envato@
Wzrost zainteresowania zielonymi aktywami jest widoczny na rynkach finansowych na całym świecie, co znajduje odzwierciedlenie w rosnącej liczbie funduszy inwestycyjnych ESG (Environmental, Social, and Governance), zielonych obligacji i indeksów giełdowych skupiających się na spółkach, działających w sektorze energii odnawialnej, efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Dodatkowo trend napędzany jest rosnącą świadomością ekologiczną społeczeństwa, coraz bardziej restrykcyjnymi regulacjami środowiskowymi, takimi jak Europejski Zielony Ład, a także perspektywą długoterminowych zysków finansowych związanych z transformacją energetyczną. Inwestorzy dostrzegają nie tylko potencjał do generowania wysokich stóp zwrotu, ale również możliwość wspierania rozwiązań przyjaznych dla środowiska i budowania bardziej zrównoważonej przyszłości.
Wzrost stóp zwrotu dla zielonych aktywów
Obserwując zmiany skumulowanych stóp zwrotu, amerykańskie indeksy giełdowe dla zielonych i konwencjonalnych akcji wykazują porównywalne tendencje. Indeksy europejskie odznaczają się nieco większą różnorodnością, co może wynikać z bardziej zróżnicowanej struktury rynku i różnorodnych podejść do zrównoważonego rozwoju. Z kolei indeksy chińskie wykazują najbardziej widoczną heterogeniczność, co może być przyczyną specyficznych warunków rynkowych oraz stopniem zaawansowania Państwa Środka w kierunku transformacji ekologicznej.
Zobacz również:
Fundusze inwestycyjne w zielonej transformacji
Inwestowanie w zielone aktywa nie jest jednak pozbawione ryzyka. Rynki finansowe są złożonymi systemami, podlegającymi wpływowi wielu czynników, takich jak zmiany w polityce gospodarczej poszczególnych krajów, wydarzenia geopolityczne, postęp technologiczny w dziedzinie energii odnawialnej i nastroje inwestorów, które mogą ulegać szybkim zmianom w reakcji na nowe informacje oraz wydarzenia. W szczególności, zielone akcje mogą być podatne na zmienność, wynikającą z czynników specyficznych dla sektora, takich jak zmiany w regulacjach środowiskowych, np. wprowadzenie nowych podatków od emisji dwutlenku węgla, wahania cen surowców energetycznych, takich jak krzem do produkcji paneli słonecznych lub konkurencja ze strony tradycyjnych źródeł energii, które mogą cieszyć się wsparciem rządowym lub korzystać z niskich cen ropy naftowej i gazu ziemnego.
Transmisja ryzyka pomiędzy indeksami zielonymi i tradycyjnymi
Badanie „Volatility transmission and hedging strategies across green and conventional stocks in global markets” przeprowadzone przez Renatę Karkowską i Szczepana Urjasza (Volatility transmission and hedging strategies across green and conventional stocks in global markets, Volume 96, Part B, 103727; 2024), opublikowane w czasopiśmie „International Review of Financial Analysis”, miało na celu analizę transmisji zmienności między zielonymi a konwencjonalnymi indeksami akcji w kontekście międzynarodowym: amerykańskim, europejskim oraz chińskim. Dodatkowo badacze ocenili efektywność strategii zabezpieczających z wykorzystaniem zielonych inwestycji. Autorzy skoncentrowali się na okresie od 1 czerwca 2016 r. do 31 grudnia 2023 r., aby uchwycić wpływ kluczowych wydarzeń na rynki globalne. W tym czasie można wyróżnić trzy główne zjawiska.
Po pierwsze, regulacje środowiskowe w ramach Porozumienia Paryskiego, które ustanowiło globalne ramy redukcji emisji gazów cieplarnianych i miało istotny wpływ na strategie inwestycyjne oraz politykę klimatyczną na całym świecie.
Po drugie, pandemia COVID-19, która zakłóciła łańcuchy dostaw i wpłynęła na globalny wzrost gospodarczy. Pandemia również przyczyniła się do wzrostu zainteresowania inwestycjami w zrównoważoną infrastrukturę, co stało się kluczowym aspektem odbudowy gospodarczej.
