Astana, stolica Kazachstanu. (CC By NC ND World Bank Photo Collection)
W 2009 r. Rosja z determinacją przystąpiła do wdrażania Unii Celnej, a w 2012 – Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej. Integracja miała doprowadzić do wprowadzenia na tym obszarze czterech swobód: przepływu towarów, usług, kapitału i siły roboczej. Mimo wielu ograniczeń tego procesu, w tym niewielkiej liczby uczestniczących w nim państw czy mało zaawansowanego poziomu wdrażania WPG, jest to jednak najdalej posunięty proces integracyjny w regionie od rozpadu ZSRR.
Wdrażanie zasad Unii Celnej i Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej było silnie motywowane czynnikami politycznymi. Integracja regionalna stała się w ostatnich latach jednym ze strategicznych celów rosyjskiej polityki zagranicznej – tworzenie struktur integracyjnych ma przeciwdziałać ekspansji ekonomicznej Unii Europejskiej i Chin oraz rozluźnianiu więzi krajów WNP z Rosją. Jednocześnie ścisła współpraca ma zagwarantować Rosji utrzymanie silnych wpływów polityczno-gospodarczych na tym obszarze.
Od czasu utworzenia Unii Celnej obserwuje się zwiększony napływ podmiotów z Rosji do Kazachstanu. Liczba firm z kapitałem rosyjskim wzrosła w 2012 roku o 80% i przekroczyła liczbę 9 tysięcy. Dotyczy to zazwyczaj firm z przygranicznych regionów Rosji, m.in. z sektora rolno-spożywczego czy maszynowego, które korzystają z mniejszej biurokracji w Kazachstanie, niższych (o ok. 30%) cen energii elektrycznej i niższych obciążeń fiskalnych.
Niektóre firmy rosyjskie próbują nawet wykorzystywać Kazachstan jako „raj podatkowy” w ramach Unii Celnej.
>> czytaj też: W związku celnym Kazachstan traci najwięcej
W ramach państw Unii Celnej obserwujemy w ostatnich trzech latach zwiększenie obrotów, w 2010 roku o 25%,w 2011 – o ponad 30%, a w 2012 roku o 8,7%. Trudno jednak ocenić, w jakim stopniu na ten wzrost wpłynął proces integracyjny.
Utworzenie Unii Celnej między Rosją, Kazachstanem i Białorusią spowodowało natomiast wzrost ceł na niektóre towary z państw trzecich. Warunki dostępu dla eksporterów z Unii Europejskiej, w tym z Polski, pogorszyły się.
Integracja regionalna w małym stopniu przyczynia się natomiast do modernizacji ekonomicznej obszaru, bo rozwiązań prawnych, technologii oraz funduszy niezbędnych do przeprowadzenia zmian państwa WNP poszukują głównie na Zachodzie.
>>cały raport: Ośrodek Studiów Wschodnich
Iwona Wiśniewska jest pracownikiem dyplomatycznym ambasady RP w Astanie.
km
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
