Ukraiński bank centralny liczy na nowy program pomocowy MFW

Narodowy Bank Ukrainy (NBU) uważa, że ukraiński rząd powinien dążyć do zabezpieczenia nowego pakietu pomocy finansowej w Międzynarodowym Funduszu Walutowym (MFW). Nowy program finansowania mógłby trwać do czterech lat, a jego wartość miałaby wynieść do 10 mld dolarów.
Ukraiński bank centralny liczy na nowy program pomocowy MFW

Wiceprezes NBU Dmytro Sologub (Narodowy Bank Ukrainy, CC BY-NC-ND 2.0)

W wywiadzie udzielonym „Obserwatorowi Finansowemu” wiceprezes NBU Dmytro Sologub powiedział, że „nowy program pomocowy jest dla Ukrainy niezbędny”. Jego zdaniem, nowe porozumienie powinno prowadzić do stworzenia Programu Rozszerzonego Finansowania (Extended Fund Facility – EFF), który jest instrumentem „bardziej ustrukturyzowanym” od obowiązującej od 14 miesięcy promesy kredytowej (tzw. Stand-By Arrangement – SBA) na kwotę 3,9 mld dolarów, którą MFW uzgodnił z Kijowem pod koniec 2018 roku.

Obecnie obowiązująca promesa kredytowa zastąpiła warty 17 mld dolarów program rozszerzonego finansowania uzgodniony między Ukrainą a MFW w 2015 roku. Ten program miał zapewnić Ukrainie wsparcie podczas poważnego kryzysu finansowego i gospodarczego, wywołanego aneksją Krymu przez Rosję i konfliktem zbrojnym w Donbasie. Jednak Kijów otrzymał tylko 8,4 mld dol., po czym program został zawieszony. Finansowanie zostało wstrzymane, ponieważ Ukraina zbyt wolno realizowała ważne reformy, zwłaszcza w zakresie zwalczania korupcji.

Kwota finansowania może ona wynieść od 5 do 10 mld dolarów.

„Realizacja programu EFF zazwyczaj trwa od dwóch i pół do czterech lat. Takie parametry wykorzystujemy w prognozach makroekonomicznych banku centralnego. Kwota finansowania zależy od czasu trwania programu pomocowego. Uważamy, że może ona wynieść od 5 do 10 mld dolarów” – powiedział Sologub.

Według podstawowej prognozy NBU Ukraina mogłaby do końca tego roku uzyskać pierwszą transzę finansowania z MFW w kwocie 2 mld dol. Podobne kwoty miałyby zostać wypłacone w 2020 i 2021 roku. Finansowanie stanowiłoby wsparcie dla krajowych rezerw walutowych. Na początku lipca, w okresie największego nasilenia spłat zadłużenia, wartość ukraińskich rezerw wyniosła prawie 21 mld dol.

Ważna jest nie tylko kwota pomocy

Obecny poziom międzynarodowych rezerw Ukrainy przewyższa wartość trzymiesięcznego importu, co oznacza, że jest powyżej progu bezpieczeństwa pozwalającego ochronić krajowe finanse przed możliwymi wstrząsami zewnętrznymi lub wewnętrznymi.

Rosja pozostaje głównym partnerem biznesowym Ukrainy

„Nowy program pomocowy MFW nie jest dla banku centralnego niezbędny z punktu widzenia tego, jak duże środki moglibyśmy uzyskać” – stwierdził Dmytro Sologub. „Dzisiejszy poziom rezerw jest wystarczający, aby złagodzić wahania wartości ukraińskiej hrywny w warunkach płynnego kursu walutowego.”

„Nowy program byłby jednak istotnym sygnałem dla innych darczyńców. Istnieje możliwość pozyskania nowego finansowania z Unii Europejskiej oraz Banku Światowego. Jeśli dojdzie do zatwierdzenia programu pomocy z MFW, zwiększy to prawdopodobieństwo, że pozyskamy finansowanie również z innych źródeł” – podkreślił wiceprezes banku centralnego. Sologub dodał, że według prognoz NBU Ukraina powinna w latach 2020–2021 otrzymać finansowanie w wysokości około 1 mld dol. rocznie od innych głównych darczyńców.

Zawarcie nowego porozumienia z MFW ułatwiłoby również Ukrainie dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych. „Rentowność ukraińskich papierów wartościowych znacznie spadła. Gospodarka naszego kraju jest obecnie w niezłym stanie i dlatego ten spadek nie był zaskoczeniem. Jednak rentowność mogłaby spaść jeszcze bardziej, jeśli zatwierdzony zostanie nowy program pomocy z MFW, a Ukraina przeprowadzi odpowiednie reformy strukturalne”.

