Nowe regulacje, w tym wprowadzenie podatku bankowego, a także utrzymujący się na historycznych minimach poziom stóp procentowych spowodowały, że rentowność kapitału własnego banków spadła w Polsce z 10 proc. w 2014 roku do 6,6 proc. w 2015 roku. W 2017 roku będzie to 3-4 proc. W Europie Środkowej rentowność wyniosła 6,7 proc. w stosunku do 4,5 proc. w 2014 roku i w 2018 roku ma osiągnąć wartość 7,8 proc. Zdaniem naszych ekspertów, którzy przygotowali raport „CE Banking Outlook. Winning in the Digital Arms Race”, szczególnie trudny dla banków w Polsce będzie rok 2017. Utrzymanie poziomu rentowności możliwe będzie dzięki zintensyfikowaniu procesu cyfryzacji, w którym Polska jest liderem w regionie.
– Dzięki wyższej marży odsetkowej zyskowność banków w Europie Środkowej jest lepsza niż w strefie euro. W ubiegłym roku wyniosła ona 6,7 proc., podczas gdy w krajach strefy euro było to 4,8 proc. W bankach środkowoeuropejskich przychód odsetkowy ma wyższy udział w przychodach, sięgający 69 proc., podczas gdy w strefie euro jest to 57 proc. – tłumaczy Grzegorz Cimochowski z Deloitte.
Deloitte poddał analizie osiem najważniejszych rynków bankowych w Europie Środkowej: w Polsce, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, w Słowenii, Rumunii, Bułgarii oraz Chorwacji. Pod uwagę brano ogólną sytuację gospodarczą na danym rynku, jak i kondycję poszczególnych graczy.
Na skutek wprowadzenia podatku bankowego, możliwych kosztów zwrotu spreadów walutowych oraz braku przychodów z transakcji z VISA, największa różnica pomiędzy Polską, a resztą regionu będzie widoczna w 2017 roku. W 2018 roku rentowność polskiego sektora bankowego wzrośnie według przewidywań ekspertów Deloitte do 8 proc. i w kolejnych latach osiągnie stabilny poziom. Należy zaznaczyć, że w Europie Środkowej zyskowność nadal nie osiągnęła wartości sprzed kryzysu 2008 – 2009 r. i jej poziom różni się istotnie w zależności od wielkości banku.
Jakość aktywów bankowych poprawia się w całym regionie. Wskaźniki NPL (kredyty przeterminowane) spadają niemal we wszystkich krajach Europy Środkowej. W Polsce wskaźnik ten spada od trzech lat i w 2015 roku wyniósł 7,6 proc. Należy spodziewać się, że trend ten będzie kontynuowany. Koszty ryzyka w regionie spadły z 1,7 proc. (portfela kredytowego brutto) w 2012 roku do 1,2 proc. w 2015 roku i oczekuje się, że w 2018 ich poziom obniży się do 0,9 proc. Można również oczekiwać dalszego wzrostu wartości kredytów.
– Po tym, jak tempo wzrostu zwiększyło się z 2,3 proc. w 2014 roku do 3,4 proc. w 2015 roku, prognozowany wzrost w 2018 roku ma osiągnąć aż 5 proc. Najszybszego wzrostu oczekuje się na słabszych rynkach, czyli w Słowenii, Chorwacji, Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech, natomiast liderzy rynkowi, czyli Polska i Słowacja, odnotują umiarkowany wzrost. W Polsce w 2016 roku ma to być 4-5 proc. ze względu na odroczone inwestycje w przedsiębiorstwach i zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów dla klientów indywidualnych – wyjaśnia Grzegorz Cimochowski.
Poprawa jakości aktywów i zyskowności przyspieszy proces konsolidacji na rynkach Europy Południowej (w Rumunii, na Węgrzech i w Słowenii). Jak dotąd w tym roku największą transakcją M&A w środkowoeuropejskim sektorze bankowym był zakup 66 proc. udziałów w banku BPH przez Alior Bank. Zauważalne jest również to, że coraz częściej wśród kupujących pojawiają inwestorzy spoza branży bankowej.
Banki w regionie nadal redukują liczbę oddziałów i zatrudnienie. W Polsce w 2013 roku na 10 tys. mieszkańców przypadały 4 placówki bankowe, dwa lata później było to 3,8. Zatrudnienie w bankach w tym czasie spadło o 5,4 proc., a w całym regionie o 3,4 proc. Można oczekiwać, że ten trend będzie w najbliższych latach kontynuowany, bo jest efektem cyfryzacji.
Aż 95 proc. banków w regionie jest na etapie wdrażania modelu biznesowego opartego o strategię cyfrową. Potwierdzają to deklaracje w odniesieniu do poziomu inwestycji. Aż 58 proc. podmiotów deklaruje, że są one na poziomie powyżej 10 mln euro.
W celu zbadania cyfrowego zaawansowania, konsultanci Deloitte otworzyli konta w 76 bankach mających siedzibę w Europie Środkowej (w tym 15 z Polski) i przetestowali ponad 350 funkcjonalności bankowości internetowej i mobilnej. Pod względem dojrzałości cyfrowej i związanej z tym oferty dla klientów, bezkonkurencyjny okazał się słowacki Tatra Banka. Na drugim miejscu znalazł się polski ING, a na trzecim mBank. W pierwszej piątce uplasował się jeszcze jeden bank z Polski – Millennium.
(źródło: materiały pras. Deloitte)
>>więcej o badaniu: www.deloitte.com/cebankingoutlook
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
