Strona główna Obserwatora Finansowego

Wybrane artykuły

  • Cena siły rynkowej: dlaczego wzrost marż szkodzi innowacjom i pogłębia nierówności

    Pontus Rendahl, Giammario Impullitti
    W ciągu ostatniego czterdziestolecia w Stanach Zjednoczonych zaobserwowano wzrost siły rynkowej firm, spowolnienie wzrostu produktywności i pogłębienie nierówności majątkowych. W naszym artykule analizujemy czynniki wskazujące na to, że u źródła wszystkich tych zjawisk może leżeć osłabienie konkurencji. Pozwala ono dominującym firmom podnosić ceny, obniżać płace i tłumić innowacje, przyczyniając się do spowolnienia wzrostu gospodarczego.

Zaobserwowane

Młodzi ekonomiści na start: trwa XVII edycja Konkursu o Nagrodę Prezesa NBP

Kategoria:
Narodowy Bank Polski prowadzi XVII edycję Konkursu o Nagrodę Prezesa NBP za najlepszą pracę magisterską z zakresu nauk ekonomicznych. To prestiżowe wyróżnienie ma na celu zachęcanie absolwentów polskich uczelni do podejmowania tematów istotnych dla gospodarki i polityki pieniężnej.
Młodzi ekonomiści na start: trwa XVII edycja Konkursu o Nagrodę Prezesa NBP

Magazyn

Publikacje

Zloty Filarem - Obserwator Finansowy

Analizy i badania

Szok demograficzny a perspektywy wzrostu gospodarczego w Europie

Szok demograficzny a perspektywy wzrostu gospodarczego w Europie

Kurczenie się populacji, w tym w wieku produkcyjnym, a także starzenie się społeczeństw to kluczowe czynniki ekonomiczne, które będą wpływać na wzrost gospodarczy i dobrobyt w UE do połowy XXI w. Niwelowanie ich negatywnego oddziaływania będzie wyzwaniem.

Seniorzy a świat cyfrowych finansów

Kategoria: Usługi finansowe
Osoby starsze coraz chętniej korzystają z internetu i bankowości elektronicznej. Nie w każdej sytuacji chcą posługiwać się gotówką. Nie zawsze seniorzy są jednak odporni na próby wyłudzania pieniędzy w przestrzeni cyfrowej.
Seniorzy a świat cyfrowych finansów

Ekosystem energetyczny UE słabo przygotowany na rewolucję AI

Kategoria: Sektor niefinansowy
Inwestycje w rozwój sztucznej inteligencji i centrów danych będą się wiązać z powiększonym zapotrzebowaniem na energię oraz większą zmiennością jej zużycia w sieci. Zaspokojenie popytu w tym zakresie wymaga rozwoju energetyki atomowej. Zdolności produkcyjne i technologiczne Europy są tu słabsze niż w USA czy w Chinach.
Ekosystem energetyczny UE słabo przygotowany na rewolucję AI
więcej analiz i badań

Wywiady

Zwycięzcą technologicznego wyścigu zbrojeń będzie AGI

Kategoria: Trendy gospodarcze
Prawdopodobieństwo wyginięcia ludzkości przed końcem XXI w. wynosi około 85 proc. – ocenia prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badan Ekonomicznych NBP, wykładowca SGH. Jego zdaniem kluczowym zagrożeniem jest niekontrolowany rozwój sztucznej inteligencji ogólnej (AGI), która może przejąć kontrolę nad światem. O losie ludzkości zadecyduje kilka najbliższych lat.
Zwycięzcą technologicznego wyścigu zbrojeń będzie AGI

Coraz częściej szukamy zysków za granicą

Kategoria: Trendy gospodarcze
W jaki sposób Polacy lokują środki na rynku kapitałowym? Na to i inne pytania odpowiada dr Michał Masłowski, wiceprezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, komentując wyniki 22. edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów w rozmowie z Mariuszem Tomczakiem dla „Obserwatora Finansowego”.
Coraz częściej szukamy zysków za granicą

