Ministrowie finansów grupy G20 zaaprobowali w piątek propozycje OECD dotyczące unikania opodatkowania. Jak pisze Financial Times uzgodnili wprowadzenie niektórych minimalnych standardów, które powstrzymają przed nadużywaniem traktatów podatkowych, natomiast rządy nie będą zobowiązane do wprowadzenia innych rekomendacji, takich jak odpisywanie od podatków odsetek kredytowych. OECD nie zdecydowało się na zasadniczą reformę, w której koncerny ponadnarodowe i ich liczne spółki córki zakładane w celu optymalizacji podatkowej, nie będą traktowane oddzielnie, lecz jako jedna firma, co utrudniłoby manipulacje zmniejszające opodatkowanie.
Dokument OECD i 15 reguł postępowania przeciwko unikaniu opodatkowania, które należałoby wprowadzić, można znaleźć tu.
Dwa teksty o opodatkowaniu korporacji publikuje także najnowszy The Economist. Problem unikania opodatkowania powstał ponieważ przepisy podatkowe tworzone były w wieku wytwórczości. Tymczasem dziś biznes jest coraz bardziej cyfrowy, oparty na usługach i napędzany przez aktywa niematerialne – własność intelektualną, od patentów do logotypów. Z ciekawszych obserwacji: negocjacje OECD rozwodniły proponowane rekomendacje, ponieważ wiele krajów chciało zapewnić sobie jak największy kawałek podatkowego tortu, a z kolei Stany Zjednoczone nie chciały zbyt mocno uderzyć w ponadnarodowe korporacje, które w znacznej części są firmami amerykańskimi. Druga obserwacja dotyczy Wielkiej Brytanii.
W Europie krytyka skierowana jest przede wszystkim na takie raje podatkowe jak Irlandia, Luksemburg i Holandia, gdzie liczne są firmy „ze skrzynek pocztowych”, powstające wyłącznie w celach podatkowych. Tymczasem coraz większe znaczenie ma Londyn, który oferuje liczne benefity podatkowe, luźną kontrolę międzynarodowych operacji finansowych i podatkowych i, na przykład, najbardziej szczodre na świecie ulgi podatkowe związane z patentami.
Znana ekonomistka Carmen Reinhart ostrzega przed ukryty długiem krajów wschodzących. W przeszłości pojawiał się on znienacka tuż przed kryzysami. Np. w Meksyku w latach 1994-95 objawił się tamtejszych bankach prywatnych w wielkim ryzyku walutowym płynącym z pozabilansowych instrumentów pochodnych. W 1997 roku w Tajlandii niespodziewanie okazało się, że bank centralny jest spłukany z rezerw walutowych. W Grecji w 2010 objawił się gigantyczny deficyt w finansach publicznych. Dziś wielkie ukryte długi są najprawdopodobniej w Chinach, między innymi w bankach, które finansowały chińskie inwestycje w górnictwie, energetyce i infrastrukturalne w krajach wschodzących. Trudno ocenić ich rozmiar, ale jedno jest pewne – te długi istnieją i są większe niż się spodziewamy.
Chiński ekonomista Zhang Jun pisze o za wysokich i przez to szkodliwych stopach procentowych w Chinach. Normalnie wynoszą dziś 11 proc., w systemie parabankowym 20 proc., a prywatnych pożyczkach jeszcze więcej, co sprawia , że koszty finansowe wpychają przedsiębiorstwa pod kreskę, a skala hamowania wzrostu gospodarczego jest głębsza niż powinna być przy transformacji do systemu opartego na konsumpcji i usługach.
Przytomny tekst na temat „darmowego towaru”, jaki dostarcza rząd w ramach polityki społecznej. To nie tylko wydatki na bony żywnościowe, czy zasiłki w gotówce. Taki sam „darmowy towar” dostarczany jest za pomocą ulg podatkowych, wyłączeń od podatku, możliwości wliczania w koszty itd. , tylko, że wtedy najczęściej korzysta z niego klasa średnia i zamożni.