Po trzecie, wojna rosyjsko-ukraińska, która spowodowała wzrost cen energii, zwłaszcza gazu ziemnego, a także zwiększyła niepewność geopolityczną. Konflikt ten podkreślił znaczenie dywersyfikacji źródeł energii oraz przyspieszenia rozwoju odnawialnych źródeł energii.
Wybór tego okresu pozwolił na zbadanie reakcji rynków zielonych akcji na różnorodne szoki o charakterze globalnym.
Wyniki badania wskazują, że rynek amerykański jest głównym źródłem zmienności, podczas gdy chiński rynek zielonych akcji działa jako odbiorca netto. Oznacza to, że wahania na rynku amerykańskim – największym i najbardziej płynnym rynku kapitałowym na świecie, z dużą liczbą inwestorów instytucjonalnych i znaczącym wpływem na globalne trendy inwestycyjne – mają istotny wpływ na zmienność na innych rynkach. Z kolei chiński rynek, cechujący się mniejszą dojrzałością, większą ingerencją państwa w gospodarkę i ograniczonym dostępem dla zagranicznych inwestorów, jest bardziej wrażliwy na zewnętrzne szoki. Ta asymetria w transmisji zmienności może być wyjaśniona różnicami w strukturze gospodarek, stopniu rozwoju rynków finansowych, poziomie integracji z globalnym systemem finansowym oraz specyfice regulacji środowiskowych w poszczególnych regionach.
Zobacz również:
Zielone finansowanie wchodzi do głównego nurtu
W świetle zidentyfikowanych zależności i źródeł zmienności, autorzy badania podkreślają korzyści płynące z zastosowania strategii zabezpieczania ryzyka i dywersyfikacji portfela dla inwestorów zainteresowanych zielonymi aktywami. Dywersyfikacja, rozumiana jako strategiczne rozłożenie inwestycji w różne klasy aktywów, sektory gospodarki i regiony geograficzne, może pomóc w ograniczeniu ryzyka związanego z inwestycjami w zielone akcje, zwłaszcza w kontekście zmienności rynków globalnych i rosnącej niepewności geopolitycznej. Inwestorzy mogą rozważyć dywersyfikację swoich portfeli poprzez inwestowanie nie tylko w akcje spółek z sektora energii odnawialnej, ale także w obligacje zielone, które finansują projekty przyjazne dla środowiska, a także fundusze inwestycyjne ESG, które uwzględniają kryteria środowiskowe, społeczne i zarządcze w procesie inwestycyjnym. Dzięki temu mogą lepiej zarządzać ryzykiem, jednocześnie wspierając zrównoważony rozwój. Dywersyfikacja geograficzna jest równie ważna, ponieważ pozwala na rozłożenie zagrożenia na różne regiony świata, z których każdy może być narażony na inne rodzaje szoków — ekonomicznych, politycznych czy środowiskowych. Dzięki temu inwestorzy mogą lepiej zabezpieczyć swoje portfele przed lokalnymi kryzysami i zwiększyć stabilność swoich inwestycji.
Aby zbadać złożone zależności między zielonymi i konwencjonalnymi akcjami na rynkach globalnych, autorzy badania (2024) wykorzystali zaawansowane metody ekonometryczne i statystyczne. Zastosowano tu model TVP-VAR (Time-Varying Parameter Vector Autoregression) do sprawdzenia powiązań między rynkami. Model ten umożliwia dynamiczne uwzględnianie zmian w relacjach między zmiennymi, co ma kluczowe znaczenie przy analizie transmisji zmienności. Zależności między rynkami mogą bowiem ewoluować pod wpływem czynników makroekonomicznych, politycznych i regulacyjnych, a model pozwala na uchwycenie tych zmian w czasie, zapewniając bardziej precyzyjne oraz aktualne prognozy zachowań rynkowych. W przeciwieństwie do tradycyjnych modeli ekonometrycznych, które zakładają stałe relacje między zmiennymi, model TVP-VAR pozwala na uchwycenie dynamicznego charakteru rynków finansowych i zidentyfikowanie okresów, w których zależności między rynkami ulegały wzmocnieniu lub osłabieniu.