Podcast: Inflacja bez tajemnic

Kategoria: Trendy gospodarcze
O tym, jaka będzie polityka pieniężna w przyszłości, czy stopy procentowe będą podnoszone, obniżane, czy utrzymywane na niezmienionym poziomie, będzie zależało od napływających danych. Nie można z góry przyjąć jakichkolwiek założeń przy prognozach dotyczących kierunku decyzji Rady Polityki Pieniężnej – powiedziała Dr hab. Grażyna Ancyparowicz, profesor Akademii Górnośląskiej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach, doradczyni prezesa NBP i była członkini Rady Polityki Pieniężnej, w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym”.
Podcast: Inflacja bez tajemnic

Podcast: Przyszłość Unii Europejskiej

Kategoria: Trendy gospodarcze
Unia Europejska, jaką znamy dzisiaj, jest wynikiem zderzenia dwóch odmiennych wizji integracji. Robert Schuman opowiadał się za współpracą suwerennych państw, podczas gdy Altiero Spinelli chciał dążyć do stworzenia federalnej Europy, wolnej od granic narodowych. Te dwa podejścia wciąż kształtują debatę o kierunku rozwoju wspólnoty. W programie „Strefa Złotego” prof. Zbigniew Krysiak, prezes Instytutu Myśli Schumana, analizował, która z tych wizji dominuje współczesną Unię.
Podcast: Przyszłość Unii Europejskiej
więcej wywiadów

Wiadomości

ZBP: W maju 2025 r. Pengab wzrósł do 26 pkt
UK: Indeks PMI w usługach w maju 2025 r. wyniósł 50,2 pkt
UK: Indeks PMI w przemyśle w maju ’25 wyniósł 45,1 pkt
Niemcy: Indeks Ifo w maju ’25 wyniósł 87,5 pkt
GUS: W V ’25 koszty zatrudnienia ograniczają działalność gosp.
Indeks PMI w usługach strefy euro w maju ’25 wyniósł 48,9 pkt
Indeks PMI w strefie euro w przemyśle w maju: 49,4 pkt
GUS: W V w większości sektorów stabilizacja koniunktury w gosp.
Niemcy: Indeks PMI w usługach w maju ’25 wyniósł 47,2 pkt
Niemcy: Indeks PMI w przemyśle w maju ’25 wyniósł 48,8 pkt
więcej wiadomości

Inni piszą

VoxEU

Ukryty smok: Wpływ Chin na rynki finansowe gospodarek wschodzących

Globalne rynki finansowe stają się coraz bardziej powiązane ze sobą. Nasz artykuł analizuje potencjalne skutki uboczne wstrząsów pochodzących z Chin dla rynków finansowych gospodarek wschodzących, z rozróżnieniem zakłóceń związanych z polityką pieniężną i tych związanych z rozwojem makroekonomicznym...
VoxEU

Sztuczna inteligencja a stabilność

Instytucje finansowe jedna po drugiej przyswajają sztuczną inteligencję. Czy aby nie kosztem stabilności finansowej? W artykule przekonujemy, że sztuczna inteligencja (AI) rodzi nowe zagrożenia dla stabilności finansowej – na które odpowiednie władze mogą nie być przygotowane.

In English

Business

German automotive industry at a crossroads

„If the auto industry collapses, Germany will collapse,” writes Gabo Steingart emphatically in a recent article in Focus magazine. Many experts and commentators are increasingly drawing attention to the waning strength of Germany’s flagship industry. German automotive has missed the electric age. Is it just a slightly longer pit-stop or is it irretrievably losing „pole position”?

Recenzje

Ekosystem energetyczny UE słabo przygotowany na rewolucję AI

Kategoria: Sektor niefinansowy
Inwestycje w rozwój sztucznej inteligencji i centrów danych będą się wiązać z powiększonym zapotrzebowaniem na energię oraz większą zmiennością jej zużycia w sieci. Zaspokojenie popytu w tym zakresie wymaga rozwoju energetyki atomowej. Zdolności produkcyjne i technologiczne Europy są tu słabsze niż w USA czy w Chinach.
Ekosystem energetyczny UE słabo przygotowany na rewolucję AI

