Autor: Aleksander Piński

Dziennikarz ekonomiczny, autor recenzji książek i przeglądów najnowszych badań ekonomicznych

Seniorzy wymuszą cięcia publicznych wydatków na edukację

Starsi obywatele rzadziej popierają wydatki państwa na edukację; urodzenie dziecka sprawia, że kobiety częściej wybierają pracę w sektorze publicznym; widoczne tatuaże nie obniżają zarobków – to niektóre z wniosków z najnowszych ekonomicznych prac naukowych.
Seniorzy wymuszą cięcia publicznych wydatków na edukację

obserwator-25x

Luiz de Mello, Simone Schotte, Erwin R. TiongsonHernan Winkler w pracy „Greying the Budget: Ageing and Preferences over Public Policies”(Siwiejący budżet: Starzenie się społeczeństwa i polityka budżetowa państwa) analizują, jak zmieniają się wydatki budżetowe państw w zależności od wieku obywateli. Po uwagę wzięto dane z 34 krajów Europy i centralnej Azji, których obywatele (39 tys. gospodarstw domowych) wzięli udział w wykonanej na zlecenie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju pod koniec 2010 r. ankiecie „Life in Transition Survey II”.

Okazuje się, że jest silna korelacja między wiekiem ankietowanego a uznawanymi przez niego priorytetami wydatkowymi państwa. Starsze osoby mniej chętnie popierają wydatki na edukację, są za to bardziej zadowolone z większych wydatków na emerytury i ochronę zdrowia. Z analizy wynika, że wraz ze starzeniem się społeczeństwa konflikt między różnymi interesami pokoleń będzie coraz bardziej widoczny. To o tyle istotne, że ludzie mający 65 i więcej lat to 12 proc. społeczeństw badanych państw, choć jeszcze w 1950 r. stanowili tylko 6 proc. W 2050 r. ma ich być 21 proc.

To pierwsza praca naukowa, w której udowodniono to, co wcześniej podejrzewano: że starzenie się społeczeństw może istotnie zmienić strukturę wydatków państw.

obserwator-25xBarbara Pertold-Gebicka, Filip PertoldNabanita Datta Guptaw w analizie „Employment Adjustments around Childbirth” (Zatrudnienie a urodziny dziecka) postanowili sprawdzić, jak zmienia się sytuacja zawodowa kobiet w związku z urodzeniem dziecka. Podstawą analizy były dane z duńskiego rynku pracy.

Okazuje się, że przyjściu na świat pierwszego potomka matki częściej przenoszą się z sektora prywatnego do publicznego. Zmniejsza się także prawdopodobieństwo, że odejdą z pracy „na państwowym”. Z danych wynika także, że przejście z pracy w sektorze prywatnym do sektora państwowego łączy się ze spadkiem zarobków, a zatem urodzenie dziecka zwiększa wagę bezpieczeństwa socjalnego i stabilności pracy dla matek (praca w sektorze publicznym jest postrzegana jako bardziej przyjazna dla osób posiadających rodzinę).

obserwator-25xAlex Cousley, Peter SiminskiSimon Ville w pracy „The Causal Effects of World War II Military Service” (Skutki służby wojskowej w czasie II wojny światowej) postanowili ustalić, jaki wpływ na późniejsze życie żołnierzy miał ich udział w działaniach wojennych. Analizy dokonano na danych z Australii, wykorzystując fakt, że 90 proc. Australijczyków urodzonych na początku lat 20. XX w. zostało powołanych do wojska, a spośród tych, którzy przyszli na świat pod koniec tej samej dekady – prawie nikt.

Naukowcy porównywali te dwie grupy mężczyzn w 1966 r., gdy bezrobocie było niskie, a gospodarka szybko się rozwijała. Okazało się, że udział w działaniach wojennych znacząco podnosił prawdopodobieństwo bezrobocia.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że różnica nie jest duża – mniej niż 1 pkt proc., ale naukowcy uważają, iż jest ona spora ze względu na to, że tylko jeden na sześciu poborowych faktycznie brał udział w walce. Co więcej, w 1966 r. zatrudnienie w tej grupie wiekowej wynosiło 95 proc., a negatywny efekt wystąpił pomimo polityki rządu, która dawała weteranom pierwszeństwo w ubieganiu się o pracę w sektorze publicznym.

