WWielkiej Brytanii wprowadzono nowe reguły budżetowe. Zobowiązują one rząd do utrzymywania nadwyżki budżetowej w "spokojnych czasach".
George Osborne, brytyjski sekretarz skarbu (CC BY-SA Altogertherfool)
Ta zasada nie ma sensu. Jest tak rozmyta i łatwo odwracalna, że przy pierwszej lepszej okazji nie będzie miała żadnego znaczenia. Może to i lepiej – bo gdyby okazało się, że je ma i naprawdę ograniczałaby politykę fiskalną w sposób, na który to zamierzono, okazałaby się szkodliwa.Redukcja długu publicznego jest w długim okresie pożądana. To dlatego, że przyszłe akcje antykryzysowe wymagają odpowiedniej przestrzeni budżetowej. Niestety, zacieśnianie polityki fiskalnej w krótkim okresie może po prostu zdusić wzrost gospodarczy.
Takiej rewolucji, jaką aktualnie obserwujemy, jeszcze w historii ludzkości nie było. Żyjemy w ciekawych czasach, a następne będą jeszcze ciekawcze – mówi w wywiadzie dla Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika prof. Andrzej Dragan, znany fizyk, popularyzator nauki i artysta.
Trudno wskazać inny temat z zakresu finansów, któremu poświęcono by tyle miejsca i to w najbardziej prestiżowych periodykach naukowych na świecie, jak teoria efektywności rynków kapitałowego (ang. efficient market hypotesis, dalej EMH).
Gromadzone od 1893 r. przez włoski bank centralny (Banca d’Italia) rezerwy złota stanowią trzeci pod względem wielkości zasób tego kruszcu spośród wszystkich posiadanych przez banki centralne na świecie. Na przestrzeni ostatnich 10 lat wartość złota Banca d’Italia wzrosła ponad dwukrotnie (o około 80 mld euro), zaś od początku XXI w. ponad sześciokrotnie (o ponad 120 mld euro). W latach 2009 i 2019 podjęto próby przejęcia (w różnej formie i skali) kontroli nad zasobem złota zarządzanym przez Banca d’Italia w celu ratowania stanu włoskich finansów publicznych. Inicjatywy te nie doszły ostatecznie do skutku. Ich analiza pozwala jednak spojrzeć, w praktycznym kontekście, na niezmiennie aktualne zagadnienie niezależności banku centralnego oraz przybliżyć jego prawne uwarunkowania oraz ekonomiczne uzasadnienie.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