Szok demograficzny a perspektywy wzrostu gospodarczego w Europie

Kategoria: Trendy gospodarcze
Kurczenie się populacji, w tym w wieku produkcyjnym, a także starzenie się społeczeństw to kluczowe czynniki ekonomiczne, które będą wpływać na wzrost gospodarczy i dobrobyt w UE do połowy XXI w. Niwelowanie ich negatywnego oddziaływania będzie wyzwaniem.
Szok demograficzny a perspektywy wzrostu gospodarczego w Europie

Znaczenie efektywności rynku

Kategoria: Usługi finansowe
Trudno wskazać inny temat z zakresu finansów, któremu poświęcono by tyle miejsca i to w najbardziej prestiżowych periodykach naukowych na świecie, jak teoria efektywności rynków kapitałowego (ang. efficient market hypotesis, dalej EMH).
Znaczenie efektywności rynku

Seniorzy a świat cyfrowych finansów

Kategoria: Usługi finansowe
Osoby starsze coraz chętniej korzystają z internetu i bankowości elektronicznej. Nie w każdej sytuacji chcą posługiwać się gotówką. Nie zawsze seniorzy są jednak odporni na próby wyłudzania pieniędzy w przestrzeni cyfrowej.
Seniorzy a świat cyfrowych finansów

Ukryty smok: Wpływ Chin na rynki finansowe gospodarek wschodzących

Kategoria: Rynki kapitałowe
Globalne rynki finansowe stają się coraz bardziej powiązane ze sobą. Nasz artykuł analizuje potencjalne skutki uboczne wstrząsów pochodzących z Chin dla rynków finansowych gospodarek wschodzących, z rozróżnieniem zakłóceń związanych z polityką pieniężną i tych związanych z rozwojem makroekonomicznym Chin.
Ukryty smok: Wpływ Chin na rynki finansowe gospodarek wschodzących

Wpływ AI na administrację publiczną

Kategoria: Społeczeństwo
To już nie science fiction. Sztuczna inteligencja na dobre zadomowiła się w sektorze publicznym w wielu krajach, także w Polsce. Wiążą się z tym korzyści, ale również istotne wyzwania. Często etyczne.
Wpływ AI na administrację publiczną

„Mitteleuropa” – nadal aktualna niemiecka strategia gospodarcza

Kategoria: Trendy gospodarcze
Nakładem Instytutu Pileckiego ukazał się pierwszy pełny przekład jednego z najważniejszych dzieł niemieckiej myśli politycznej i ekonomicznej, czyli „Mitteleuropa” pióra Friedricha Naumanna. Mimo że w ogromnej mierze dotyczy ono Polski, w naszym języku znane było dotąd jedynie z licznych analogii, fragmentów i streszczeń. Teraz otrzymaliśmy je w bardzo komunikatywnym tłumaczeniu Kamila Markiewicza, wraz z opracowaniem i wstępem wybitnego niemcoznawcy prof. Grzegorza Kucharczyka.
„Mitteleuropa” – nadal aktualna niemiecka strategia gospodarcza

Złota rezerwa na trudne czasy

Kategoria: Polityka pieniężna
Polska ma dzisiaj już ponad 500 ton złota, a jego udział w rezerwach przekroczył 20 proc.  – poinformował Narodowy Bank Polski 24 kwietnia 2025 r. Obecne rezerwy są niemal 5-krotnie wyższe niż siedem lat temu.
Złota rezerwa na trudne czasy

Bajka o tym jak wspaniały Ren Zhengfei zbudował Huawei

Kategoria: Innowacje w biznesie
Zaczynał mając 43 lat i 20 tys. juanów w ręku. Założona przez niego firma w 2024 r. osiągnęła 8,6 mld dol. zysku i była jednym z najważniejszych graczy na rynku telekomunikacyjnym. A historię o nim i firmie, którą stworzył opowiada napisana przez Li Hongwena książka „Ren Zhengfei & Huawei”.
Bajka o tym jak wspaniały Ren Zhengfei zbudował Huawei