Istotnie, po lipcowym, miażdżącym zwycięstwie partii prezydenta Wołodymyra Zełeńskiego w wyborach parlamentarnych rentowność obligacji skarbowych Ukrainy z terminem zapadalności w 2027 roku spadła do najniższego poziomu od czasu restrukturyzacji ukraińskiego zadłużenia w 2015 roku.

W ostatnich tygodniach rosły również ceny obligacji powiązanych z PKB, które gwarantują prywatnym wierzycielom dodatkowe zyski, jeżeli ukraiński PKB zanotuje w przyszłości silne odbicie.

Na początku lipca Zełeński zapewnił Davida Liptona, pierwszego zastępcę dyrektora zarządzającego MFW, że współpraca z tą instytucją pozostaje dla władz ukraińskich priorytetem. „Chcę podkreślić, że chcemy kontynuować nasze dobre stosunki z MFW” – powiedział Zełeński.

Ukraiński program reform

Zdaniem Dmytro Sologuba nowy program pomocowy MFW nie będzie wiązał się z jakimikolwiek „rewolucyjnymi” zobowiązaniami w zakresie reform. Jednym z oczywistych, pierwszych kroków byłoby zapewne przyjęcie zrównoważonego budżetu i rozpoczęcie działalności krajowego trybunału antykorupcyjnego, który formalnie został utworzony na początku tego roku.

Zapewniliśmy stabilizację makroekonomiczną Ukrainy i teraz musimy ją utrzymać.

„Nie spodziewam się w nowym programie MFW żadnych całkowicie nowych elementów. Większość tych pomysłów była już omawiana w ciągu ostatnich lat. Poczyniliśmy znaczące postępy we wdrażaniu wielu z nich” – twierdzi wiceprezes banku centralnego. „Zapewniliśmy stabilizację makroekonomiczną i teraz musimy ją utrzymać. Sytuacja w sektorze finansowym została poprawiona. Jednak wciąż pozostaje wiele do zrobienia – musimy zająć się reformą banków państwowych i problemem kredytów zagrożonych”.

W odniesieniu do reform antykorupcyjnych Dmytro Sologub stwierdził, że w ciągu ostatnich czterech lat Ukraina zbudowała architekturę systemu antykorupcyjnego i obecnie przyszedł czas na jego uruchomienie. Wiceprezes NBU dodał również, że „słabą stroną tej reformy jest system sądowniczy”.

Sologub uważa, że w programie może również znaleźć się reforma rynku gruntów rolnych. Wiceprezes banku centralnego nie spodziewa się jednak, aby MFW domagał się niezwłocznego przyjęcia tej reformy przez ukraińską Radę Najwyższą. Może to jednak okazać się warunkiem koniecznym w przypadku Banku Światowego.

„Ziemia jest aktywem. System bankowy jest gotowy do wykorzystania tej ziemi. Reforma dotycząca kupna i sprzedaży gruntów rolnych byłaby dobrym posunięciem dla systemu bankowego, ponieważ oznacza ona pojawienie się dodatkowego składnika aktywów, który mógłby być wykorzystywany jako zabezpieczenie pożyczek” – dodaje Dmytro Sologub.

Ukraina: czy zostanie zniesiony zakaz handlu ziemią?

Pod koniec 2018 roku ukraińska Rada Najwyższa przedłużyła moratorium na sprzedaż ziemi rolnej do stycznia 2020 roku. Stało się tak pomimo licznych wezwań MFW w sprawie utworzenia rynku gruntów rolnych w tym kraju. W raporcie opublikowanym w październiku 2016 roku MFW stwierdził, że chociaż Ukraina posiada ogromne obszary gruntów ornych, „krajowe ustawodawstwo ogranicza obecnie wykorzystanie tej ziemi, co utrudnia prywatnym właścicielom sprzedawanie swoich gruntów bardziej wydajnym użytkownikom oraz wykorzystanie gruntów jako zabezpieczenia dla pożyczek”. Fundusz zauważa, że „zmiana przepisów w celu odblokowania transakcji związanych z gruntami przyniosłaby znaczne korzyści ekonomiczne, w tym wyższe dochody oraz większe wpływy podatkowe”. Kilka dni temu Oleksiy Honcharuk, wiceszef kancelarii Prezydenta Ukrainy powiedział, że jego kraj planuje znieść memorandum pod koniec tego roku.

