Janet Yellen i Mario Draghi (Fot. PAP)
Wystąpienie Janet Yellen było jednym z najbardziej wyczekiwanych podczas tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, ponieważ obserwatorzy oczekiwali, że odniesie się ona do perspektyw polityki pieniężnej w Stanach Zjednoczonych. Głównym tematem wystąpienia prezes Rezerwy Federalnej była stabilność finansowa, którą uznała za kluczową kwestię z punktu widzenia tematu konferencji, tj. Fostering a Dynamic Global Economy (Wspieranie dynamicznej gospodarki globalnej). Szefowa amerykańskiego banku centralnego przedstawiła szereg argumentów za utrzymaniem dotychczasowych regulacji sektora finansowego w USA wprowadzonych po ostatnim kryzysie finansowym, takich jak np. ustawa Dodda-Franka. Jej wystąpienie zbiega się bowiem w czasie z trwającą dyskusją na temat deregulacji amerykańskiego sektora finansowego.
Janet Yellen wskazała, że istnieje przestrzeń do ewentualnego dostosowania przepisów, ale nie ma podstaw do zmian kierunkowych w tym zakresie, ponieważ dzięki pokryzysowym regulacjom system finansowy stał się bardziej odporny na różnego rodzaju ryzyka i zmniejszona została skala problemu banków zbyt dużych, by upaść (too big to fail). Ponadto dotychczasowe ramy regulacyjne nie spowodowały ograniczenia podaży kredytu ani nie wpłynęły negatywnie na płynność rynkową.
Stanowisko Janet Yellen dotyczące stabilności finansowej jako czynnika mającego decydujące znaczenie dla globalnego wzrostu jest spójne ze stanowiskiem jednego z poprzednich prezesów Rezerwy Federalnej – Alana Greenspana – w odniesieniu do podwójnego mandatu amerykańskiego banku centralnego. Twierdził on, że utrzymując stabilność cen, Fed wspiera maksymalne zatrudnienie, ponieważ konieczność obniżania (zbyt wysokiego) poziomu inflacji kosztowałaby znacznie więcej miejsc pracy niż utrzymanie jej stabilnego poziomu. Można przypuszczać (ponieważ nie znalazło się to wprost w wypowiedzi Janet Yellen), że szefowa Fed uznaje, że znacznie więcej miejsc pracy może zostać utraconych na skutek materializacji ryzyka w systemie finansowym niż ze względu na jego regulację.
Prezes Europejskiego Banku Centralnego Mario Draghi opowiedział się z kolei za otwartością handlową i współpracą wielostronną jako czynnikami kluczowymi dla przyszłego wzrostu gospodarczego. Wskazał, że w obecnych uwarunkowaniach gospodarczych i demograficznych wzrost produkcji potencjalnej w krajach OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) zależy od wzrostu produktywności. Czynnikiem wspierającym produktywność jest otwartość handlowa, inwestycyjna i przepływów finansowych, co przyczynia się do wzrostu gospodarczego.
Problemem z otwartością rynkową polega jednak na tym, że sprzyja tworzeniu podziału na „zwycięzców” i „przegranych”, a ci drudzy mają tendencję do agitowania za protekcjonizmem gospodarczym. Jak twierdzi Mario Draghi, istnieje przekonanie, że skutki uboczne otwartości handlowej przeważają nad jej korzyściami, a obawy dotyczące uczciwości, bezpieczeństwa i równości wynikają częściowo z braku zaufania do regulacji i egzekwowania reguł handlowych przez inne państwa. W związku z tym – jak wskazuje Draghi – remedium na tę nieufność jest współpraca wielostronna.
Współpraca międzynarodowa w zakresie otwartości handlu jest z kolei zależna także od współpracy w dziedzinie regulacji. W zakresie kooperacji regulacyjnej i konwergencji przepisów Mario Draghi odwołał się do przykładu strefy euro. Wskazał też listę organizacji międzynarodowych, których działania są szczególnie ważne dla idei pogłębiania współpracy wielostronnej w zakresie handlu, regulacji i nadzoru – są to Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego (Basel Committee on Banking Supervision, BCBS), Rada ds. Stabilności Finansowej (Financial Stability Board, FSB), G20, Światowa Organizacja Handlu (World Trade Organization, WTO) oraz Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD).
>>Cały tekst wystąpienia prezes Fedu jest dostępny tutaj, a prezesa EBC – tutaj.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
