6 mld euro za 2011. Nie dotyczy to rynku Polski, gdzie Credit Agricole SA osiągnął w 2010 roku zysk netto 43 mln złotych, a w 2011 zysk netto wyniósł 106,7 mln złotych.

Struktura wyniku Credit Agricole

Jakość portfela kredytowego CASA mierzona wartością rezerw na przeterminowane kredyty była  w 2011 w pełni porównywalna do sytuacji z 2010 roku. Wolumen kredytów wzrósł o 4 proc. i o tyle samo wzrósł wskaźnik rezerw na złe kredyty.

Rolę banku centralnego CASA w stosunku do banków regionalnych najlepiej ilustruje relacja płynnościowa. Kredyty udzielone bankom do kredytów otrzymanych z banków to wskaźnik ponad 200 proc. Wartość kredytów udzielonych bankom (głównie bankom z grupy) w 2011 r. jest porównywalna z wartością kredytów udzielonych klientom.

O tym jak postrzegany jest Credit Agricole przez klientów przekonuje wielkość pozyskiwanych depozytów. Relacja kredytów do depozytów klientów to zaledwie 75 proc.  Przy porównywalnym tempie wzrostu portfela kredytów i depozytów dla klientów (około 4 proc. rocznie), tanie źródło depozytów pozwala na zwiększanie dochodu odsetkowego netto CASA.

Banki regionalne i lokalne mają największy udział w dochodzie netto Credit Agricole SA. Pion zarządzania aktywami wraz z ubezpieczeniami jest równie dochodowy jak bankowość detaliczna krajowa.

W finansowaniu banku ze źródeł rynku kapitałowego dominują instrumenty dłużne, obligacje własne z terminem wykupu od 1 do 5 lat. Wartość tych obligacji na koniec 2011 roku wynosiła 38,9 mld euro, co odpowiada ponad 26 proc. wartości ogółem portfela instrumentów dłużnych. Obligacje z terminem wykupu powyżej 5 lat miały wartość 25,8 mld euro.

Bank potrafi się dostosować do trudnego rynku

Godnym podkreślenia jest konserwatywny model prowadzenia działalności przez Credit Agricole Group, tj. w ścisłym powiązaniu możliwości kapitałowych, funduszy własnych grupy do skali prowadzonych operacji. Przeprowadzone jesienią 2011 r. przez Europejski nadzór Bankowy (EBA) badania adekwatności kapitałowej, zwane popularnie stress-testami, potwierdziły że grupa Credit Agricole posiada odpowiednią wielkość funduszy własnych w relacji do zaktualizowanej  ryzykiem wartości sumy bilansowej. Pozostałym największym bankom Francji – BNP, BPCP, Societte Generale – brakuje do osiągnięcia wymaganej adekwatności kapitałowej łącznie ponad 7 mld euro.

Pomimo posiadania wymaganej adekwatności kapitałowej, Credit Agricole realizuje program dostosowawczy do aktualnych i przewidywanych trudnych warunków rynku finansowego. W programie dostosowawczym CASA brane są pod uwagę uwarunkowania, potrzeby płynnościowe, wypłacalności – bieżące i przyszłe – wszystkich podmiotów w Grupie Credit Agricole, tj. banku centralnego CASA wraz z bankami zależnymi, banków regionalnych oraz lokalnych.

Zasadniczą ideą tego programu jest ograniczenie kosztów finansowania, a tym samym poprawa płynności prowadzonej działalności i ograniczenie wartości ważonych ryzykiem aktywów. Plan dostosowawczy zakłada m.in., że w okresie od   połowy 2011 r. do końca 2012 r. nastąpi obniżka kosztu pozyskiwania środków na finansowanie działalności aż o 50 mld euro.

Plan ten polega przede wszystkim na wydłużaniu okresu zobowiązań , co prowadzi do obniżenia kosztu obsługi pasywów. Dotyczy to zarówno zobowiązań zaciąganych na rynku kapitałowym, jak i wprowadzenia nowego modelu wyceny kosztu depozytów od klienta indywidualnego i firm. Model ten, zachowuje te same warunki (koszty) płaconych odsetek, ale wprowadza nową, bardziej atrakcyjną strukturę produktów, która pozwala wydłużyć okres na jaki deponowane są środki w Credit Agricole.

Na koniec 2011 r. bank zrealizował już 66 proc. – licząc pod względem wartości – zaplanowanych zmian. Pod koniec marca br. plan ten został już w  właściwie w całości zrealizowany.

Wyniki pierwszego kwartału 2012 r. okazały się dla Credit Agricole znacznie gorsze  zmniejszeniu w porównaniu z pierwszym kwartałem 2011 r. Rok temu Credit Agricole zanotował na początku roku dochód netto w wysokości 1 mld euro. W pierwszym kwartale 2012 r. zmalał on do zaledwie 252 mln euro. Powodem tak znacznego spadku zysku netto Credit Agricole była strata 940 mln euro jaką poniósł w tym czasie grecki bank Emporika. Credit Agricole jest właścicielem tego banku od 2006 r.

Strata bolesna, ale Credit Agricole skutecznie minimalizuje dalsze ryzyko. Finansowanie działalności Emporiki środkami z Credit Agricole spadło z 11,4 mld euro jeszcze rok temu, do 5,2 mld euro w kwietniu br. Ekspozycja kapitałowa i kredytowa Credit Agricole na rynek grecki nie jest w stanie zachwiać standingiem finansowym banku.

Pomimo straty na obligacjach greckich, która spowodowała ujemny wynik banku w 2011 roku, Credit Agricole zabezpieczył wymaganą adekwatność kapitałową i zdyscyplinował politykę finansowania swojej działalności oraz zarządzania aktywami.

Jeżeli Credit Agricole znajdzie właściwą proporcję struktury operacji detalicznych międzynarodowych do krajowych ma szansę na wzrost. Solidna baza klientów z obszaru tradycyjnie mocnego rolnictwa francuskiego to na pewno atut Credit Agricole.

Zbigniew Zarazik

CC BY-NC-SA bara-koukoug
Opr. DG
Podstawowe dane Casa
Parametry efektywności Credit Agricole
Parametry efektywności Credit Agricole
Struktura wyniku Credit Agricole
Struktura wyniku Credit Agricole

Otwarta licencja


Tagi