Solugub dodaje, że obecna sytuacja związana z reformą rynku ziemi rolnej wygląda jak „przykład z podręcznika do mikroekonomii”. „Ten rynek już istnieje. Jednak pozostaje on w szarej strefie. Dlatego ceny ziemi rolnej są zniekształcone. Reforma pozwoli na uporządkowanie rynku” – wskazuje wiceprezes NBU.

Prognoza referencyjnej stopy procentowej

W lipcu NBU zaczął publikować prognozę swojej referencyjnej stopy procentowej dla okresu do końca 2021 roku. Bank centralny stwierdził wówczas, że takie działanie oznacza „ewolucyjną poprawę” w zakresie przejrzystości polityki pieniężnej prowadzonej przez banki centralne stosujące strategię celu inflacyjnego.

„NBU stał się ósmym bankiem centralnym na świecie, który publikuje swoją prognozę referencyjnej stopy procentowej. Dlaczego to robimy? Chcemy bardziej szczegółowo i skutecznie informować rynek o naszej polityce” – powiedział Sologub. „Zarazem jest to wyłącznie nasza prognoza, a nie zobowiązanie”.

Inflacja na Ukrainie na koniec 2019 roku powinna spaść do poziomu 6,3 proc.

Bank centralny uważa, że jego podstawowa stopa procentowa do końca roku spadnie z obecnego poziomu 17 proc. do 15 proc., po czym osiągnie poziom około 9 proc. do końca 2020 roku i 8 proc. do końca 2021 roku. Tymczasem inflacja powinna na koniec 2019 roku spaść do poziomu 6,3 proc., a pod koniec 2020 roku osiągnąć średniookresowy cel wyznaczony na poziomie 5 proc.

Dmytro Sologub dodał, że dzięki temu posunięciu bank centralny będzie mógł „odpowiednio ustrukturyzować” poszczególne segmenty krajowego rynku finansowego. „Podmioty gospodarcze i inwestorzy powinni rozumieć naszą prognozę przy podejmowaniu decyzji dotyczących depozytów lub zakupu obligacji rządowych”.

Tymczasem w lipcowym komunikacie NBU stwierdził, że opóźnienia we wdrażaniu kluczowych reform lub wydarzenia, które osłabiają wcześniejsze osiągnięcia, w tym w szczególności orzeczenia sądowe lub decyzje legislacyjne, mogą zwiększyć podatność ukraińskiej gospodarki i stać się przeszkodą w dalszej współpracy z MFW.

Wiceprezes NBU Sologub podkreślił, że „może to wpłynąć na oczekiwania odnośnie kursu walutowego i oczekiwania inflacyjne, a także na dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych, jako że Ukraina będzie musiała w nadchodzących latach ponosić ciężar obsługi wysokiego zadłużenia”.

Według NBU inne „istotne” czynniki ryzyka obejmują zawieszenie rosyjskiego tranzytu gazu przez Ukrainę w 2020 roku, eskalację wojen handlowych i wzrost napięć geopolitycznych, oraz eskalację konfliktu zbrojnego w Donbasie wraz z wprowadzeniem przez Rosję nowych restrykcji handlowych.

>>>English version: Ukraine’s central bank eyes new IMF program of up to USD10bn

Wiceprezes NBU Dmytro Sologub (Narodowy Bank Ukrainy, CC BY-NC-ND 2.0)

Otwarta licencja


Tagi


Artykuły powiązane

Ukraiński system finansowy czasu wojny

Kategoria: Analizy
System finansowy Ukrainy dość dobrze daje sobie radę z wyzwaniami, jakie stawia przed nim rozpętana przez Rosję wojna.
Ukraiński system finansowy czasu wojny

Ukraina walczy o eksport zbóż

Kategoria: Trendy gospodarcze
Jeżeli kraj eksportował co roku 50 mln ton pszenicy i kukurydzy, czy 15 mln ton wyrobów stalowych, a nagle może wywozić ułamek tego wolumenu, to ma wielki problem gospodarczy. Przeżywa go Ukraina, walcząca z agresorem.
Ukraina walczy o eksport zbóż

Building Ukraine forward better, czyli jak skutecznie pomóc w odbudowie Ukrainy?

Kategoria: Trendy gospodarcze
Powojenna odbudowa Ukrainy będzie wymagać ogromnych nakładów finansowych. Społeczność międzynarodowa, w tym przede wszystkim Unia Europejska, musi się zmobilizować, aby wesprzeć Ukraińców w tym procesie, równocześnie przygotowując kraj do członkostwa w UE.
Building Ukraine forward better, czyli jak skutecznie pomóc w odbudowie Ukrainy?