Doradca polityczny Billa Clintona James Carville twierdzi, że gdyby reinkarnacja istniała, chciałby narodzić się powtórnie jako rynek obligacji. Carville w zgrabny i inteligentny sposób ujął prawdę, która jest dziś bardziej aktualna niż kiedykolwiek wcześniej – rynki finansowe mogą przestraszyć każdego. To zdanie było klamrą otwierającą i zamykającą prezentację Luki Barbone, dyrektora do spraw redukcji ubóstwa w Banku Światowym, przedstawioną na forum Fundacji CASE. Barbone pokazał główne uwarunkowania polityki fiskalnej w czasie poprzedzającym kryzys i po jego wybuchu w rozwijających się krajach Europy i Azji Centralnej.
– Pomiędzy 2000 a 2007 rokiem w całym regionie panowały dobre czasy – powiedział przedstawiciel Banku Światowego. – Łatwo jest prowadzić politykę budżetową, gdy wpływy podatkowe napływają szerokim strumieniem. Politycznie jednak bardzo trudno oprzeć się pokusie podnoszenia wydatków. To właśnie stało się w wielu krajach regionu. Wzrost wydatków przyczynił się do zaostrzenia kryzysu fiskalnego po 2008 roku. Dziś bardzo trudno sprowadzić deficyty budżetowe do właściwej trajektorii, po pierwsze ze względu na opór społeczny przed koniecznymi zmianami, takimi jak reformy emerytalne, i po drugie – ze względu na duży popyt na dobra publiczne konieczne do ożywienia wzrostu.
Luca Barbone uważa, że nie ma szans na powrót do szybkiego wzrostu. Boom pierwszej połowy lat 2000 był napędzany masowym napływem inwestycji zagranicznych do krajów regionu i ekspansją kredytową. Ta sytuacja się nie powtórzy.
– To jest bardzo pesymistyczne lub może raczej trzeźwe spojrzenie na to co nas czeka w przyszłości. Dzisiaj nie istnieje żadne łatwe rozwiązanie. Pewne nadzieje można jednak wiązać właśnie z naciskiem rynków kapitałowych, które mają szansę zmusić polityków do decyzji, od których woleliby się znowu uchylić.
W ostatnich miesiącach ceny ropy naftowej utrzymywały się w relatywnie wąskim przedziale wahań. Główne czynniki wpływające na rynek tego strategicznego surowca to eskalacja działań wojennych w kilku regionach świata oraz polityka krajów OPEC.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