Zrozumienie ekonomii sztucznej inteligencji

Kategoria: Społeczeństwo
Szybki rozwój sztucznej inteligencji może przyczynić się do transformacji gospodarczej porównywalnej z rewolucją przemysłową. Kluczowa jest próba zrozumienia, kiedy i w jaki sposób gospodarka może zostać przekształcona, gdy systemy sztucznej inteligencji będą zmierzać w kierunku opanowania większości lub wszystkich form pracy poznawczej, która może być wykonywana przez ludzi, w tym także nowych zadań, jeszcze nieistniejących.
Zrozumienie ekonomii sztucznej inteligencji

Przyczyny ogromnego długu publicznego Włoch

Kategoria: Polityka fiskalna
Wartość relacji długu publicznego do PKB we Włoszech nie zawsze była tak wysoka jak obecnie. Dług zjednoczonego państwa włoskiego w 1861 r. stanowił mniej niż 40 proc. jego PKB, zaś jeszcze w latach 60. XX w. zaledwie 25 proc. PKB. W historii tego kraju zdarzały się także okresy, w których relacja długu publicznego do PKB była jeszcze wyższa niż obecnie i sięgała 160 proc. PKB, by następnie spaść. Skąd zatem wziął się dług publiczny Włoch, notujący dziś jedne z wyższych poziomów w ponad stusześćdziesięcioletniej historii tego państwa?
Przyczyny ogromnego długu publicznego Włoch

Bankowość centralna: 1946–1990

Kategoria: Trendy gospodarcze
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Bankowość centralna: 1946–1990

Denominacja, czyli jak nowe banknoty i monety trafiły do portfeli Polaków

Kategoria: Trendy gospodarcze
Mija blisko trzydzieści lat od chwili, gdy Narodowy Bank Polski przeprowadził denominację złotego. Jej przygotowanie było złożonym procesem – należało bowiem wszystko zaplanować, zaprojektować nowe monety i banknoty, zlecić ich produkcję, przygotować całą logistykę, a na koniec przekazać je przy pomocy banków do portfeli wszystkich Polaków.
Denominacja, czyli jak nowe banknoty i monety trafiły do portfeli Polaków

Chiny coraz mocniejsze w technologiach

Kategoria: Trendy gospodarcze
Chiny nie są już największą montownią świata, z tanią siłą roboczą, czy producentem tanich produktów codziennego użytku. Kraj stał się eksporterem technologii. Mimo wojny handlowej i nałożonych ograniczeń, Chiny coraz śmielszymi krokami wchodzą ze swoimi rozwiązaniami w świat zachodni. Na milion mieszkańców w 2020 r. przypadało tam 1585 badaczy. Jest to trzykrotny wzrost w czasie zaledwie jednej dekady. Chiny inwestują w technologię, a ta zapewnia im coraz większą dominację na świecie.
Chiny coraz mocniejsze w technologiach

Chiny i Rosja chcą dedolaryzacji bloku BRICS+

Kategoria: Trendy gospodarcze
Na kanwie wspólnej niechęci do dominacji Zachodu Rosja i Chiny budują antyzachodnią koalicję w ramach bloku BRICS+. Jego członkowie od lat starają się zmniejszyć swoją zależność od dolara, ale dopiero zachodnie sankcje nałożone na Rosję po inwazji na Ukrainę przyspieszyły ten proces.
Chiny i Rosja chcą dedolaryzacji bloku BRICS+

Z demografii wieje pesymizmem

Kategoria: Trendy gospodarcze
Na koniec marca 2024 r. liczba ludności Polski wynosiła niecałe 37,6 mln i – jak podaje GUS – tym samym zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. o 133 tys. osób. Urząd alarmuje, że te niekorzystne trendy obserwowane są od lat. W konsekwencji prognozy pokazują, że pod koniec 2050 r. liczba ludności naszego kraju wyniesie 34,0 mln osób, a w 2060 r. nie przekroczy 31 mln (30,9 mln).
Z demografii wieje pesymizmem

O polskim cudzie gospodarczym w najnowszym numerze „Obserwatora Finansowego”

Kategoria: Trendy gospodarcze
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
O polskim cudzie gospodarczym w najnowszym numerze „Obserwatora Finansowego”

Polecamy

Podstawowe wykresy Otwiera się w nowym oknie
Dane makroekonomiczne Otwiera się w nowym oknie
Akademia NBP Otwiera się w nowym oknie