Nie wykazano, by służba wojskowa wpływała na prawdopodobieństwa bycia w związku małżeńskim. Zwiększała jednak szanse na rozwód albo separację. Co prawda wzrost jest niewielki (0,3 proc.), ale odsetek badanych mężczyzn, którzy byli po separacji albo rozwodzie, także był niewielki – 3,9 proc.

Prawdopodobieństwo posiadania domu było w przypadku weteranów większe o 1,4–2 proc. Okazuje się więc, że silne wsparcie przez armię nabywania nieruchomości przez weteranów nie przyniosło dużych efektów.

obserwator-25xRik Dillingh, Peter KooremanJan Potters w pracy „Tattoos, Life Style and the Labor Market” (Tatuaże, życie, styl i rynek pracy) analizowali wpływ widocznych tatuaży na sukces zawodowy. Taki rysunek na ciele ma 10–20 proc. Amerykanów, a wśród osób trzydziestokilkuletnich prawie 40 proc. Analizy dokonano jednak na podstawie danych z Holandii.

W 2013 r. prawie co 10. Holender miał rysunek na ciele. Różnice między osobami wytatuowanymi a tymi bez tatuaży okazały się istotne. Ci z rysunkami na ciele cechują się słabszym zdrowiem zarówno psychicznym, jak i fizycznym, a także krócej się kształcili. Naukowcy nie znaleźli jednak dowodu na to, że widoczne tatuaże wpływają na niższe zarobki, choć osoby wytatuowane łatwiej tracą pracę.

obserwator-25xNicola Fuchs–SchündelnPaolo Masella w analizie „Long-Lasting Effects of Socialist Education” (Długotrwałe skutki socjalistycznej edukacji) próbowali wyodrębnić wpływ edukacji w czasach NRD na życie byłych obywateli tego kraju po zjednoczeniu Niemiec. Wzięto pod uwagę osoby urodzone w latach 1971–1977, a więc takie, które w momencie zjednoczenia ciągle się uczyły.

W NRD osoby urodzone do 31 maja danego roku rozpoczynały naukę w pierwszej klasie 1 września. Tak więc roczniki były dzielone na dwie grupy, z których jedna w momencie upadku socjalizmu miała za sobą o rok więcej socjalistycznej edukacji. Okazało się, że ten dodatkowy rok zmniejsza prawdopodobieństwo uzyskania przez ludzi z tej grupy wyższego wykształcenia.

obserwator-25xShamena Anwar, Patrick BayerRandi Hjalmarsson w pracy „A Jury of Her Peers: The Impact of the First Female Jurors on Criminal Convictions” (Ława przysięgłych: Wpływ pierwszych kobiet w ławach przysięgłych na wyroki w sprawach karnych) analizują, jak zmieniły się wyroki w sądach karnych w Wielkiej Brytanii, kiedy 1921 r. zaczęto powoływać kobiety na przysięgłych. Autorzy przeanalizowali ponad 3 tys. spraw z lat 1918–1926, z Londynu. Okazało się, że udział kobiet nie miał wpływu na ogólny odsetek wyroków skazujących. Zanotowano jednak więcej skazań w sprawach o przestępstwa związane z seksem oraz dotyczących przemocy między kobietą a mężczyzną.

obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x
obserwator-25x

Otwarta licencja


Tagi


Artykuły powiązane

Polski rynek pracy w obliczu fali uchodźczej z Ukrainy

Kategoria: Analizy
Fala uchodźcza wywołana atakiem Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. przybrała rozmiary niespotykane w Europie od czasu II wojny światowej, a jej główny impet zaabsorbowany został przez Polskę.
Polski rynek pracy w obliczu fali uchodźczej z Ukrainy