Włoskie kredyty nieregularne mogą zaszkodzić unii bankowej
Planowana rekapitalizacja Banca Monte dei Paschi di Siena pokazuje, że problemy z kredytami nieregularnymi w jednym z krajów strefy euro wpływają na wiarygodność jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i a także całej unii bankowej – uważa Harald Benink, przewodniczący European Shadow Financial Regulatory Committee.
Banka Monte dei Paschi di Siena to najstarszy działający bank na świecie. Działa od 1472 roku. (CC By NC nico_67)
Bank Monte dei Paschi, najstarszego na świecie działający bank i trzeci co do wielkości bank we Włoszech, został zakwalifikowany do procesu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w ramach mechanizmu SRM pod koniec 2016 roku. Bank ten, aby przetrwać, wymaga dużego publicznego wsparcia finansowego, ponieważ około 45 proc. jego aktywów brutto stanowią kredyty nieregularne.
Rząd włoski popiera rekapitalizację z sektora publicznego, aby chronić niezabezpieczonych dłużników, którymi są głównie gospodarstwa domowe. Miałaby to być tzw. rekapitalizacja zapobiegawcza (precautionary recapitalization), czyli działanie mające na celu wsparcie finansowe wypłacalnego banku bez konieczności rozpoczynania procesu jego restrukturyzacji lub uporządkowanej likwidacji (resolution) – czyli de facto zastosowanie wyjątku od zasad mechanizmu SRM. Taki scenariusz byłby jednak niezgodny z przepisami unijnymi dotyczącymi pomocy publicznej oraz stałby w sprzeczności z celem samej unii bankowej, jakim jest przerwanie negatywnego sprzężenia zwrotnego między bankami a rządami.
W opinii Haralda Beninka, przewodniczącego European Shadow Financial Regulatory Committee, wykorzystanie „wyjątku ryzyka systemowego” (systemic risk exception) w procesie rekapitalizacji nie powinno stać się sposobem na ochronę interesów niektórych wierzycieli instytucji finansowych w tarapatach. Jest jednak szansa, że rekapitalizacje przy zastosowaniu łagodnych wersji bail-in staną się regułą, a nie wyjątkiem w przypadku banków stojących w obliczu problemów finansowych (należy pamiętać, że mechanizm bail-in ma chronić przed kosztami upadłości banków budżety państw, czyli podatników).
Jeśli tak się stanie, to będzie to oznaczało trudności z wyeliminowaniem domniemanego subsydiowania zadłużenia bankowego ze źródeł publicznych oraz wzmocnieniem dyscypliny rynkowej w zakresie podejmowania ryzyka, które są celami istnienia SRM.
Przypadek włoskiego sektora bankowego pokazuje, w jaki sposób problemy z kredytami zagrożonymi mogą negatywnie wpłynąć na wiarygodność SRM, a także całej unii bankowej i zharmonizowanych reguł nadzoru bankowego oraz resolution. Takie czynniki, jak duża liczba kredytów nieregularnych w systemie bankowym danego kraju strefy euro, nie były wystarczająco brane pod uwagę podczas tworzenia reguł i przepisów.
Benink przedstawia możliwości wprowadzenia dwóch zmian, które mogą sprawić, że „wyjątek ryzyka systemowego” nie będzie nadużywany i wykorzystywany w celach politycznych.
Po pierwsze, kryteria dotyczące ryzyka systemowego, jako ważnego uzasadnienia dla zastosowania wyjątku, powinny zostać lepiej zdefiniowane.
Po drugie, Europejski Mechanizm Stabilności (European Stability Mechanism, ESM) – a nie rządy poszczególnych państw – powinien odgrywać większą rolę w zakresie zabezpieczenia fiskalnego środków finansowych na rekapitalizację banków pod określonymi warunkami. W przypadku banku Monte dei Paschi to rząd włoski zapewnia wsparcie finansowe. Gdyby to był ESM, to warunki pomocy finansowej byłyby bardziej surowe, a sam ESM niezależny od wpływów politycznych. Ponadto pomoc opierałaby się tylko i wyłącznie na względach związanych z ryzykiem systemowym.
Problemy z kredytami zagrożonymi mogą być rezultatem głębszych słabości instytucjonalnych i strukturalnych – i dotyczy to nie tylko Włoch. Możliwe jest, że problem kredytów nieregularnych we włoskim sektorze bankowym pojawi się ponownie, jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie zmiany dotyczące kultury zarządzania i konkurencji. W takim wypadku rozwiązania krótkoterminowe nie byłyby właściwe, a uwaga powinna zostać skupiona na reformach instytucjonalnych i strukturalnych, które ułatwią wprowadzanie zharmonizowanych reguł restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.
Bieżący okres grzewczy przyniósł silny spadek zapasów gazu ziemnego w Europie, co przełożyło się na przejściowy wzrost cen błękitnego paliwa do najwyższego poziomu od lutego 2023 r. Niski poziom zapasów, który szacowany jest na koniec bieżącego okresu zimowego na blisko 30 proc., może utrudnić proces ich ponownego gromadzenia i przekładać się na powrót do wzrostów cen, szczególnie przed nowym okresem grzewczym 2025–2026. Sytuację rynkową mogą jednak łagodzić spekulacje, że Europa może powrócić do zakupów rosyjskiego gazu poprzez gazociąg Nord Stream 2.