Efektywność zielonych strategii hedgingowych
Dodatkowo, autorzy zastosowali techniki portfelowe do oceny efektywności strategii zabezpieczających, takie jak: Minimum Variance Portfolio (MVP), Minimum Correlation Portfolio (MCP), Minimum Connectedness Portfolio (MCoP). Techniki te pozwalają na optymalizację składu portfela inwestycyjnego w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko przy danym poziomie oczekiwanego zwrotu. W kontekście zielonych inwestycji, techniki portfelowe mogą pomóc w zidentyfikowaniu optymalnej kombinacji zielonych i konwencjonalnych aktywów, która zapewni najlepszy stosunek ryzyka do stopy zwrotu.
Jednym z kluczowych ustaleń badania było to, że chiński rynek zielonych akcji jest bardziej wrażliwy na zmiany rynkowe niż rynki amerykański i europejski. Może to wynikać z faktu, że jest to stosunkowo młody rynek, charakteryzujący się większą interwencją państwa w gospodarkę. Sugeruje to, że inwestorzy powinni tam zachować szczególną ostrożność i rozważyć strategie zabezpieczające, aby ograniczyć ryzyko związane z inwestycją w zielone akcje.
Badanie pokazuje również, że zielone akcje mogą być wykorzystywane do strategii hedgingowych portfela. Autorzy odkryli, że portfele oparte na strategii MCP oraz MCoP mogą skutecznie zmniejszać ryzyko portfela. Oznacza to, że inwestorzy mogą zwiększyć efektywność swoich portfeli poprzez włączenie do nich zielonych akcji, które wykazują niską korelację z innymi klasami aktywów.
Zobacz również:
Zielona energia może rozwijać się bez subsydiów
Przeprowadzone badanie dostarczyło zatem cennych informacji na temat dynamiki rynków zielonych akcji oraz ich powiązań z rynkami konwencjonalnymi. Otrzymane wyniki świadczą o tym, że mają one praktyczne implikacje dla inwestorów i decydentów, pomagając im w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji w zakresie zielonych inwestycji. Dla inwestorów, badanie to podkreśla wagę dywersyfikacji portfela, strategii zabezpieczających oraz zrozumienia specyfiki funkcjonowania rynków zielonych akcji. Dla decydentów, wyniki tej analizy wskazują na potrzebę wspierania stabilnych i odpornych systemów finansowych, które sprzyjają zrównoważonym inwestycjom.
Rozwój zielonych inwestycji jest kluczowy dla przeciwdziałania zmianom klimatycznym i budowy zrównoważonej przyszłości. Badania, takie jak to, otwierają nowe perspektywy zrozumienia dynamiki rynku zielonych akcji, jednocześnie przyczyniając się do kształtowania bardziej zrównoważonego systemu finansowego. Dalsze analizy w tym zakresie są niezbędne, aby pogłębić naszą wiedzę na temat zielonych inwestycji i stworzyć solidne podstawy dla podejmowania efektywnych decyzji inwestycyjnych w kontekście wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi.
Oprócz aspektów finansowych, zielone inwestycje mają również ważny wymiar społeczny. Wspierając rozwój technologii odnawialnych i zrównoważonych rozwiązań, inwestorzy przyczyniają się do ochrony środowiska, tworzenia nowych miejsc pracy i poprawy jakości życia społeczeństwa. Zielone inwestycje mogą również przyczynić się do redukcji nierówności społecznych i promowania sprawiedliwego podziału korzyści z rozwoju gospodarczego. W tym kontekście, zielone inwestycje stanowią ważny element strategii zrównoważonego rozwoju, która łączy cele ekonomiczne, społeczne i środowiskowe.
W dążeniu do zrównoważonej przyszłości, ważne jest, aby wszyscy uczestnicy rynku finansowego – inwestorzy, decydenci, instytucje finansowe i społeczeństwo – współpracowali w celu promowania zielonych inwestycji. Edukacja finansowa, transparentność informacji i wspólne działania są kluczowe dla budowania bardziej zrównoważonego systemu finansowego, który będzie służył zarówno obecnym, jak i przyszłym pokoleniom.
dr hab. Renata Karkowska, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor Centrum Badań nad Rynkiem Finansowym. Ekspertka z bogatym doświadczeniem w dyscyplinie ekonomii i finansów, skupiająca się na mechanizmach funkcjonowania rynków finansowych oraz ich dynamice. W centrum jej zainteresowań pozostaje w szczególności identyfikacja i analiza transmisji ryzyka systemowego.
dr Szczepan Urjasz, adiunkt na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, specjalista od analizy ilościowej rynków finansowych i towarowych.
