W komentarzu do poprzedniego posta Tomasz podał dane z opracowania amerykańskiego National Center for Policy Analysis, które szacuje przyszłe zobowiązania sektora publicznego (do nieskończoności, dyskontowane odpowiednią stopą procentową). W tym rankingu Polska jest na najgorszej pozycji, z wynikiem 1550 proc. PKB (!). Grecja ma dwa razy niższy dług, w wysokości 900 proc. PKB.
Oczywiście są to znacznie niższe kwoty niż obecny poziom długu (50 proc. dla Polski i 120 proc. dla Grecji), bo szacunki NCPA wykazują również dług ukryty, wynikający z zobowiązań wobec przyszłych emerytów.
Z kolei opracowanie Komitetu Polityki Gospodarczej Unii Europejskiej podaje szacunki do 2060 roku, według których dług Grecji wynosi 884 proc. PKB, a Polski tylko 318 proc., i jest poniżej średniej dla UE czyli 477 proc.
Skąd te różnice. Z różnic w przyjętej metodologii. Opracowanie NCPA bierze pod uwagę, że Polska będzie najszybciej starzejącym się krajem w Europie (najmniej urodzin, 1,3 dziecka na rodzinę), więc jeżeli utrzymalibyśmy obecną politykę fiskalną (w tym wysoką stopę zastąpienia, czyli relację przeciętnych emerytur do przeciętnych płac w wysokości 56 proc.) to z powodu starzenia się społeczeństwa obecna zdyskontowana wartość przyszłego polskiego długu publicznego wynosi 1550 proc. PKB (oczywiście zawsze można podważyć założenia). Ale NCPA nie uwzględniło, że w Polsce przeprowadziliśmy reformy, w wyniku których stopa zastąpienia ze środków publicznych spada do 20 proc., więc dług przyrasta znacznie wolniej. Oczywiście może to doprowadzić do wojny pokoleń, zainteresowanym polecam mój najnowszy tekst.
Ale opracowanie NCPA powinno być dla nas ostrzeżeniem. Jeżeli będziemy psuli reformę emerytalną (co próbują zrobić ministrowie Rostowski i Fedak), to wówczas może się okazać, że dzisiaj błędne prognozy NCPA będą bliższe prawdy.
A poza tym trzeba mieć więcej dzieci. Panowie w wieku 20-40 co jest z Wami nie tak , przecież Polki są najładniejsze.
W ostatnich miesiącach ceny ropy naftowej utrzymywały się w relatywnie wąskim przedziale wahań. Główne czynniki wpływające na rynek tego strategicznego surowca to eskalacja działań wojennych w kilku regionach świata oraz polityka krajów OPEC.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
