Czy globalizacja zmienia swoje oblicze? Czy pragnienie maksymalizacji zysków okazało się drogą donikąd? W jaki sposób pandemia zmieniła procesy w światowej gospodarce?
Na globalizację patrzymy przez pryzmat trwającej wojny i pandemii. Zjawiska te odsłoniły ciemniejsze oblicze tego zjawiska. Pewien przedsmak dzisiejszych problemów stanowiła wojna handlowa między Stanami Zjednoczonymi a Chinami zainicjowana w 2018 r. Konflikt ten rzucił nowe światło na charakter relacji handlowych w światowej gospodarce. Jednak dopiero pandemia okazała się ważną cezurą. Osławione łańcuchy dostaw zostały rozerwane, a całe obszary przemysłu zamarły w oczekiwaniu na dostawy części, które nie nadchodziły.
Przez dekady niekwestionowanym dogmatem była maksymalizacja zysków i minimalizacja kosztów (reguła just-in-time manufacturing) na czym ucierpiało bezpieczeństwo produkcji. Rachunek ekonomiczny stanowił jedyne kryterium postępowania. Dzisiaj to się zmienia, ale od globalizacji nie da się uciec, ponieważ gospodarka jest systemem naczyń połączonych. Nie ma powrotu do świata małych, ograniczonych rynków.
Więcej na ten temat w rozmowie z doktorem Łukaszem Ambroziakiem, ekonomistą i analitykiem Polskiego Instytutu Ekonomicznego:
Słuchaj podkastu Obserwatorfinansowy.pl na Spotify:
https://open.spotify.com/episode/124b2PN5NFwwXKyXSLiaXv?si=jdZvpD4bR5mQHxuCvDkuXA&nd=1
Na grudniowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) ponownie obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc. Prezes NBP Adam Glapiński oceniał, że kolejnym etapem może być krótkie wait and see, a ewentualne dalsze, niewielkie cięcia zależeć będą od napływających danych.
Zmarły w maju 2025 r. prof. Stanley Fischer był wpływowym mentorem – zainicjował nową falę keynesizmu, przeprowadził Bank Izraela przez wielki kryzys, a także współprowadził Rezerwę Federalną jako wicegubernator. Dziedzictwo ekonomisty, opracowującego reformy dla krajów bliskich bankructwa, przynosi lekcje dla jego następców.
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) przedstawił raport z trzema receptami na złagodzenie skutków demograficznego starzenia się społeczeństw. Co ciekawe, wziął pod uwagę szanse ich realizacji.
W warunkach narastającej niestabilności geopolitycznej i rosnącego obciążenia fiskalnego, zarządzanie finansami osobistymi wykracza poza sferę prywatną, stając się elementem stabilności makroekonomicznej. W tym kontekście Black Friday testuje zdolność gospodarstw domowych do opierania się konsumpcyjnemu impulsowi, jednocześnie demaskując problem ograniczonej płynności.
Sytuacja geopolityczna na świecie generuje coraz większe wydatki wojskowe. Korzystają na tym producenci uzbrojenia i systemów towarzyszących. Stają się jednak coraz bardziej zależni od dostawców technologii cyfrowych.
Wenezuela posiada najbogatsze na świecie zasoby ropy. Jednocześnie od ponad dekady (z wyjątkiem lat 2020 i 2024) dzierży tytuł kraju o najwyższej stopie inflacji. W tym samym czasie jej PKB skurczył się o ponad 80 proc. O przyczynach wenezuelskiej katastrofy gospodarczej napisano już niemal wszystko, a mimo to mnożą się pytania, jak chociażby to, czy odpowiadają za nią jedynie czynniki ekonomiczne.
W listopadzie Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc. Była to piąta obniżka w 2025 r. Co dalej? „Nic nie deklarujemy, nadal jesteśmy ostrożni i nie zapowiadamy żadnej ścieżki stóp procentowych” – podkreślił prof. Adam Glapiński.
Nowe cła Donalda Trumpa to coś innego niż dobrze nam znany protekcjonizm stosowany od dekad przez kraje G7. Zamiast bowiem chronić konkretne sektory, nowe cła izolują całą amerykańską gospodarkę towarową od zagranicznej konkurencji.
Rośnie PKB, spada inflacja – listopadowa projekcja Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych NBP przynosi dobre wiadomości. Za tempo wzrostu gospodarczego mają odpowiadać głównie środki z KPO, a inflację w ryzach utrzymywać towary z Chin.
Gry o status tworzą hierarchie, które zawsze wprowadzają pewien porządek w życie społeczne, a porządek zawsze jest lepszy niż chaos – przekonuje Toby Stuart w książce „Anointed”.
Po 2027 r. na rynku miedzi podaż projektów inwestycyjnych, które wchodzą w fazę wydobycia, będzie ograniczona. A popyt będzie rósł w większym tempie niż podaż. Dlatego pojawi się na tym rynku poważny deficyt – powiedział w wywiadzie dla „Obserwatora Finansowego” Jakub Szkopek, analityk Erste Securities Polska.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