Odkładanie gratyfikacji wymaga wysiłku i dyscypliny, ale gwarantuje stabilność finansową. Systematyczne oszczędzanie i unikanie złych długów odróżniają przyszłych milionerów od ludzi zmierzających ku bankructwu. W obliczu narastających problemów finansowych Polaków nauka odkładania przyjemności powinna się stać istotnym elementem edukacji finansowej.
Książka Michaela Pettisa i Matthew C. Kleina o długim tytule: „Wojny handlowe to wojny klasowe. Jak narastające nierówności zakłócają rozwój globalnej gospodarki i zagrażają pokojowi na świecie” Yale University Press, napisana przed wyborami w Stanach Zjednoczonych, daje spojrzenie na obecne działania nowej amerykańskiej administracji bez politycznej otoczki i z dystansem na jej bieżące decyzje.
Mijają dwa lata od bezprecedensowego wydarzenia, które wstrząsnęło światem finansów. Po 167 latach działalności z krajobrazu bankowego zniknął 19 marca 2023 r. Credit Suisse, który w pośpiesznie przygotowanej akcji ratunkowej został przejęty przez swojego rywala, UBS.
Chiny nie dążą do objęcia roli globalnego lidera klimatycznego poprzez podejmowanie zobowiązań, które mogłyby osłabić ich wzrost i rozwój gospodarczy. W zamian, kraj ten pozycjonuje się jako orędownik wspólnych wysiłków społeczności międzynarodowych w dążeniu do osiągnięcia globalnych celów klimatycznych przy znaczącym chińskim wkładzie i jednocześnie jako wiodący partner dla krajów globalnego Południa.
Wiceprezydentami Stanów Zjednoczonych najczęściej zostawały postacie dość bezbarwne. Stanowisko to ustanowiono na wypadek, gdyby nagle z jakichś przyczyn głowa państwa nie mogłaby pełnić swojej funkcji. Godność ta rzadko też wiązała się z większym zakresem rzeczywistej władzy. W przypadku J.D. Vance’a może być zasadniczo inaczej.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Jak obiecał, tak też czyni. Donald Trump, po powrocie na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych, rozpoczął realizację jednej z kluczowych obietnic wyborczych – zakończenia wojny między Ukrainą a Rosją. W połowie lutego 2025 r. ruszyły negocjacje między USA a Federacją Rosyjską, zaś Europa, nie chcąc zostać pominięta, rozpoczęła własne działania dyplomatyczne, by się włączyć w proces pokojowy. Wiele wskazuje na to, że jeszcze w 2025 r. dojdzie do jakiejś formy zawieszenia broni w Ukrainie. Jak te nowe uwarunkowania wpłyną na gospodarkę Rosji?
Jakie są zalety i wady energetyki jądrowej? Jak ocenić efektywność finansową inwestycji polegającej na budowie i eksploatacji elektrowni atomowej? Monografia „Elektrownie jądrowe w nowoczesnej gospodarce” odpowiada na te i wiele innych pytań.
W ciągu ostatnich lat systematycznie rośnie zagrożenie atakami cybernetycznymi w systemie finansowym. Banki centralne jako kluczowe ogniwo w infrastrukturze krytycznej systemu finansowego są szczególnie „łakomym kąskiem” dla hakerów. W jaki sposób hakerzy najczęściej atakują banki centralne i czy są one odporne na ataki?
Analizując innowacyjność europejskiej gospodarki, można zauważyć jej złożoność, wynikającą z różnorodności krajów członkowskich, ich sektorów gospodarczych oraz strategii. Unia Europejska nie stanowi jednolitej całości, lecz raczej dynamiczną mozaikę współpracujących podmiotów. To, co jednoczy tę różnorodność, to wspólny cel: budowanie innowacyjnej, zielonej i konkurencyjnej gospodarki.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Mija blisko trzydzieści lat od chwili, gdy Narodowy Bank Polski przeprowadził denominację złotego. Jej przygotowanie było złożonym procesem – należało bowiem wszystko zaplanować, zaprojektować nowe monety i banknoty, zlecić ich produkcję, przygotować całą logistykę, a na koniec przekazać je przy pomocy banków do portfeli wszystkich Polaków.
Odbudowa gospodarcza kraju i opanowanie chaosu walutowego należały do największych wyzwań, jakie stanęły przed władzami niepodległego państwa polskiego w 1918 r. Sanacja gospodarcza zależała zarówno od skutecznie przeprowadzonych reform finansów publicznych i skarbu państwa, jak również od szybkiego wprowadzenia do obiegu nowej, pełnowartościowej polskiej waluty. A to właśnie dobrze zorganizowany aparat skarbowy, sprawny obieg pieniądza i jego stabilna wartość stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i społecznego odrodzonej Polski.
W ciągu najbliższych 30 lat rynek pracy będzie podlegał rozmaitym trendom. Do najważniejszych należą rozwój sztucznej inteligencji, starzenie się społeczeństw i ekologiczna transformacja. Każdy z nich będzie się wiązał z nowymi zagrożeniami, ale też i zawodowymi szansami.