Jeszcze o sprawie Volkswagena. Esej w Foreign Affairs pokazuje jak Volkswagen budował za pomocą wiarygodności i jakości pozycję w Niemczech po II wojnie światowej a potem w Stanach Zjednoczonych. I jak zniszczył „korporacyjną duszę”, tożsamość i reputację oszustwami emisyjnymi. To nie tylko ekonomiczna katastrofa, także moralny skandal o międzynarodowym zasięgu – pisze Bernhard Rieger, profesor w University College w Londynie, autor niedawno wydanej książki o Volkswagenie – garbusie.
Maciej Samcik krytycznie o idei repolonizacji banków i zakupach banków przez państwowy PZU. Fragment: „Bank to handlarz pieniędzmi, przyjmuje depozyty i na ich bazie udziela kredytów, zarabiając na marży odsetkowej. Jeśli będzie się kierował innymi czynnikami, niż tylko chęć osiągnięcia zysku, to może przyspieszyć tempo rozwoju kraju, albo narazić na niebezpieczeństwo pieniądze nie tylko udziałowców, ale i deponentów. Nie chciałbym mieć depozytu w banku, którego prezes wykonuje polityczne dyspozycje ministra”.
O przyszłości górnictwa mówi Piotr Naimski, przewidywany na stanowisko ministra energetyki, gdyby PiS wygrał wybory: „Słowo restrukturyzacja kojarzy się źle – albo z prywatyzacją, którą odrzucamy, albo z masowym zwalnianiem ludzi z pracy, na co także nie ma naszej zgody. Naprawa górnictwa jest konieczna. Znajdujemy się w sytuacji, w której nie ma odwrotu od poprawy sytuacji w górnictwie, nie ma możliwości, aby schować ten problem od dywan. Duże rezerwy tkwią w poprawie organizacji pracy w kopalniach, m.in. na zmniejszeniu czasu, jaki górnicy muszą poświęcać na dojście na swoje miejsce pracy oraz na wydłużeniu czasu pracy maszyn”. Itd. itd. W wywiadzie nie ma słowa o zamykaniu nierentownych kopalni, natomiast Naimski wyraźnie stwierdza , że nie ma mowy o obniżeniu wynagrodzeń górników.
Tymczasem górnicy najpierw sczyścili zarząd Tauronu, a teraz wyrzucili z inwestycji w kopalnie Brzeszcze fundusz należący do Michała Solówowa, który dawał szansę na sensowny ekonomicznie projekt. Pisze Dariusz Malinowski z portalu wnp.pl: „Co nie podobało się górniczym działaczom w tym, że nierentowną kopalnię chciał kupić Michał Sołowow? Jak oględnie wyjaśnia szef Związku Zawodowego Górników w Polsce Wacław Czerkawski: Sołowow jest źle postrzegany wśród górników.(…) Wyjście FTF Columbus może być dla kopalni w dłuższej perspektywie fatalne. Obecnie mocno współpracuje ona z należącymi do miliardera zakładami chemicznymi w Oświęcimiu. Powiązanie kapitałowe z pewnością współpracę mogłoby zacieśnić. Co ważne pojawiłby się pewien sentyment i w szczególnych wypadkach kopalnia mogłaby liczyć na przychylność współwłaściciela. Teraz chyba na to nie ma szans”
Na deser dwa doniesienia niewątpliwie związane z przyszłością gospodarek. Chiński prestiżowy uniwersytet Tsinghua w Pekinie zajął pierwsze miejsce w rankingu szkół technicznych US News and World Report wyprzedzając słynny amerykański MIT (Cambridge).
Natomiast Singapur realizuje kosztem wielu miliardów dolarów program: „Inteligentny naród” (Smart Nation), w którym nowoczesne technologie mają pomóc w kwestiach życiowych. Między innymi w centrach aktywności seniora zainstalowanych zostanie 20 robotów o nazwie Robocoach prowadzących ćwiczenia gimnastyczne.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
